Wat doet een aankoopmakelaar en kunt u ook zonder?

Gaat u een huis bezichtigen, dan moet u op veel zaken letten. Een aankoopmakelaar kan een groot deel daarvan op zich nemen. Fijn als u voor het eerst een huis koopt of wat onzeker over het proces bent. Maar aan zo’n makelaar zijn wel kosten verbonden. En is het eigenlijk wel echt nodig om er een in de arm te nemen? We vertellen wat ze wel en niet voor u kunnen betekenen.

Wat doet een aankoopmakelaar voor u?

Het is niet verplicht om een aankoopmakelaar aan te stellen wanneer u het plan heeft om een huis te kopen. Om deze reden hoeft u het dus niet te doen. Wel zijn er verschillende zaken die zo’n makelaar voor u uit handen kan nemen. U spreekt samen af wat precies. Daarbij kunt u denken aan:

• Het zoeken van geschikte woningen. Aan de hand van uw budget en wensenpakket kan een makelaar een overzicht maken van woningen die in aanmerking komen. Ook heeft een aankoopmakelaar soms toegang tot opties die nog niet officieel te koop staan aangeboden of die binnenkort pas op de markt komen. Op die manier is de vijver waarin u vist wellicht groter en bent u eerder op de hoogte van passende woningen.
• Adviseren tijdens de bezichtiging. De aankoopmakelaar kan de afspraak voor u maken en dan ook meegaan. Het stellen van de kritische vragen kunt u dan aan diegene overlaten. Bijvoorbeeld of er sprake is van een ouderdomsclausule. Achteraf kan de makelaar u advies geven over de prijs en welke problemen de (omgeving van de) woning eventueel heeft. Voor een bouwkundige keuring is een aankoopmakelaar echter niet deskundig genoeg. Daarom kunt u daarnaast ook een bouwkundige keuring laten uitvoeren. Dit staat los van de makelaar.
• Onderhandelen. Een aankoopmakelaar heeft veel ervaring met het onderhandelen over de vraagprijs en weet goed wat woningen waard zijn. In tegenstelling tot uzelf misschien, laat een makelaar zich niet beïnvloeden door emoties of een roze bril. Door dit uit handen te geven, hoeft u zelf niet te onderhandelen of na te denken over de beste strategie.
• Juridische en administratieve begeleiding. De aankoopmakelaar zorgt dat al het papierwerk klopt en controleert het koopcontract voor u. Ook kan de makelaar u helpen bij het laten opstellen van het (verplichte) taxatierapport en u doorverwijzen naar een geschikte hypotheekadviseur en notaris.

Een aankoopmakelaar (en diens bedrijf) mag vanwege belangenverstrengeling niet betrokken zijn bij de verkoop van dezelfde woning. Op de website van de Nederlandse Vereniging voor Makelaars (NVM) is een overzicht te vinden van makelaars die voldoen aan de gestelde eisen. Ook kunt u websites van makelaars zelf bekijken of informeren bij bekenden die net een huis gekocht hebben.

Hoe duur is een aankoopmakelaar?

U kunt een aankoopmakelaar het hele proces voor u laten begeleiden of een deel ervan. Zo kunt u bijvoorbeeld zelf naar geschikte woningen zoeken en de bezichtiging zelf regelen en alleen de onderhandelingen uitbesteden. Dat heeft invloed op wat u aan een aankoopmakelaar kwijt bent. Des te meer u laat doen, des te hoger de kosten en andersom. Een vaste prijs kan volgens Independer variëren tussen de 1.500 en 3.000 euro.

Daarnaast doet u er goed aan om meerdere offertes op te vragen. De prijzen lopen uiteen en wat u daarvoor krijgt. Ook is het goed om te weten dat de uiteindelijke prijs op verschillende manieren tot stand kan komen. Zo is er vooraf soms een vast tarief, bijvoorbeeld 1 procent van de aankoopprijs. Maar er kan ook gewerkt worden met een percentage van de aankoopprijs.

Deze mogelijkheden zijn er:

• Een afgesproken, vast bedrag, ongeacht de prijs van de woning.
• Een procentuele vergoeding, meestal tussen de 1 en 2 procent van de aankoopprijs (in dat geval is de makelaar overigens gebaat bij een hogere aankoopprijs).
• Alleen een betaalverplichting als de aankoop doorgaat. Dit kan met een vast bedrag of percentage zijn.

De Consumentenbond adviseert om een vast bedrag af te spreken, in combinatie met een prestatiebeloning die afhangt van het onderhandelingsresultaat. Bijvoorbeeld 5 procent van het verschil tussen de vraagprijs en de aankoopprijs. Check daarnaast of de offerte inclusief of exclusief 21 procent btw is. Leg de voorwaarden goed vast en op welk moment en tegen welke voorwaarden de opdracht mag worden ingetrokken. Informeer daarbij of er sprake is van intrekkingskosten en zo ja hoe hoog die zijn.

Kunt u ook zonder een aankoopmakelaar?

Het heeft verschillende voordelen om een aankoopmakelaar aan te stellen. U heeft bijvoorbeeld geen omkijken naar administratieve rompslomp en er gaat iemand aan het werk die veel verstand en ervaring heeft met het gehele proces. Ook komen er op deze manier soms dus huizen voorbij, die anders aan u voorbij gaan.

Er zijn echter ook nadelen. Ten eerste is het een kostbare optie en zijn de kosten niet fiscaal aftrekbaar. Daarnaast biedt ook een aankoopmakelaar geen garantie dat u het huis van uw dromen vindt, voor een aantrekkelijke prijs. Als u zelf bereid bent er genoeg tijd en energie in te steken en u goed in te lezen, kunt u het ook gewoon allemaal zelf doen. Het hangt dus helemaal van uw persoonlijke omstandigheden af of het in uw situatie lonend is om een aankoopmakelaar in de hand te nemen. Of dat u de koop van begin tot eind zelf begeleidt.

In dat laatste geval moet u hier dan rekening mee houden:

• Uw financiële situatie in kaart brengen.
• De woningmarkt in het door u gewenste gebied onderzoeken.
• De bezichtiging plannen en de woning kritisch bekijken.
• Onderhandelen over de vraagprijs.
• Administratie en juridische kennis.

(Bron: Consumentenbond, Vereniging Eigen Huis, Independer, NVM. Foto: Shutterstock)