Waarom papegaaien mensen kunnen napraten

Papegaaien hebben een tamelijk unieke status in de dierenwereld. Ze kunnen namelijk mensentaal produceren. Waarom kunnen papegaaien eigenlijk praten, waarom doen ze dit zo graag en hoe goed zijn ze hierin?

Waarom praten papegaaien?

Papegaaien hebben het vermogen om geluiden uit hun omgeving op te pikken en te imiteren. Als ze tussen mensen zitten, slaan ze de geluiden op die de mensen voorbrengen. “Zet je een papegaai tussen de mensen, dan beschouwt hij díe als groepsgenoten en dan gaat hij díe imiteren”, vertelt vogelkenner Carel ten Cate aan Trouw. Papegaaien zijn namelijk erg sociale dieren en zoeken graag contact. Als ze in het wild zitten, doen ze dit om contact met soortgenoten te zoeken. Maar dit gebeurt dus ook als ze zich buiten hun natuurlijke habitat bevinden.

Hoe praten papegaaien?

Dat hebben ze te danken aan hun syrinx, een geluidsorgaan dat onderin hun luchtpijp zit. Bij papegaaien is dit orgaan sterk ontwikkeld, waardoor ze meerdere geluidstrillingen tegelijkertijd kunnen produceren. Hierdoor is de papegaai één van de weinige dieren die de lage tonen van de mens op kan pikken en kan imiteren. Bovendien hebben ze een relatief grote luchtpijp. Hierdoor hebben ze een groot vocaal bereik.

Hoeveel woorden kunnen papegaaien leren?

Papegaaien in het wild zijn in staat om elkaar te herkennen, door een serie klanken uit te stoten. Dit is vergelijkbaar met hoe mensen elkaar bij hun naam noemen. Als ze lange tijd in de buurt van mensen zijn, wordt hun woordenschat groter. Zo is de grijze roodstaartpapegaai in staat om 700 à 1000 woorden te leren. Maar je hebt altijd baas boven baas, ook in de wereld van de papegaaiachtigen. De Amerikaanse grasparkiet Puck heeft in 1994 een onaantastbaar wereldrecord neergezet, met een vocabulaire van liefst 1728 woorden.

Weten papegaaien ook waar ze het over hebben?

Ze herkennen wel degelijk situaties waarin mensen bepaalde woorden gebruiken. Als u bijvoorbeeld elke ochtend ‘goedemorgen’ zegt, associëren ze dit met het moment op de dag waarop dit woord altijd voorkomt. Op die manier kunnen ze ook woorden oppikken die ’s avonds of tijdens etenstijd vaak voorkomen. Daarnaast zijn papegaaien in staat om woorden aan bijbehorende objecten of kleuren te koppelen. Het bekendste voorbeeld is de inmiddels overleden roodstaartpapegaai Alex, die meer dan 100 voorwerpen bij de juiste naam kon noemen.

Papegaaien in populaire cultuur

Omdat het zulke unieke dieren zijn, duikt de papegaai vaak op in boeken, films of stripverhalen. Zo zijn ze onlosmakelijk verbonden met verhalen over piraten of andere zeevaarders. Dat is overigens zo gekomen omdat de exotische papegaaien oorspronkelijk als dure handelswaar naar Europa zijn gehaald. En kent u de klassieke Dead Parrot-sketch van Monty Python nog? Of Iago, de kompaan van slechterik Jafar in de Aladdin-films? Een bekende levende papegaai is Cor, de metgezel van Herman Brood in diens laatste jaren.

(Bron: Quest, Trouw, Willem Wever, Dierenkliniek Het Zicht, Scientias, Guinness Book of World Records. Foto: Shutterstock)