Digitip: welke emoji gebruik ik wanneer?

Emoji’s kunnen de bedoeling van tekstberichten verhelderen, maar hun betekenis is niet altijd even duidelijk. We gaan in op de betekenissen én de valkuilen.

Emoji’s

Wie via Whatsapp, Facebook Messenger of e-mail communiceert komt vast wel eens emoji’s tegen. Wat wordt er met die smileys en andere icoontjes bedoeld? En wanneer gebruikt u ze?

Non-verbale communicatie met emoji’s

Onbewust gebruiken mensen veel non-verbale communicatie om elkaar te begrijpen. Maar handgebaren of bepaalde blikken ontbreken als we elkaar wel spreken maar niet zíen, zoals bij chats, mails en andere tekstberichten. Emoji’s vervangen (enigszins) die signalen. Een lachend gezichtje bij een sarcastische grap bijvoorbeeld, verduidelijkt dat het als geintje bedoeld is.

Wel of geen emoji?

Niet iedereen gebruikt emoji’s even vaak of op dezelfde manier. De één gebruikt ze om een bericht op te leuken, de ander om minder woorden te hoeven typen. Weer een ander gebruikt ze om zeker te weten dat het bericht overkomt zoals bedoeld. Regels zijn er niet. Wel is het verstandig om terughoudend te zijn in een professionele of officiële context. Het gebruik van emoji’s kan wat onserieus overkomen.

Miscommunicatie door emoji’s

Emoji’s komen oorspronkelijk uit Japan. Daar bestonden in 1999 al de eerste pictogrammen om in tekstberichten te plaatsen. Emoji’s zijn overgewaaid naar westerse landen toen grote Amerikaanse bedrijven zoals Apple en Google ook populair wilden worden in Japan. Ze zagen dat emoji’s daar veel gebruikt werden en besloten ze ook te integreren in hun diensten. De Japanse emoji’s waren echter niet leesbaar voor westerse besturingssystemen, dus moesten de bedrijven elk hun eigen set emoji’s maken. Zo komt het dat emoji’s er, ook nu nog, niet in alle systemen hetzelfde uitzien of überhaupt zichtbaar zijn. Dat een emoji er bijvoorbeeld op een Huawei-smartphone anders uitziet dan op een iPhone, is soms al genoeg om verwarring te veroorzaken.

Gelukkig zijn er jaarlijks updates. Dan komen er meestal nieuwe emoji’s bij en worden verwarrende emoji’s aangepast of verwijderd.

Emoji’s uit andere culturen

Dat de emoji’s zijn overgenomen uit een andere cultuur, wordt ook duidelijk door de betekenis van sommige emoji’s. Zo is het pictogram van een lachende drol 💩 wel grappig, maar het betekent voor Nederlanders niet echt iets.

In Japan is de emoji-drol een symbool voor geluk. Dit komt voort uit een woordgrapje. Het Japanse woord voor poep begint namelijk met dezelfde klank als het woord voor geluk. Ontwerpers hebben de drol een lachend gezichtje gegeven, om ook voor niet-Japanners duidelijk te maken dat de drol als positief signaal bedoeld is.

Zo zijn er wel meer emoji’s die vaak anders gebruikt worden dan hoe ze oorspronkelijk bedoeld zijn:

‘Gevouwen handen’

De oorspronkelijke betekenis van de emoji met 2 handpalmen tegen elkaar 🙏 is ‘alsjeblieft’ of ‘dankjewel’. Westerse gebruikers zien deze emoji echter vaak aan voor een high five of voor bidden.

‘Slaperig gezicht’

Wat misschien een traantje 😪 lijkt, was eigenlijk bedoeld als een belletje snot. In de Japanse manga en anime tekenkunst duidt de snottebel op slaap. Doordat de snottebel op een traan lijkt wordt deze emoji toch vaak gebruikt om verdriet of onvrede uit te beelden.

