Kamerplanten verpotten: wanneer en hoe, plus tips voor orchideeën en cactussen

Om kamerplanten gezond te houden is het belangrijk ze van tijd tot tijd te verpotten. Ook als u een nieuwe plant koopt of krijgt is het vaak raadzaam ze direct te verpotten, aangezien ze dan meestal wat krap in de pot staan. We geven tips voor het verpotten en vertellen ook hoe u te werk moet gaan in het geval van orchideeën of cactussen.

Wanneer verpotten?

De lente is de beste tijd om kamerplanten te verpotten. De wortels herstellen zich in deze periode het best en de nieuwe grond en ruimte komt dan precies op het moment dat de plant weer gaat groeien na de rustperiode van de winter. Het is overigens niet altijd nodig om dit elk jaar te doen. De meeste kamerplanten kunnen prima 2 á 3 jaar in dezelfde grond blijven staan. Daarna kunnen ze wel wat nieuwe, voedzame grond gebruiken. Zeker als de wortels de hele pot door gegroeid zijn of zelfs aan de onderkant uit de pot groeien, is het tijd om te verpotten. Ze kunnen anders gaan kwakkelen of geel blad krijgen. Heel jonge planten of erg snelle groeiers hebben wel baat bij een jaarlijkse verpotbeurt. Ook in het geval van een nieuwe plant is het vaak nodig die direct te verpotten. Doordat die om ruimte te besparen vaak in een vrij krappe pot staan, drogen de wortels sneller uit en is er weinig ruimte voor groei. Gaat het om een bloeiende plant, stel het verpotten dan wel liever uit tot hij is uitgebloeid, om te voorkomen dat hij door de verandering in omstandigheden knoppen laat vallen of korter bloeit.

Hoe verpotten?

Het is niet altijd nodig de planten naar een grotere pot over te planten. Een te grote pot kan ervoor zorgen dat de plant te nat komt te staan en soms gaat de plant er ook harder door groeien dan wenselijk is. Past er een verse laag potgrond onderin de huidige pot, hergebruik die pot dan en geef de plant anders een grotere maat pot, zodat de wortels meer ruimte krijgen. Verwijder hierbij voorzichtig zoveel mogelijk van de loszittende, oude potgrond. Ook dode of beschadigde wortels kunt u verwijderen. Het is belangrijk dat de kluit en plant in verhouding zijn. Snoei daarom eventueel zo nodig ook wat van de plant terug. Houd bij het vullen van de pot aan de bovenkant voldoende ruimte over om water te geven zonder dat dit over de rand spoelt. Is een plant zo groot geworden dat hij bijna niet meer te verpotten valt, dan kan het soms ook werken om alleen de bovenste laag grond te vervangen. Probeer daarvoor, zonder de wortels teveel te beschadigen, enige centimeters grond te verwijderen en daarvoor in de plaats nieuwe potgrond aan te brengen.

Binnenpot of sierpot?

Kies bij voorkeur voor een binnenpot voorzien van gaatjes, zodat het water dat u geeft makkelijk weg kan lopen. Dan kunt u die desgewenst wel weer in een sierpot of op een schotel plaatsen. Direct in een dichte sierpot plaatsen kan ook wel, maar wees dan zeer voorzichtig met water geven, zodat de plant niet te nat komt te staan. Meestal krijgen de wortels op deze manier net wat te weinig zuurstof, waardoor de plant uiteindelijk kan gaan kwakkelen.

Wat voor grond gebruiken?

Voor de meeste kamerplanten is universele potgrond prima geschikt, maar er zijn tegenwoordig ook verschillende grondmengsels te koop die precies zijn afgestemd op de wensen van bepaalde plantensoorten. Over het algemeen worden er voedingsstoffen aan de grond toegevoegd, dit kunt u op de verpakking terug vinden. In de weken na het verpotten is het daarom meestal nog niet nodig om de plant te bemesten. Start daar pas weer mee als de voedingsstoffen zijn uitgewerkt en sowieso alleen tijdens het groeiseizoen (lente – zomer).

Orchideeën verpotten

Voorzie orchideeën elke 2 á 3 jaar van een nieuwe laag grond voor orchideeën. Deze grond heeft de juiste structuur en luchtigheid die de wortels nodig hebben om optimaal te kunnen ademen. Ga voorzichtig te werk, zodat u de (lucht)wortels niet beschadigt en verwijder eventuele dode wortels. In het geval van een vlinderorchidee (Phalaenopsis) mag u eventueel een transparante pot gebruiken die licht doorlaat. Doordat deze orchidee als epifyt in bomen groeit, kunnen zijn wortels tegen licht. De Cymbidium heeft juist geen luchtwortels, maar een echte kluit. Is zijn wortelmassa niet toegenomen, zet hem dan in nieuwe orchideeëngrond terug in dezelfde pot en zijn de wortels wel toegenomen, zet hem dan in een grotere maat pot en vul aan met orchideeëngrond.

Cactussen verpotten

Het verpotten van cactussen is vanwege hun doorns een klus apart. Jonge planten kunt u elke 3 jaar van nieuwe grond voor cactussen voorzien en zo nodig een grotere maat pot geven. Oudere planten kunnen tot 5 jaar in dezelfde pot en grond blijven staan. Om te voorkomen dat de cactus niet met zijn wortels in water komt te staan, kunt u de onderste laag van de pot vullen met potscherven of grind. Trek ter bescherming bijvoorbeeld stevige tuinhandschoenen aan en/of wikkel de cactus in een dikke laag kranten, karton of doeken, om hem uit zijn pot te halen. Houd hem verder zoveel mogelijk bij de kluit vast. Aan de bovenkant van de pot kunt u bijvoorbeeld met een schepje grond toevoegen. Een verwonding door doorns kunt u beter voorkomen dan genezen, want dat kan zelfs tot een ontsteking van de huid leiden.

Schimmel of paddenstoelen in de potgrond?

Het komt vaak voor dat de potgrond waarin kamerplanten staan gaat schimmelen. Ook kunnen er spontaan paddenstoelen naast uw kamerplant in de aarde verschijnen. Dit kan geen kwaad, maar veel mensen vinden dit niet zo mooi staan. Als u een plant verpot kunt u er daarom voor kiezen de plant in nieuwe, steriele potgrond te zetten. Toch kunnen de schimmels ook dan weer terugkeren. Zeker als u de grond net wat te nat houdt. Daarnaast komen er ook schimmelsporen in de lucht voor, die uiteindelijk in de aarde terecht kunnen komen. In een eerder artikel geven we tips om van de schimmels af te komen.

Meer lenteklussen voor kamerplanten

Uw kamerplanten kunnen er na het verpotten weer een paar jaar tegenaan. Nog vrolijker maakt u ze als u ook meteen nog hun bladeren stofvrij maakt, in het geval dit nodig is. In een eerder artikel vertellen we welke planten hiervoor in aanmerking komen en hoe u per bladsoort te werk gaat. De lente is ook een mooi moment om stekken van uw kamerplanten te nemen en uw assortiment zo te vergroten. Of om planten te vervangen die niet meer zo mooi zijn. We zetten een reeks makkelijk te stekken planten op een rij.

Toe aan nieuwe kamerplanten in huis? Bekijk dan ons kamerplantenoverzicht voor inspiratie en verzorgtips per plant.