Naar cookieinstellingen
Januari december

Hoe zit het? Waarom begint het jaar in januari?

Ogenschijnlijk simpele vragen zijn vaak het moeilijkst om te beantwoorden. In de rubriek Hoe zit het? proberen wij elke week het antwoord te vinden op zulke vraagstukken. Deze keer: waarom begint het jaar in januari?

Hoe is de naam januari ontstaan?

31 december is de laatste dag van het jaar, 1 januari is de 1e dag van het nieuwe jaar. Deze indeling bestaat al sinds de Romeinse tijd. Voor de invoering van de Christelijke jaartelling (te beginnen met de geboorte van Jezus Christus) is dus al afgesproken dat een jaar 12 maanden duurt, van januari tot december. Dat wil zeggen: eerst gebruiken de Romeinen een kalender van 10 maanden, waarbij het nieuwe jaar in de lentemaand maart begint. Januari en februari zijn een latere toevoeging, ter vervanging van een naamloze winterperiode.

De maand januari is vernoemd naar Janus, de Romeinse god van begin en eind die 2 gezichten heeft. Het ene gezicht van Janus kijkt vooruit, het andere gezicht kijkt achteruit. En dat is ook wat wij nog steeds doen in de dagen rond de jaarwisseling. We blikken terug op het oude jaar en kijken vooruit op het nieuwe jaar, inclusief goede voornemens.

dagen
Lees ook: Maandag, dinsdag… zo komen de dagen van de week aan hun naam

Hoe is de naam december ontstaan?

De laatste maanden van het jaar hebben niet een symbolische, maar een praktische achtergrond. De allereerste Romeinse maandindeling gaat dus uit van 10 maanden, afgesloten met september, oktober, november en december. Septem, octo, novem en decem zijn namelijk de Latijnse vertalingen van de getallen 7, 8, 9 en 10. De daaraan voorafgaande maanden heten in die tijd quintilis en sextilis, oftewel de 5e en 6e maand van het jaar. Maar die 2 maanden zijn later vernoemd naar keizers Julius Caesar en Augustus. Niet geheel toevallig hebben de keizerlijke maanden juli en augustus (nu de 7e en 8e maand van het jaar) allebei 31 dagen…

Verschillende historische bronnen maken melding van alternatieve kalenders, waarbij 25 december of 25 maart de 1e dag van het jaar is. 25 maart valt namelijk 9 maanden voor de geboorte van Jezus Christus en markeert bovendien de overgang van winter naar lente. Maar de Romeinse kalender met 12 maanden, lopend van 1 januari tot 31 december, heeft de tand des tijds het best doorstaan. Deze 12 maanden komen redelijk nauwkeurig overeen met de baan van de aarde om de zon, maar niet helemaal. Om dat wel gelijk te trekken, is er eens in de 4 jaar een schrikkeldag nodig, zoals in 2024.

Schrikkelseconde
Lees ook: Hoe zit het? Wat is een schrikkelseconde en waarom verdwijnt dit vanaf 2035?

(Bron: Archief, Quest, Onze Taal, NPO Kennis, NRC, Constantijd.nl, Theologie.nl. Foto: Shutterstock)

Geef een reactie

Minder uitleg Meer uitleg

Cookies op de website van omroep MAX. Geef je toestemming!

Wij plaatsen Functionele cookies, om deze website naar behoren te laten functioneren en Analytische cookies waarmee wij het gebruik van de website kunnen meten. Deze cookies gebruiken geen persoonsgegevens. Voor cookies waarmee derden uw surfgedrag kunnen volgen, kunt u hieronder apart toestemming geven.

Meer uitleg

Waarom cookies?

Omroep MAX plaatst specifieke cookies om het gebruiksgemak voor bezoekers te vergroten. Ze helpen in functionaliteit en zijn bedoeld om inzicht te krijgen in de werking en effectiviteit van de websites.

Hiermee kunnen we de bezochte website zo gebruiksvriendelijke en interessant mogelijk maken voor de bezoeker. Hierbij worden geen gegevens verzameld die gebruikt kunnen worden om individuele gebruikers te volgen.