De meest gebruikte emoji’s

Emoji’s worden vooral gebruikt om gevoelens en gezichtsuitdrukkingen over te brengen. Dat zien we terug in welke emoji’s het meest gebruikt worden. De top 5 emoji’s vertolken namelijk allemaal een emotie. De top 5 komt voort uit het Nationaal Emoji Onderzoek 2018, dat alle openbaar geplaatste emoji’s van dat jaar op Twitter onderzocht heeft.

#1: Tranen van vreugde

Veruit de meest gebruikte emoji is ’tranen van vreugde’. 😂 De emoji stelt een gezichtje voor dat zó hard moet lachen dat het tranen in de ogen krijgt. Hij vergezelt dan ook meestal een blije, grappige boodschap. Echter, door de traantjes is het makkelijk dit icoontje aan te zien voor een huilend gezichtje. Pas dus op als u een emoji zoekt bij een berichtje als bijvoorbeeld iemand zijn arm heeft gebroken.

#2: Blozend poppetje

Het blozende poppetje met ‘lachende ogen’, 😊 zoals de makers het omschrijven, vertolkt blijdschap en warme, positieve emoties.

#3: Het hartje

Het klassieke rode hart ❤️ wordt gebruikt om aan te geven dat iets leuk is (vergelijkbaar met een ‘like’). Een hartje kan romantisch bedoeld zijn, maar ook vriendschappelijk.

#4: Duim omhoog

Het duimpje 👍 kennen we allemaal wel van de Like-knop op Facebook. Gebruik ‘m om aan te geven dat iets leuk is of dat u het ergens mee eens bent.

#5: Hartvormige ogen

De betekenis van het poppetje met hartjes als ogen 😍 is vergelijkbaar met het hartje. Gebruik het om waardering of liefde uit te spreken.

Onbedoelde betekenis van emoji’s

Makers kunnen een heleboel icoontjes bedenken, maar op het moment dat ze in handen zijn van het grote publiek gaan ze soms hun eigen leven leiden. Sommige emoji’s hebben (vooral onder jongeren) een hele eigen betekenis gekregen:

De nagellak emoji
De nonchalance van het nagels lakken 💅 heeft de bijbetekenis ‘nou en’ gekregen. Lekker achteloos de nagels lakken betekent dat het u niets kan schelen.

De aubergine
Het is een beetje schunnig, de aubergine-emoji 🍆 wordt vaak gebruikt als symbool voor het mannelijke geslachtsdeel.

De perzik
De emoji van de perzik 🍑 staat voor billen, het vrouwelijke geslachtsdeel of wordt gebruikt voor andere seksuele subtekst.

De honingbij
Gebruikt uw (klein)kind op sociale media vaak de honingbij-emoji? 🐝Dan is er een grote kans dat hij/zij fan is van de populaire zangeres Beyoncé. Haar koosnaampje is ‘Queen Bey’, vrij vertaald: bijenkoningin.

Vuur
Uiteraard kan het icoon voor vuur 🔥 gebruikt worden om aan te duiden dat iets warm is. Onder jongeren betekent het vaak ook dat ze iets tof, cool, of vet vinden. Dit komt van het Engelse modewoord ‘lit’ waarmee gezegd wordt dat iets leuk is, maar het betekent eigenlijk ‘aangestoken’.

De croissant
Een beetje vergezocht, maar wel grappig: de croissant 🥐 wordt online ook wel gebruikt om aan te geven ‘pro Europa’ te zijn als het gaat over Brexit.

Typografische weergave

Zelfs als het programma waarmee u een tekstbericht stuurt geen emoji’s beschikbaar heeft, kunt u gezichtjes sturen. U kunt dan terugvallen op een typografisch weergave van een gezichtje. Denk aan de knipoog ; -) (Kantel uw hoofd naar links als u de knipoog niet ziet).

(Bron: SeniorWeb)

Let op: gezien de voortdurende veranderingen in de digitale wereld kan de informatie in bovenstaande Digitip met de tijd verouderd zijn.