Hoe zit het? Waarom hebben we een Eerste en Tweede Kerstdag?
Publicatiedatum: 26 december 2023
Ogenschijnlijk simpele vragen zijn vaak het moeilijkst om te beantwoorden. In de rubriek Hoe zit het? proberen wij elke week het antwoord te vinden op zulke vraagstukken. Deze keer: waarom hebben we een Eerste en Tweede Kerstdag?
2 van de 11 feestdagen
25 december is Eerste Kerstdag, 26 december is Tweede Kerstdag, het is een eeuwenlange traditie. Volgens de Algemene termijnenwet uit 1964 gelden beide dagen als officiële feestdagen, 2 van de 11 die Nederland in totaal heeft. Maar in een heel ver verleden zijn er 12 winterse feestdagen geweest, aan het einde en het begin van het jaar.
Christelijke en Germaanse traditie
De van oorsprong christelijke traditie rondom Kerstmis draait om de geboorte van Jezus Christus. Maar meerdere historische bronnen wijzen naar een Germaanse traditie in dezelfde tijd van het jaar. Op 21 december, de kortste dag van het jaar, is namelijk het Midwinterfeest. Daarna begint een feestperiode, die dus 12 dagen aanhoudt. Omdat de dagen na 21 december weer langer worden, zijn nieuw leven, licht en vuur de belangrijkste thema’s van deze periode. En dat is tegenwoordig nog steeds zo.
In de eerste eeuwen van onze jaartelling wordt het christendom steeds populairder, net als de katholieke beleving van Kerstmis. Een paar Germaanse tradities blijven echter behouden en werken tot op de dag van vandaag door. Denk bijvoorbeeld aan de kerstkaarsen en de vreugdevuren, die op diverse plekken in Nederland nog steeds traditie zijn rond de jaarwisseling.
Van 4 naar 2 kerstdagen
Wel is het aantal feestdagen in de loop der eeuwen afgeslankt. Na de Concilie van Mainz (813 na Christus) hebben we 4 erkende kerstdagen. Vierde Kerstdag verdwijnt al snel en Derde Kerstdag houdt stand tot 1773. Eerste Kerstdag op 25 december (herdenking geboorte Jezus Christus) en Tweede Kerstdag op 26 december (naamdag van de heilige Sint Stefanus, 1e martelaar van het christendom) zijn tot op de dag van vandaag de overblijfselen. En daar verandert dus ook niets aan, weten we sinds 1964.
Inmiddels heeft Tweede Kerstdag een minder katholieke of Germaanse associatie: namelijk het bezoek aan de woon- of meubelboulevard. Ziet u dit niet zitten en zoekt u naar vervangende activiteiten? Dan kunt u voor alternatieve Tweede Kerstdag-tips bij MAX vakantieman terecht. Hoe u de decembermaand doorkomt als u opziet tegen alle feestdagen, om wat voor reden dan ook, leest u in dit artikel.
(Bron: MAX vakantieman, Rijksoverheid, Wetten.overheid.nl, NOS, Quest, WRM Magazine, De Witte Prins, Geschiedenis Beleven, NPO Kennis, Kerkblad voor het Noorden, Kunst-en-cultuur.infonu. Foto: Shutterstock)
