Naar cookieinstellingen

2 portretten door Frans Hals

In de 6de aflevering van Kunstraadsels gaan professor Frans Grijzenhout en zijn team niet op zoek naar de identiteit van de geschilderde figuren of de locatie, maar naar de schilderijen zelf! De kunsthistorici stuiten op een boedelbeschrijving van de 17de eeuwse schilder Jan Miense Molenaer. Daarin zijn 2 portretten van Molenaer en zijn vrouw Judith Leyster door Frans Hals opgenomen. Maar we hebben geen idee welke schilderijen dit zijn en of ze nog wel bestaan. De kunsthistorici staan deze keer voor de moeilijke opdracht de portretten te vinden…

Frans Hals

Frans Hals is één van de bekendste Hollandse meesters. De schilder wordt circa 1582 geboren in Antwerpen als de zoon van een wever. De familie Hals verhuist in 1585 voor de Spanjaarden en vestigt zich in Haarlem. Daar sluit Frans Hals zich in 1610 aan bij het schildersgilde. Hij is vooral bekend geworden door zijn levendige en kleurrijke schuttersstukken en zijn portretten. Hals’ werk is te herkennen aan de losse toets en de trefzekere figuren, waardoor zijn schilderijen hun spontane en levensechte karakter krijgen. Frans Hals overlijdt in 1666 in Haarlem.

De zoektocht

Wat deze zoektocht vooral erg lastig maakt, is dat er geen enkel later document van Frans Hals is waarin over de 2 portretten wordt gerept. De bezitsgeschiedenis van de nazaten van Molenaer levert niet veel op. Het spoor loopt dood na het overlijden van zijn kleindochter rond 1740. Maar wat wél helpt, is het feit dat Jan Miense Molenaer en Judith Leyster beiden schilders zijn. Van het echtpaar is een aantal (zelf)portretten bekend. Aan de hand daarvan kunnen professor Grijzenhout en zijn team vaststellen hoe het echtpaar eruit moet hebben gezien, en of in het oeuvre van Frans Hals 2 portretten zijn te vinden die lijken op Molenaer en Leyster. Een ingewikkelde onderneming, maar de moeite van het proberen waard.

(Zelf)portretten

Van Judith Leyster is slechts één min of meer zeker zelfportret bekend, de afbeelding hier linksonder. Daarnaast is er een aantal schilderijen van Molenaer van een vrouw waarvan men denkt dat het Leyster kan zijn, bijvoorbeeld de afbeelding hier rechtsonder. Het is dus niet helemaal zeker hoe Leyster er precies heeft uitgezien.

Judith Leyder - uitsnede 

Dat ligt anders bij Jan Miense Molenaer. Hij schilderde diverse zelfportretten en is daardoor makkelijker voor te stellen: een man met bruine opspringende krullen en een pony, een stompe mopsneus, een snorretje en een brede kin met een gleufje erin.

Jan Miense Molenaer - uitsnede (Bron: Wikimedia) Jan Miense Molenaer en zijn familie - uitsnede (Bron: Wikimedia)

Als de kunsthistorici dit vergelijken met alle portretten die zijn toegeschreven aan Frans Hals, doen ze met hulp van een deskundige een belangrijke vondst! Archieven, kostuumdatering, canvasonderzoek en zelfs forensische gezichtsherkenning: geen middel wordt vervolgens ongebruikt gelaten om Hals’ portretten van Molenaer en Leyster te vinden…

De ontknoping

En inderdaad! Het portret van de man uit het Berlijnse museum beeldt Jan Miense Molenaer uit. Volgens de forensische gezichtsherkenning is er slechts een halve procent kans dat dit niet klopt. Het is lastiger wat het portret met de vrouw betreft. Het zou Judith Leyster kunnen zijn, maar het kan ook niet het geval zijn. Wie weet of dit laatste kunstraadsel in de toekomst nog wordt opgelost!

De 6de aflevering van Kunstraadsels is te zien op donderdag 6 juni 2017 om 20.25 uur op NPO 2.

(Bron: Rijksmuseum, Frans Hals Museum)

Geef een reactie

Minder uitleg Meer uitleg

Cookies op de website van omroep MAX. Geef je toestemming!

Wij plaatsen Functionele cookies, om deze website naar behoren te laten functioneren en Analytische cookies waarmee wij het gebruik van de website kunnen meten. Deze cookies gebruiken geen persoonsgegevens. Voor cookies waarmee derden uw surfgedrag kunnen volgen, kunt u hieronder apart toestemming geven.

Meer uitleg

Waarom cookies?

Omroep MAX plaatst specifieke cookies om het gebruiksgemak voor bezoekers te vergroten. Ze helpen in functionaliteit en zijn bedoeld om inzicht te krijgen in de werking en effectiviteit van de websites.

