Jan & Erica: afscheid met een glimlach en een traan

Na een jarenlange, succesvolle samenwerking is de beslissing gevallen: Omroep MAX stopt met Erica op Reis. 6 seizoenen reisde Erica Terpstra naar alle uithoeken van de aardbol op zoek naar bijzondere ervaringen. Jan en Erica ontmoeten elkaar aan zee, in het Scheveningse Kurhaus, blikken samen terug en heffen het glas op de toekomst.

JAN: “Er is veel over gezegd in de media, maar ik vind het heel spijtig, Erica, dat er een einde komt aan je veelbekeken en gewaardeerde programma Erica op Reis. Het is een succesformule gebleken en heeft niet voor niets 6 seizoenen gedraaid. Deze beslissing is niet alleen door mij genomen, maar in samenspraak met de NPO gevallen. Nou kan ik het wel heel jammer vinden, maar dat geldt natuurlijk vooral voor jou, dat weet ik heel goed. ERICA: “Reizen is mijn passie en ik heb ieder seizoen als een mooi cadeautje van het leven ervaren. En van Omroep MAX natuurlijk. Ik vond het fantastisch wat de producent Ivo Niehe heeft gedaan door mij dit nieuwe vak te leren. Want het was voor mij een nieuw metier, dat ik helemaal niet beheerste en waar ik ook helemaal niets vanaf wist. Ze hebben mij de beste crew van de wereld gegeven met een fantastische regisseur, een prachtige geluidsman en geweldige cameraman. Een groot cadeau. Maar het blijft natuurlijk wel een teleurstelling dat we moeten stoppen.”

Blijven vernieuwen

JAN: “Ik snap dat het voor programmamakers en presentatoren soms heel erg lastig is om te moeten horen dat een programma stopt. Maar soms is het niet anders. Zo zijn we ook gestopt met Sterren op het Doek, dat was eveneens zeer succesvol. Toen moesten we ook die boodschap verkondigen. Tegelijkertijd moeten we met nieuwe programma’s blijven komen en daar ruimte voor maken. Dat is wat de NPO van ons verlangt. En dat betekent dat je soms van een titel afscheid moet nemen. De NPO wil nou eenmaal dat we blijven vernieuwen. Wat niet wegneemt dat het lastig uit te leggen is dat een goed scorend programma stopt. Daarin spelen heel veel factoren een rol, waarvan ik slechts een onderdeel ben.”

Afscheidscadeau

ERICA: “De afgelopen 6 seizoenen hebben we gemiddeld meer dan een miljoen kijkers gehad, echt ongelooflijk. Zelfs de herhalingen scoorden nog tegen het miljoen. Als ex-topsporter heeft het voor mij iets irrationeels. Je denkt dat als je scoort, je door mag gaan. Dat is dus wel heel jammer. Wat ik wel heel chic vind, is dat jullie bij wijze van afscheidscadeau hebben gezegd dat ik nog twee afleveringen mag maken.” JAN: “Daar heb ik mij persoonlijk hard voor gemaakt toen de NPO je uit het uitzendschema haalde. ‘Wacht even, dit vind ik niet chic’, zei ik. ‘Ik vind dat Erica het recht heeft om ook echt afscheid te nemen van haar publiek.’ En nu zeg ik iets wat ik misschien niet mag zeggen, want het klinkt nu als een einde, maar ik kan me ook heel goed voorstellen dat de netmanager en ik zeggen: kom, we gaan er toch nog een paar maken. Misschien geen zes, maar misschien een stuk of drie. Je weet nooit hoe dat kan rollen. Sommige programma’s verdwijnen definitief en sommige komen ook weer terug. Daar wil ik me best hard voor maken. Ik kan het alleen niet nu beloven, maar ik sta er wel voor open.”

Goede band

ERICA: “Laat ik allereerst even dit zeggen: alles wat er in de roddelpers geschreven is over ‘dolk in de rug’ en dergelijke is echt onzin. Ook over mij zijn dingen geschreven die niet kloppen. Dat doet jou pijn en dat doet mij pijn.” JAN: “Dat was allemaal stemmingmakerij.” ERICA: “Ik ben blij dat we nu in het openbaar kunnen zeggen: er is absoluut geen ruzie of kinnesinne, integendeel.” JAN: “De band is altijd goed geweest en de samenwerking leuk en warm. Ik ken jou zoals je ook op televisie bent, heel eerlijk en echt. Jij speelt geen rol zoals je nog weleens bij andere presentatrices ziet, die een glimlach opzetten als de camera’s gaan draaien.” ERICA: “En als MAX zegt: we willen nog wat programma’s maken, dat sta ik daar natuurlijk voor open. Zoals ik nu voor alles opensta en dagelijks met belangstelling mijn mail lees waar allerlei leuke ideeën langskomen. Want ik ga natuurlijk niet achter de geraniums zitten.”

Open Mind

JAN: “Je gaat er nu eerst nog 2 maken. Maar hoe kijk je eigenlijk terug op al die seizoenen, wat heeft Erica op Reis jou als mens gebracht?” ERICA: “Ten eerste de overtuiging, dat ieder van ons eigenlijk veel meer kan dan hij denkt. We zitten vaak te veel vast in ons eigen hokje. Voor mij was dit na de sport en de politiek een heel nieuw gebied. Dat was prachtig om te ontdekken en die kans te krijgen en te pakken. Inderdaad, je bent eigenlijk nooit te oud om jezelf opnieuw uit te vinden, absoluut. En wat ik verder ondervonden heb, is dat als je onbevangen en zonder vooroordeel een andere cultuur instapt en bereid bent met open ogen en een open mind mee te doen, je verblijd wordt met zo veel mooie nieuwe ervaringen. Ik heb prachtige ervaringen opgedaan met mensen, terwijl we elkaar nog niet eens konden verstaan. Hartverwarmende ontmoetingen. Het meest bijzonder blijft natuurlijk mijn interview met de Dalai Lama, dat is altijd een droom van mij geweest.”

