Amerikaanse verkiezingen

Op 8 november 2016 worden de 58ste presidentsverkiezingen van Amerika gehouden. Op die dag wordt de 45e president en 48e vice-president gekozen. De strijd tussen de Democraten en Republikeinen is sinds februari 2016 losgebarsten. En die strijd is nog lang niet gestreden.

Primaries en caucuses

In aanloop naar de verkiezingen in november 2016, houden de Democraten en Republikeinen primaries en caucuses. Dat zijn voorverkiezingen waarbij de partijen hun kandidaat nomineren. Deze voorverkiezingen worden gehouden van februari tot juni van het verkiezingsjaar. Traditioneel gaan de primaries van start in de staat Iowa. Tijdens de partijconventies in de zomer worden de presidentskandidaten per partij bekend gemaakt. De Republikeinse Nationale Conventie vindt plaats van 18 tot 21 juli in Cleveland, Ohio. De Democratische Conventie van 25 tot 28 juli in Philadelphia, Pennsylvania.

Kiesmannen

Stemmen tellen gaat in Amerika anders dan in Nederland. Niet alle stemmen worden bij elkaar opgeteld. De stemmen worden geteld per staat. Ieder staat wordt in het congres vertegenwoordigd door een bepaald aantal kiesmannen. Dit aantal is afhankelijk van het aantal inwoners. De staat met de meeste kiesmannen is Californië. Die heeft er 55. Het minimumaantal voor een staat is 3, omdat iedere staat 2 senatoren heeft en ten minste 1 afgevaardigde. Wanneer bijvoorbeeld een Democratische kandidaat in de staat Californië de meerderheid van de stemmen behaalt, dan betekent dat dat er 55 Democratische kiesmannen in het kiescollege komen.

In totaal zijn er 538 kiesmannen: het aantal leden van de senaat (vergelijkbaar met de Nederlandse Eerste Kamer) en het Huis van Afgevaardigden (vergelijkbaar met de Nederlandse Tweede Kamer) én nog 3 voor Washington DC. De kandidaat die president wordt, is dus de kandidaat die na het tellen van de stemmen de meeste kiesmannen heeft. De verkiezing door de kiesmannen gaat in de meeste staten volgens het principe First past the post. Dat wil zeggen dat degene die in een bepaalde staat de meeste stemmen haalt, alle kiesmannen van die staat aan zich verbindt. Uitzonderingen zijn de staten Maine en Nebraska. Daar worden 2 kiesmannen op deze wijze gekozen; de andere (2 in Maine, 3 in Nebraska) worden per congresdistrict gekozen.

De verkiezingsdag

Op 8 november wordt de nieuwe president gekozen. Hoewel de meeste kiezers een stembiljet krijgen met daarop de namen van de presidentskandidaten, stemmen ze in feite op kiesmannen of kiesvrouwen. Zij kiezen vervolgens de president. Deze mannen en vrouwen hebben al wel beloofd op welke presidents- en vicepresidentskandidaat ze zullen stemmen. Dit jaar worden op dezelfde dag ook alle leden van het Huis van Afgevaardigden gekozen en ongeveer een derde van de leden van de landelijke Senaat. Begin januari 2017 stelt het Congres de ‘electoral votes’ formeel vast. De inauguratie, het afleggen van de eed, door de nieuwe president van Amerika vindt plaats op 20 januari 2017.

Stand van zaken

In de nacht van 5 op 6 april 2016 worden de voorverkiezingen in Wisconsin gehouden. Een belangrijk moment in de peilingen. Bernie Sanders en Ted Cruz hebben deze voorverkiezingen gewonnen. Charles Groenhuijsen, voormalig Amerika-correspondent, volgt de verkiezingen op de voet. “Bij de Republikeinen stond Trump lange tijd voor, maar hij kwam de afgelopen weken meerdere keren negatief in het nieuws. Cruz loopt met de winst niet veel in op Trump, maar hij noemt het zelf  ‘een keerpunt in de campagne’. Donald Trump doet het heel goed in de race voor de Republikeinse nominatie. Onverwacht, want de Republikeinse top wil Trump niet als kandidaat. Maar als hij tijdens de voorverkiezingen 1237 gedelegeerden achter zich krijgt, dan heeft hij de nominatie op zak. Als dat niet lukt zorgt de top ervoor dat de gedelegeerden tijdens de conventie kiezen voor Cruz. Bij de Republikeinen gaat de strijd tussen Bernie Sanders en Hillary Clinton.” Charles schreef over Donald Trump het boek Donald Trump, Iedereen houdt van mij (ISBN: 9789460030987, uitgeverij Balans).

Charles Groenhuijsen vertelt op 6 april 2016 over de Amerikaanse verkiezingen in Tijd voor MAX.

Volgt u de verkiezingen in Amerika?