Hiermee kunnen we de bezochte website zo gebruiksvriendelijke en interessant mogelijk maken voor de bezoeker. Hierbij worden geen gegevens verzameld die gebruikt kunnen worden om individuele gebruikers te volgen.

Functionele cookies

Cookies die er voor zorgen dat deze website naar behoren functioneert

De websites van Omroep MAX gebruiken cookies om er voor te zorgen dat onze websites naar behoren werken. Zo gebruiken wij cookies voor:

  • het onthouden van informatie die je invult op de verschillende pagina’s, zodat je niet steeds al je gegevens opnieuw hoeft in te vullen
  • het doorgeven van informatie van de ene pagina aan de volgende pagina, bijvoorbeeld als er een lange enquête wordt ingevuld of als je veel gegevens moet invullen bij een online bestelling
  • het opslaan van voorkeuren, zoals de taal, locatie, het gewenste aantal te tonen zoekresultaten, etc.
  • het opslaan van instellingen voor een optimale videoweergave, zoals de gewenste buffergrootte en de resolutiegegevens van je scherm
  • het uitlezen van je browserinstellingen om onze website optimaal op je beeldscherm te kunnen weergeven
  • het opsporen van misbruik van onze website en diensten, door bijvoorbeeld een aantal opeenvolgende mislukte inlogpogingen te registreren
  • het gelijkmatig belasten van de website, waardoor de site bereikbaar blijft
  • het aanbieden van de mogelijkheid om inloggegevens op te slaan, zodat je die niet elke keer opnieuw hoeft in te voeren
  • het mogelijk maken om te reageren op onze websites

Webstatistieken

Cookies waarmee wij het gebruik van de website kunnen meten.

Om te bepalen welke onderdelen van de website het meest interessant zijn voor onze bezoekers, proberen wij continu te meten met behulp van de software van comScore Digital Analytix hoeveel bezoekers er op onze website komen en welke onderdelen van de website het meest bekeken worden. Hiervoor gebruiken wij cookies.

Het is onderdeel van de (wettelijke) taak van Omroep MAX als Publieke Omroep om te rapporteren over onze prestaties. Daarvoor is het nodig om webstatistieken bij te houden. Ook nemen wij deel aan het landelijke internetbereikonderzoek STIR. Hiervoor gebruiken wij cookies, zodat wij de browser kunnen herkennen en op die manier het aantal bezoekers aan onze websites kunnen meten.

Van de informatie die wij zo verzamelen worden statistieken gemaakt. Deze statistieken geven ons inzicht in hoe vaak onze webpagina's bezocht worden, waar bezoekers de meeste tijd doorbrengen, enzovoort. Hierdoor zijn wij in staat structuur, navigatie en inhoud van de website zo gebruiksvriendelijk mogelijk te maken. De statistieken en overige rapportages kunnen wij niet herleiden tot personen.

Wij gebruiken cookies voor:

  • het bijhouden van het aantal bezoekers op onze webpagina’s
  • het bijhouden van de tijdsduur die elke bezoeker doorbrengt op onze webpagina’s
  • het bepalen van de volgorde waarin een bezoeker de verschillende pagina’s van onze website bezoekt
  • het beoordelen welke delen van onze site aanpassing behoeven
  • het optimaliseren van de website

Voor gebruik van deze cookies is geen toestemming vereist en deze kunnen dan ook niet worden uitgeschakeld.

Sociale media

Sociale cookies verzamelen gegevens over de activiteiten van gebruikers. Dit maakt het onder andere mogelijk om fragmenten van sociale platforms te bekijken, inhoud van onze websites te delen met je vrienden, te reageren op berichten van andere gebruikers en de makers of actief mee te discussiëren op onze forums. Sommige sociale cookies die geplaatst worden, kunnen door sociale medianetwerken ingezet worden om jouw internetgedrag te gebruiken voor commerciële doeleinden. Hier heeft Omroep MAX geen invloed op.

Voor meer informatie over de manier waarop deze derden omgaan met jouw persoonsgegevens, verwijzen wij je door naar het privacy beleid van deze derden. De meest voorkomende zijn:

Cookie-instellingen aanpassen en meer informatie

De cookie-instellingen voor deze website zijn te allen tijde naar je persoonlijke voorkeur te wijzigen. De pagina waarop je deze instellingen kunt wijzigen is te bereiken via deze link Cookie instellingen. Hier is ook gedetailleerde informatie vinden over welke cookies we specifiek plaatsen.

  • Ik wil Sociale Media koppelingen:

    hiermee staat u het plaatsen van Social media Cookies toe, deze netwerken kunnen u volgen en kan uw internetgedrag monitoren voor commerciële doeleinden.