Lathyrus (pronkerwt) zaaien, verzorgen en plukken. En wel of niet toppen?
Publicatiedatum: 17 maart 2024
Lathyrus in de tuin of op het balkon heeft alleen maar voordelen. De bloemen geven een zalige geur af (hij heet dan ook niet voor niets (Lathyrus odoratus) en zorgen maandenlang voor kleur. Ze zijn zeer geschikt voor in de vaas en des te meer u ervan plukt, des te rijker gaat hij bloeien. En bovendien is het een hele populaire bloem onder bijen. Lees meer over het zaaien, verzorgen en plukken en of u ze wel of niet moet toppen.
Hoe en wanneer Lathyrus zaaien?
De makkelijkste manier om voor weinig geld veel plantjes te krijgen, is door Lathyrus te zaaien. Dat kan door binnen voor te zaaien of door buiten in de volle grond te zaaien. Binnen voorzaaien kan vanaf februari. Doe de zaden in potjes die redelijk diep zijn, zodat er genoeg ruimte is voor de wortels en dek de zaden met maar heel weinig grond af. Het laagje mag niet dikker zijn, dan de zaden zelf.
Zet de zaailingen op een lichte, warme plek. Verplaats ze na het ontkiemen naar een niet te warm vertrek, van rond de 15 graden. Dit voorkomt dat ze spichtig uitgroeien. Laat de jonge plantjes begin april afharden. Zet ze daarvoor een aantal dagen steeds wat langer buiten. Eerst op een plek in de schaduw en dan steeds zonniger. Zo wennen ze niet alleen aan de wisselende temperaturen, maar ook aan een grotere hoeveelheid (zon)licht.
En dan mogen ze vanaf half april buiten in de volle grond uitgeplant worden. Het is ook mogelijk om tot april te wachten met het zaaien en dat kan dan meteen buiten, op de plek zelf. Ze kunnen tot 3 graden vorst verdragen, maar niet tijdens hun prilste begin. Wanneer er (meer) vorst wordt verwacht, moet u de plantjes dus wel beschermen.
Let hierop bij het zaaien
De zaden van Lathyrus (in het Nederlands pronkerwt of siererwt genoemd) zijn vrij hard en het werkt daarom goed om ze voor te weken. Dat kunt u doen, door ze 24 uur te weken in water of door ze op een vel vochtig keukenpapier te leggen. Of vijl ze licht op, maar voorkom dat u hierbij het oogje raakt. Zaait u buiten, wees dan beducht op vogels en muizen, die zijn namelijk dol op de zaden. Zorg dus dat ze niet bij de net gezaaide zaden kunnen komen, bijvoorbeeld met vliesdoek.
Een andere bedreiging vormen slakken. Jonge Lathyrus-plantjes zijn onweerstaanbaar voor ze. In een eerder artikel vertellen we hoe u uw groen tegen slakken kunt beschermen. Wilt u jaar na jaar van Lathyrus genieten, zet de plantjes dan steeds op een andere plek of vervang de grond. Zodat ze niet bevattelijk worden voor ziektes.
Wel of niet Lathyrus toppen?
Of u wel of niet de toppen uit de Lathyrus moet halen, zijn de meningen over verdeeld. Wanneer u niet topt, krijgen de planten lange stelen, met grote bloemen. Door dan wel eventueel de zijscheuten weg te halen, krijgt u nog hogere stelen. Als u wel topt, krijgt u compactere planten, met veel kleinere bloemen. Laat de zijscheuten dan zitten.
Zorg voor steun
Lathyrus kan flink groeien en moet daarbij ondersteund worden. Het beste kunt u die ondersteuning al geplaatst hebben, wanneer u gaat zaaien of wanneer u de plantjes in de grond zet. U kunt er bijvoorbeeld zelf een constructie met stokken voor maken of een kant-en-klaar klimrek, boog of wigwam voor gebruiken.
Zo blijven uw pronkerwten doorbloeien
Lathyrus houdt van een zonnige plek en heeft genoeg voedsel en water nodig om goed te groeien en rijk te bloeien. Geef ze dus een plekje in de zon en geef regelmatig water en mest. Door continu bloemen van de plant te plukken en eventuele uitgebloeide bloemen te verwijderen, bloeien de planten extra rijk en blijven ze maar doorbloeien. Wanneer ze eenmaal de mogelijkheid krijgen om peulen te vormen, zal de bloei tot een einde komen. Soms helpt het om de bloemen/peulen dan alsnog te verwijderen en voeding te geven.
Wanneer bloemen plukken?
Pluk de bloemen op de koelere momenten van de dag, dus bijvoorbeeld in de vroege ochtend, in de avond of wanneer het bewolkt is. Plaats ze direct in water of bewaar ze zo kort mogelijk in een plastic zakje, om uitdrogen te voorkomen.
Zaden van Lathyrus verzamelen
Aan het einde van de bloeitijd zullen de planten uitgeput raken. Het blad kan dan verkleuren en er verschijnen minder bloemen. Dan kunt u ervoor kiezen om Lathyrus wel zaden te laten vormen. Die kunt u het jaar erop dan weer gebruiken. Wanneer de peulen bruin worden, zijn ze klaar om van de plant af te halen. Haal de zaden eruit en laat ze goed drogen. Aangezien ze makkelijk onderling kruisen, kan het een verrassing zijn welke bloemkleuren eruit komen.
Giftig
In tegenstelling tot wat de naam pronkerwt doet vermoeden, is Lathyrus niet eetbaar en zelfs licht giftig.
Op de overzichtspagina van Tuin & Balkon vindt u nog veel meer tips en adviezen voor tuin- en balkonplezier. Van adviezen over de verzorging van tuinplanten tot praktische tips over snoeien en tuinaanleg.
(Bron: Archief, Landleven, Gardeners World Magazine, Tuinseizoen, Groei & Bloei, Pokon. Foto’s: Shutterstock)
