MAX Masterclass: slaapexpert Els van der Helm over het belang van goede nachtrust
Goed slapen is ontzettend belangrijk, maar waarom eigenlijk? En wat als u niet zo goed kunt slapen? Neurowetenschapper en slaapexpert Dr. Els van der Helm vertelt het u in MAX Masterclass en geeft extra toelichting op MAX Vandaag.
Belang van slaap
Slapen is van levensbelang. U voelt zich energieker na een goede nacht slaap en het helpt de hersenen om goed te blijven functioneren. “Overdag zijn de hersenen actief en daarbij komen giftige afvalstoffen vrij. Dat is op zich niet zo erg, maar die stoffen moeten wel worden opgeruimd. Dat gebeurt tijdens de slaap. Als iemand niet voldoende slaapt, kunnen de hersenen op een gegeven moment minder goed functioneren”, legt Dr. Els van der Helm uit. Zij is neurowetenschapper en medeoprichter van het bedrijf Shleep, dat het belang van slaap aankaart bij werkgevers.
Immuunsysteem
Ook voor het immuunsysteem is slaap bijzonder belangrijk. “Onderzoek wijst uit dat als we te kort slapen, we vatbaarder worden voor allerlei ziekteverwekkers. Slaap stimuleert ook het ‘geheugen’ van het immuun systeem. Als je ooit bent blootgesteld aan een virus, maar er niet erg ziek van bent geworden, dan herkent je immuunsysteem het beter en kan het de volgende keer makkelijker verslagen worden.”
Evenveel slaap nodig
Slaap is dus erg belangrijk voor het lichaam en het brein, maar lang niet iedereen doet het genoeg. “Gemiddeld is 8 uur per nacht voldoende, maar er zijn grote, persoonlijke verschillen. De meeste volwassenen moeten zo’n 7 a 9 uur per nacht slapen, maar lang niet iedereen doet dat”, legt zij uit. Vaak wordt gezegd dat hoe ouder iemand is, hoe minder slaap hij of zij nodig heeft. Dat is volgens Van der Helm niet waar. “Je hebt evenveel slaap nodig als vroeger, maar voor ouderen is het wel lastiger om goed te slapen.” Zij legt uit hoe dat komt: “Als je ouder wordt ga je minder diep slapen en heeft de slaap een minder hoge kwaliteit. Ook medicijngebruik kan het slaapritme verstoren. Dat geldt ook voor pijn of een minder actief leefritme. Naar buiten gaan is erg belangrijk omdat wij overdag fel licht nodig hebben om ’s avonds goed te kunnen slapen. Als iemand om welke reden dan ook overdag niet veel meer buiten komt, ontbreekt dit en kan slapen dus lastiger worden.”
Slaapproblemen
Ouderen zijn niet de enige die soms kampen met slaapproblemen. “Iedereen krijgt op een gegeven moment in zijn of haar leven mee te maken”, aldus de slaapexpert. “Soms heeft dit te maken met de levensfase, zoals bij ouders van jonge kinderen, of met het ouder worden, maar stress is ook vaak de oorzaak”, legt zij uit. Heeft u ook last van slaapproblemen? Els van der Helm heeft 3 praktische tips die u mogelijk kunnen helpen.
Tip 1: Onderzoek de oorzaak
“Het is verstandig om de oorzaak van de slaapproblemen te achterhalen. De meeste mensen die niet goed slapen weten wel waardoor dit komt, zeker als zij zich er meer in gaan verdiepen. Uw huisarts kan mogelijk uitsluiten of uw slaapprobleem een medische oorzaak heeft.”
Tip 2: verander uw gedrag
“Als slaapproblemen worden veroorzaakt door gedrag is het vaak lastig om dit te veranderen. Als iemand bijvoorbeeld veel koffie drinkt en daardoor ’s avonds moeilijk in slaap komt, helpt het niet om te zeggen: “ik ga minder koffie drinken.” Het is al beter als je zegt dat je 5 dagen in de week geen koffie meer gaat drinken na 2 uur ’s middags. Dan ben je heel concreet en is je doel meetbaar.”
Tip 3: zweer een gewoonte niet helemaal af, maar vervang ‘m
“Veel mensen hebben de neiging om gewoontes die leiden tot slecht slapen helemaal overboord te gooien, maar het is veel makkelijker om de gewoonte in te wisselen voor een nieuwe. In het geval van koffie kunt je met jezelf afspreken dat als je zin hebt in koffie, je bijvoorbeeld cafeïnevrije koffie neemt.”
