Nederland viert 100 jaar De Stijl

De drijvende rode, gele en blauwe vlakken in de Hofvijver, de tentoonstellingen in onder andere het Gemeentemuseum Den Haag en het Stedelijk Museum Amsterdam, het thema van de Keukenhof; u ontkomt er niet meer aan. De Stijl is overal. Dit jaar bestaat de kunststroming namelijk precies 100 jaar.

Tijdschrift De Stijl

Het begint allemaal in 1917 in Leiden. De architect Theo van Doesburg besluit een nieuw kunsttijdschrift op te richten; De Stijl. Hij vraagt de meest vooruitstrevende kunstenaars om hiervoor artikelen te schrijven. Als snel ontwikkelt zich een nieuwe kunstbeweging van architecten, kunstenaars en vormgevers, die zich naar Van Doesburgs tijdschrift ‘De Stijl’ noemt. Bekende leden zijn onder andere Piet Mondriaan, Bart van der Leck, Gerrit Rietveld, J.J.P. Oud en natuurlijk Theo van Doesburg zelf.

Een nieuwe stijl voor een moderne wereld

Het doel van De Stijl is een nieuwe kunst te creëren die past bij de moderne wereld. De Eerste Wereldoorlog is ten einde en heeft de kunstenaars aan het denken gezet. Een nieuw tijdperk breekt aan, waarin mensen niet alleen hun eigen belangen nastreven, maar ook rekening moeten houden met algemene, universele waarden. Daarvoor moet de kunst zorgen. Niet zomaar één uit de vele stijlen gaat dit bewerkstelligen, maar dé stijl; een universele, algemeen geldende stijl. Deze gedachtegang klinkt in onze oren misschien een tikkeltje onrealistisch, maar De Stijlkunstenaars waren ervan overtuigd.

Rood, geel, blauw

Hoe die universele stijl eruit komt te zien, weet u. De primaire kleuren rood, blauw en geel, afgewisseld met wit, grijs en zwart, en abstracte geometrische vormen zijn het uitgangspunt. Tierelantijnen en gedetailleerde, naturalistische kunst zijn uit den boze; volgens De Stijl vertegenwoordigen die niet dé universele beeldtaal. De Stijl is bedoeld voor verschillende genres als de schilderkunst, architectuur en vormgeving, niet slechts voor één. Daarom kunt u nu het Schröderhuis van Rietveld en de huizen van Van Doesburg bewonderen, naast de werken van Van der Leck en de schilderijen van Mondriaan.

Internationale allure

De Stijl heeft een grote impact gehad op de internationale kunst en is naast Rembrandt, Vermeer en Van Gogh één van de bekendste Nederlandse bijdragen daaraan. Nederland brengt dit jaar een eerbetoon van De Stijl met het themajaar ‘Mondriaan tot Dutch design.’

(Bron: Gardner’s Art Through the Ages, Kunstschrift, Gemeentemuseum Den Haag)