Functionele cookies

Cookies die er voor zorgen dat deze website naar behoren functioneert

De websites van Omroep MAX gebruiken cookies om er voor te zorgen dat onze websites naar behoren werken. Zo gebruiken wij cookies voor:

  • het onthouden van informatie die je invult op de verschillende pagina’s, zodat je niet steeds al je gegevens opnieuw hoeft in te vullen
  • het doorgeven van informatie van de ene pagina aan de volgende pagina, bijvoorbeeld als er een lange enquête wordt ingevuld of als je veel gegevens moet invullen bij een online bestelling
  • het opslaan van voorkeuren, zoals de taal, locatie, het gewenste aantal te tonen zoekresultaten, etc.
  • het opslaan van instellingen voor een optimale videoweergave, zoals de gewenste buffergrootte en de resolutiegegevens van je scherm
  • het uitlezen van je browserinstellingen om onze website optimaal op je beeldscherm te kunnen weergeven
  • het opsporen van misbruik van onze website en diensten, door bijvoorbeeld een aantal opeenvolgende mislukte inlogpogingen te registreren
  • het gelijkmatig belasten van de website, waardoor de site bereikbaar blijft
  • het aanbieden van de mogelijkheid om inloggegevens op te slaan, zodat je die niet elke keer opnieuw hoeft in te voeren
  • het mogelijk maken om te reageren op onze websites

Webstatistieken

Cookies waarmee wij het gebruik van de website kunnen meten.

Om te bepalen welke onderdelen van de website het meest interessant zijn voor onze bezoekers, proberen wij continu te meten met behulp van de software van comScore Digital Analytix hoeveel bezoekers er op onze website komen en welke onderdelen van de website het meest bekeken worden. Hiervoor gebruiken wij cookies.

Het is onderdeel van de (wettelijke) taak van Omroep MAX als Publieke Omroep om te rapporteren over onze prestaties. Daarvoor is het nodig om webstatistieken bij te houden. Ook nemen wij deel aan het landelijke internetbereikonderzoek STIR. Hiervoor gebruiken wij cookies, zodat wij de browser kunnen herkennen en op die manier het aantal bezoekers aan onze websites kunnen meten.

Van de informatie die wij zo verzamelen worden statistieken gemaakt. Deze statistieken geven ons inzicht in hoe vaak onze webpagina's bezocht worden, waar bezoekers de meeste tijd doorbrengen, enzovoort. Hierdoor zijn wij in staat structuur, navigatie en inhoud van de website zo gebruiksvriendelijk mogelijk te maken. De statistieken en overige rapportages kunnen wij niet herleiden tot personen.

Wij gebruiken cookies voor:

  • het bijhouden van het aantal bezoekers op onze webpagina’s
  • het bijhouden van de tijdsduur die elke bezoeker doorbrengt op onze webpagina’s
  • het bepalen van de volgorde waarin een bezoeker de verschillende pagina’s van onze website bezoekt
  • het beoordelen welke delen van onze site aanpassing behoeven
  • het optimaliseren van de website

Voor gebruik van deze cookies is geen toestemming vereist en deze kunnen dan ook niet worden uitgeschakeld.

Sociale media

Sociale cookies verzamelen gegevens over de activiteiten van gebruikers. Dit maakt het onder andere mogelijk om fragmenten van sociale platforms te bekijken, inhoud van onze websites te delen met je vrienden, te reageren op berichten van andere gebruikers en de makers of actief mee te discussiëren op onze forums. Sommige sociale cookies die geplaatst worden, kunnen door sociale medianetwerken ingezet worden om jouw internetgedrag te gebruiken voor commerciële doeleinden. Hier heeft Omroep MAX geen invloed op.

Voor meer informatie over de manier waarop deze derden omgaan met jouw persoonsgegevens, verwijzen wij je door naar het privacy beleid van deze derden. De meest voorkomende zijn:

Cookie-instellingen aanpassen en meer informatie

De cookie-instellingen voor deze website zijn te allen tijde naar je persoonlijke voorkeur te wijzigen. De pagina waarop je deze instellingen kunt wijzigen is te bereiken via deze link Cookie instellingen. Hier is ook gedetailleerde informatie vinden over welke cookies we specifiek plaatsen.

  • Ik wil Sociale Media koppelingen:

    hiermee staat u het plaatsen van Social media Cookies toe, deze netwerken kunnen u volgen en kan uw internetgedrag monitoren voor commerciële doeleinden.