Taxuskever (vraat) en larven in de tuin herkennen en bestrijden

Ondanks dat zijn naam anders doet vermoeden, houdt de taxuskever zijn vraat niet alleen beperkt tot de taxus. Ook andere planten zijn niet veilig voor deze knagende lapsnuitkever. U herkent zijn aanwezigheid door vraatschade aan de randen van bladeren. Zijn larven leven ondergronds en zijn nog schadelijker, want zij doen zich tegoed aan de wortels van uw planten. Bekijk tips om ze te herkennen en te bestrijden.

Taxuskever (vraat) herkennen

De officiële naam van de taxuskever is gegroefde lapsnuitkever (Otiorhynchus sulcatus). Hij is bruinzwart van kleur en heeft in tegenstelling tot veel andere keversoorten geen vleugels. Doordat hij wel goed kan lopen én klimmen, bent u helaas niet veilig voor deze keversoort als u een balkon of dakterras bezit. Als hij van de bladeren van uw planten eet, dan doet hij dat niet in het midden van het blad, maar aan de randen. De taxuskever plant zich ongeslachtelijk voort (parthenogenese). De vrouwtjes hebben dus geen mannetjes nodig voor het leggen van hun eitjes. Die leggen ze ondergronds, bij de wortels van planten, waarna ze na 8 tot 20 dagen uitkomen, in de vorm van larven.

Larven taxuskever herkennen

De larven van de taxuskever lijken wel wat op engerlingen, die vooral in het gazon te vinden zijn. Beide zijn ze lichtwit en doorzichtig van kleur, met een oranjebruine kop. Het grote verschil is echter dat engerlingen pootjes hebben en de larven van de gegroefde lapsnuitkever niet. Nadat de larven uit hun eitjes komen, doen zij zich ondergronds tegoed aan de wortels van planten. Stoort u ze daarbij, dan nemen krullen zij zich vaak op.

Taxuskever larven

Engerling larven, mét pootjes.

Om van larve tot kever te transformeren, verpoppen ze zich. De poppen zijn ook lichtgekleurd en voelen zacht aan.

De pop van een taxuskever

Welke schade veroorzaken taxuskevers en larven?

Vraatschade van de kevers staat niet fraai, maar uw plant zal er zelden aan bezwijken. Een groter risico is vraat aan het wortelgestel. Net uitgekomen larven houden hun vraat beperkt tot de haarwortels. Later vreten ze ook van de grotere wortels en de stengelbasis. In dat geval wordt de sapstroom steeds ernstiger verstoord en in het ergste geval wordt de plant geel en gaat hij uiteindelijk dood. Vooral jonge planten, die nog geen goed ontwikkelde kluit hebben, zijn hier gevoelig voor.

Welke planten lopen gevaar?

De taxuskever dankt zijn naam aan zijn voorkeur voor de taxus, zijn meest favoriete ‘waardplant’. Dat stopt hem er echter niet van ook andere plantensoorten aan te tasten. Vooral de Rododendron heeft naast de taxus zijn voorkeur. Daarnaast doet hij zich ook graag tegoed aan onder andere: fruitplanten (vooral aardbei, druif en bessenplanten), Camellia, Cyclamen, Eonymus, Hedera, Hydrangea, Primula, Sedum, Skimmia en Viburnum.

In welke periode moet u alert zijn?

Van het voorjaar tot late najaar zijn taxuskevers actief. Larven die overwinterd hebben verpoppen vanaf half april tot eind juni.  Begin juni tot begin oktober worden er eieren gelegd, waarvan de uitgekomen larven tot in november van de wortels kunnen vreten.

Taxuskever bestrijden

Er is geen chemisch bestrijdingsmiddel tegen de taxuskever en zijn larven, maar u kunt wel verschillende dingen doen om van ze af te komen:

Taxuskever lokken en wegvangen

Deze kevers zijn echte avond- en nachtdieren. Overdag laten ze zich niet zo snel zien. Wilt u ze met de hand verwijderen, dan kunt u ze dan ook het beste wegvangen als het schemert of al donker is. Of lok ze met een stuk (rot) hout of prop krantenpapier aan de voet van de aangedane struik. De kevers verschuilen zich dan daaronder en ’s morgens kunt u ze zo vangen.

Aaltjes

Een milieuvriendelijke en zeer effectieve manier is het toepassen van aaltjes. Deze zijn via tuincentra of online te krijgen. Let wel goed op of u aaltjes voor de taxuskever heeft, want er zijn ook aaltjes voor andere soorten kevers en larven te koop (zoals de engerling) en volg de gebruiksaanwijzing goed op. Over het algemeen zijn ze toe te dienen bij temperaturen tussen de 10 en 20 graden Celsius. U doet de aaltjes (ze zien eruit als wit poeder) in bijvoorbeeld een gieter gevuld met water en geeft uw planten er eenvoudig water mee. De aaltjes (parasitaire nematoden) dringen de kevers en larven binnen en doden die zo van binnenuit. Als er geen gastheren meer over zijn, sterven de aaltjes zelf ook weer uit. Daarom moet u deze behandeling zo nodig jaarlijks herhalen.

Taxuskever val

U kunt het toedienen van aaltjes via de gieter ook combineren met een taxuskeverval met aaltjes. Op die manier kunt u de kevers nog effectiever bestrijden. Overdag zullen de kevers de val als een goede schuilplek zien en gaan de aaltjes aan het werk.

Afweer vergroten

Zorg dat uw planten de best mogelijke omstandigheden krijgen. Zowel qua standplaats als qua bodem (er is ook speciale anti-kever grond te koop), voeding en watergift. Sterke planten kunnen wortelvraat beter weerstaan. Er zijn ook middeltjes op de markt die de weerstand van planten vergroot en daarnaast zo in elkaar zitten dat de plant onaantrekkelijk wordt voor bodemdieren, als de larven van de taxuskever.

Natuurlijke vijanden

Door uw tuin aantrekkelijk te maken voor vogels, zullen zij de larven en kevers actief gaan oppeuzelen. Ook kippen en loopeenden hebben de larven graag op hun menu. Dus als u de ruimte en gelegenheid heeft, kunt u er ook voor kiezen deze dieren in uw tuin te laten rondscharrelen.

Voorkomen is nog beter dan bestrijden

Wilt u nieuwe taxussen of andere door taxuskevers geliefde planten aanplanten? Let dan op dat de nieuwe exemplaren kever- larven- en poppenvrij zijn. Kies daarom bij voorkeur voor een goede kweker of leverancier en controleer bij thuiskomst de kluit, want ze houden zich ook graag tussen pot en kluit op.

(Bron: Krijns groentips, Intratuin, Koppert, Pokon, Ecostyle, DCM, Tuinadvies. Foto’s: Shutterstock)