Van rooms-katholiek naar commercieel: waar komen advent en de adventskalenders vandaan?
Publicatiedatum: 27 november 2022
4 weken voor Kerstmis begint elk jaar de adventsperiode. Waar komt deze rooms-katholieke traditie vandaan? Welke gebruiken zijn eraan verbonden? En hoe ziet advent er in de 21e eeuw uit? Wij leggen het uit.
Hoe is advent ontstaan?
Het woord advent komt van het Latijnse ‘adventus’, dat ‘komst’ betekent. Dat wil zeggen: God komt met Kerstmis naar de mensen toe, via de geboorte van Jezus Christus. In de 4 daaraan voorafgaande weken werkt deze ‘komst’ juist andersom. De gelovigen proberen op hun beurt dichterbij God te komen, in deze periode van reflectie en bezinning. Waarom duurt deze periode 4 weken? Daarover zijn meerdere lezingen, waarvan de meeste wijzen naar 30 november als vertrekpunt. Dan is de dag van de heilige Sint-Andreas.
Wat zijn de tradities in de adventsperiode?
Met advent zijn er meerdere vaste gebruiken. Maar de meest bekende zijn de paarse gewaden in de kerk, de adventskalender en de adventskrans. Dat priesters in de 4 weken voor Kerstmis paarse gewaden dragen, komt omdat paars de kleur van inkeer en bezinning is. In de kerk (of in huis) staat ook een adventskrans met kaarsen. Deze worden 1 voor 1 op zondag aangestoken. De symboliek hiervan is dat Kerstmis, het feest van het licht, elke zondag weer wat dichterbij is gekomen.
De adventskalender tot slot is een latere traditie, oorspronkelijk afkomstig uit Duitsland. Hiermee worden vooral de kinderen zich meer bewust van het kerstfeest en de aanloop hiernaartoe. Aan het concept is sinds de 19e eeuw niet veel veranderd, aan de invulling wel. De kalender bevat meerdere vakjes en/of luikjes met een cadeautje erin, zoals een chocolaatje of een wijze spreuk. Als u op elke dag van advent 1 zo’n vakje opendoet, heeft u per dag 1 presentje. Maar tegenwoordig hebben ook veel commerciële partijen zich gestort op advent. En dus kunt u in de winkel adventskalenders met theesoorten, sieraden, cosmetische producten, speciaalbier of zelfs luxe horloges vinden.
Hoe staan we in de 21e eeuw stil bij de adventstijd?
Advent is een christelijke traditie, maar tegenwoordig zijn het dus vooral de adventskalenders die overeind blijven. Eind 2020, rondom het 1e ‘coronakerstfeest’, vliegen de adventskalenders de winkels uit. Het toeleven naar Kerstmis – door elke dag 1 vakje open te maken – zorgt toch voor gezelligheid in huis, plus een feestelijke gebeurtenis om naar uit te kijken.
Daarnaast geldt voor commerciële adventskalenders hetzelfde als voor de traditionele kalenders. Ze bieden kinderen (en stiekem ook volwassenen) een goede oefening in geduld en zelfbeheersing. Pakken ze keurig 1 chocolaatje per dag of gaan ze direct alle vakjes af? De meeste kalenders gaan uit van de periode tussen 1 en 24 december, ongeacht wanneer de adventsweken van start gaat. Maar wanneer Sinterklaas nog in het land is, kunt u ook zo’n kalender aanschaffen of zelf maken. En misschien is een zelfgemaakte adventskrans wel zo gezellig en functioneel, in tijden van fors oplopende energierekeningen?
Hoe ziet advent er in 2022 uit?
Eerste Kerstdag valt in 2022 op een zondag, dus de adventsperiode begint op zondag 27 november al. Deze periode beslaat traditiegetrouw 4 zondagen, want na 27 november volgen 4, 11 en 18 december nog. De adventsperiode eindigt op kerstavond, in dit geval zaterdag 24 december 2022.
(Bron: Archief, EO, Geschiedenis Magazine, Adventtijd.nl, Historianet, EenVandaag, EditieNL, Nu.nl. Foto: Shutterstock)