Wereldlessen

JAN: “Je hebt ons kennis laten maken met een wereld waar een normaal mens niet komt. Heb je daar veel van geleerd?” ERICA: “Dwars door allerlei godsdiensten en levensbeschouwingen heen heb ik in al die jaren zeker een paar heel bijzondere lessen geleerd. Zoals van die indiaan die zei: ‘Ons leven is eigenlijk een driehoek. De onderste zijde staat voor vertrouwen, dat is de basis. De rechterzijde, dat is liefde. En de volgende is respect.’ Welk geloof je ook belijdt, het gaat altijd om die 3 zaken:  vertrouwen, liefde en respect. Dat vind ik zo verschrikkelijk mooi! Net als de Dalai Lama die zegt dat het niet uitmaakt welk geloof je hebt, als je maar het beste uit jezelf haalt. Dan ben je een rijk mens.” JAN: “Jij staat heel erg open voor dat soort zaken en wat ik leuk vind, je bent op een toegankelijke manier niet zweverig. Ik ben behoorlijk streng gereformeerd opgevoed; dat is heel rechttoe rechtaan, zonder sfeer of mystiek. Het religieuze, spirituele aspect dat jij in jouw programma naar voren bracht, heeft mij wel heel erg nieuwsgierig gemaakt, ook naar andere dingen, dat prikkelt mij. Als ik bijvoorbeeld voor MAX Maakt Mogelijk op reis ben en ik zie een kerk, dan ga ik naar binnen. Een keer, vlak voor kerst, kwam ik in een kerk waar een koor aan het oefenen was. Ik waande me in de hemel, zo mooi. De sfeer en beleving die dat oproept, doet iets met me. Ik zou wat dat betreft eigenlijk ook wel katholiek kunnen zijn.”

Lichtend voorbeeld

JAN: “Jij bent voor velen een lichtend voorbeeld hoe je op een geïnspireerde manier ouder kunt worden, terwijl je vol in het leven blijft staan. Ondanks teleurstellingen die nu eenmaal bij het leven horen. Hoe ga je daarmee om?” ERICA: “Ik heb in de loop van mijn leven gezien dat als er iets wegvalt, daar altijd weer onverwachte dingen voor in de plaats komen. Als er een deur dichtgaat, waait er altijd weer een raam open. Dat is een onwankelbaar vertrouwen. Ik ben een optimist. En als ik kijk naar alle reacties en suggesties die de afgelopen maanden zijn binnengekomen, dat is zo bijzonder, dat ik helemaal geen tijd heb om in een gat te vallen. Bovendien zijn we nu nog heel druk met de research voor de laatste twee reizen die we gaan maken. Die worden prachtig, echt leuk man!”

Zuid-Korea en China

JAN: “Waar ga je ons nog op trakteren?” ERICA: “Als er geen gekke dingen gebeuren in Noord-Korea, gaan we naar Zuid-Korea. We duiken zoals altijd in de cultuur daar en bezoeken onder andere een man die op YouTube de wereld over is gegaan met een bepaald dansje, met miljoenen views. En natuurlijk ga ik hem vragen of hij mij dat dansje kan leren. Stiekem heb ik al in Nederland een afspraak gemaakt met een dansschool om alvast de eerste stappen te zetten. Maar we bezoeken ook Guus Hiddink, die daar natuurlijk trainer is geweest en door de Zuid-Koreanen nog steeds als een godheid wordt beschouwd. We sluiten af met een bezoek aan Shanghai en omgeving. Behalve in Hongkong zijn we nog niet naar China geweest. We bezoeken daar onder andere een stad die het Venetië van China wordt genoemd. Ik denk dat China een hele mooie afsluiting wordt.”

Met een glimlach

JAN: “Reizen zal waarschijnlijk altijd een grote rol in je leven blijven spelen of denk je nu toch: ik ga eens wat meer tijd met mijn kleinkinderen en kinderen doorbrengen?” ERICA: “Ik geloof niet dat mijn kleinkinderen, die al niet meer zo klein zijn, daar echt op zitten te wachten. En ik denk dat mijn zonen zich heel erg zouden verbazen als ik het rustiger aan zou doen. Wat niet wegneemt dat ik vanzelfsprekend heel dol ben op mijn familie en altijd geprobeerd heb om daar tijd voor vrij te maken.” JAN: “Ik hoop in ieder geval dat je heel actief zult blijven en je gezondheid daarin meewerkt. Want, je zal het zelf nooit toegeven, als je de naam Erica Terpstra laat vallen in Nederland, dan krijgen de mensen een glimlach op hun gezicht. Tenminste de meesten…” ERICA: “Misschien mag ik afsluiten door te zeggen dat ik zo ontzettend dankbaar ben voor al die kijkers, die niet alleen hebben gekeken, maar nu en door de jaren heen zo talrijk gereageerd hebben met hartverwarmende mailtjes en brieven. Daar krijg ik nou een glimlach van op mijn ziel!”

(Bron: MAX Magazine nr. 32, foto: Roland J. Reinders)