Els van der Helm vertelt op 11 november 2020 meer over het belang van slaap in MAX Masterclass. U ziet MAX Masterclass om 21.25 uur op NPO 1. Zij is op 11 november 2020 ook te horen in het MAX NPO Radio 5-programma Lunch Lekker met Daniel Dekker. U hoort dit programma elke werkdag tussen 12.00 en 14.00 uur op de zender.
Geef een reactie
U moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.
De site om de tips van Els over het goed slapen, hoe luidt deze website?
Ik hoor u graag,
M.V.G.,
Ton van Berkel
Haar site is shleep.com. Dat is wel meer een commerciële site gericht op bedrijven. In een ouder artikel van het AD staan nog tips samengevat. ad.nl/ad-werkt/slaap-expert-drink-na-2-uur-s-middags-geen-koffie-meer-br~a6e6231c/
Beste Kees Scheepsma en Ton van Berkel, bedankt voor uw reacties. De tips om goed te slapen hebben wij in het artikel zelf verwerkt: https://www.maxvandaag.nl/sessies/themas/media-cultuur/max-masterclass-slaapexpert-els-van-der-helm-over-het-belang-van-goede-nachtrust/ Daarnaast heeft Els van der Helm inderdaad haar eigen website, die de heer Scheepsma vermeldt. Verdere informatie over slapen is eventueel ook nog te vinden via de zoekfunctie op onze website. Daar vindt u onder andere de artikelen https://www.maxvandaag.nl/sessies/themas/gezondheid-sport/doorslapen-een-probleem-bekijk-oorzaken-en-oplossingen/, https://www.maxvandaag.nl/sessies/themas/gezondheid-sport/10-tips-om-beter-slapen/ en https://www.maxvandaag.nl/sessies/themas/gezondheid-sport/slaaptekort-niet-opgelost-door-bijslapen-in-het-weekend/
Heel interessante lezing. Ik heb al 3 jaar een slaapprobleem. Slaap goed in. Ben veel te vroeg wakker. Afgekikt van slaappillen, wijn, koffie. Helaas chronisch te weing slaap. Ongeveer 5 uur per nacht slaap ik. Dus overdag kan ik niet consentreren, geen boek lezen, niet suto rijden, prikkelbaar. Slaa ptest gehad. Conclusie : te kort geslapen. Slaapcoach gehad. Ook Dixhoorn therapie. Wel iets verbetering. Maar ik ben zo moe!!!!wie helpt me????
Greetje buiten de tips van Els, o.a. rustig zijn (ritueel) voordat je gaat slapen en geen blauw licht van tv of smartphone, heb ik nog tips. Die staan op een A4 tje in pdf.
Beste Kees Scheepsma, bedankt voor uw reactie. Wij hebben uw e-mailadres uit uw reactie verwijderd, aangezien die voor iedereen zichtbaar is en privé gegevens niet toegestaan zijn in reacties.
Veel wat over slaapproblemen gesteld wordt is al lang en breed bekend, maar over de oorzaak van mijn slaapprobleem (voor zover gelden als probleem, ik kan ermee leven, vrijwel levenslang zelfs) lees ik maar zelden iets. Namelijk in slaap vallen kort na middernacht, na ca. 2 of 3 uur wakker worden, en dan beginnen gelijk de raderen in mijn hoofd op volle toeren te werken, want een tsunami aan politieke en maatschappelijke onderwerpen dient zich dan aan, waar ik breed mee aan de slag ga. Tot ik met wat geluk 2 of 3 uur later weer in slaap val, om dan weer wakker te worden enz. Ik blijf ’s ochtend ook wat langer liggen, val af en toe voor een kwartier of half uur in slaap, maar heb er de rest van de dag doorgaans geen last van, vooral in lente- en wintertijden niet. De vraag is dus: is -eenmaal wakker- die motor in je hoofd wel te stoppen.?Voor de goede orde: geen prive-problemen, alles in balans, dus daar niet toe te herleiden. Wel ben ik hoogbegaafd en lid van Mensa, dus heb niet veel aanleiding nodig om mijn gedachten de vrije loop te laten, over werkelijk alles dat voorhanden komt.