Gif in vetbollen en vogelvoer: hier moet u op letten en dit zijn veilige alternatieven om te voeren

Vogels kunnen op verschillende momenten in het jaar extra voer gebruiken. Door vogelvoer in de tuin of op het balkon neer te zetten helpt u ze moeilijke periodes door én het is ook heel leuk om van binnen naar te kijken. De laatste tijd zijn we echter opgeschrikt door verhalen over gif in vogelvoer. Welk voer kunt u ze dan wel veilig geven?

Gif in vogelvoer

Vogelvoer geven we met de beste bedoelingen. Helaas blijkt echter dat veel van het voer dat te koop is, pesticiden bevat. Dat is gebleken uit onderzoek door de organisatie Pesticide Action Network Netherlands (PAN). Eind oktober 2024 hebben ze daar de resultaten van naar buiten gebracht. In een steekproef heeft PAN-NL 9 monsters vogelzaden voor tuinvogels op pesticiden onderzocht. Van verschillende merken, uit verschillende winkels, waarvan 1 monster biologisch vogelzaad. Daarbij is naar voren gekomen dat de geteste vogelzaden met 1 tot 4 soorten insecticiden besmet zijn. Op het biologische zadenmengsel na. Dit komt doordat niet biologische granen tijdens de teelt, na de oogst, tijdens opslag en het transport met insecticiden worden behandeld.

Het middel piperonyl-butoxide (PBO) is het meest aangetroffen. Dit wordt aan pesticide toegevoegd om de werking ervan te versterken. Bij vogels werkt het hormoonverstorend en belemmerend bij de voortplanting. Iets wat op langere termijn voor veel problemen kan zorgen voor het vogelbestand. Daarnaast bevatten de monsters de insecticide deltamethrin. Dat kan volgens PAN het zenuwstelsel beïnvloeden en net als PBO hormoonverstorend werken en schadelijk zijn voor de voortplanting. Daarnaast is het mogelijk kankerverwekkend. Verder is ook het in de EU verboden chlorpyriphos-methyl aangetroffen, een middel tegen schimmel.

Lees ook: Vogels voeren bij vorst in de winter, hoe belangrijk is dat?

Reacties van Fabrikanten en Vogelbescherming Nederland

Fabrikanten van vogelzaad hebben gereageerd dat ze ervan op de hoogte zijn dat er mogelijk pesticiden in hun producten zitten, maar volgens hen zijn de hoeveelheden minimaal en onschadelijk. Vogelbescherming Nederland is geschrokken van het nieuws. Een aantal van hun voersoorten zijn onderzocht en alleen hun biologische zadenmengsel blijkt gifvrij te zijn en geen meetbare resten van bestrijdingsmiddelen te bevatten. Zij laten onderzoeken hoe het met de rest van hun niet biologische voeren zit.

Welke veilige alternatieven voor vogelvoer zonder gif zijn er?

Wat het gif in de vogelvoeren op de langere termijn voor gevolgen heeft, moet verder onderzocht worden. Wilt u de vogels wel graag bijvoeren, dan adviseert PAN om te kiezen voor biologische vogelzaden of een zelfgemaakt mengsel van biologische granen en zaden.

Daarnaast kunt u ze de volgende (biologische) voedingsmiddelen voeren:

• Ongezouten pinda’s (niet in een netje). Doppinda’s mag ook, die maken ze zelf open.
• Zonnebloempitten
• Ongekookte havermoutvlokken
• Kokosnoot (halveer in 2 helften, zodat ze bij het vruchtvlees kunnen)
• Appel
• Vogelpindakaas
• Rozijnen
• Meelwormen

Lees ook: Zo helpt u eenden en andere watervogels bij streng winterweer

Zelf vetbollen maken

Of maak uw eigen vetbollen met 1 deel biologisch zadenmengel en 1 deel ongezouten vet:

• Smelt frituurvet of rundvet in een pan. Wacht tot het warm is, maar niet heet.
• Voeg daar al roerend het zadenmengsel aan toe en laat dit mengsel een beetje afkoelen.
• Giet de warme brij in een vorm, bijvoorbeeld een blikje, een melkkarton, een beker of een halve kokosnoot.
• Leg daarin, voordat het mengsel stolt, een stevige katoenen draad die ruim uitsteekt.
• Zodra de massa hard is geworden, kunnen de bollen buiten aan de draad worden opgehangen.
• Of snijd de vetbol in stukjes en leg die op een voederplank, zodat ook vogels die niet bij een vetbol kunnen komen ervan kunnen eten.
• Komt de vetbol moeilijk los uit de vorm, dan kunt u die even in heet water houden. Behalve bijvoorbeeld in het geval van de kokosnoot, want daar kan het gewoon in blijven zitten.

Daarnaast kunt u met een vogelvriendelijke tuin of balkon ervoor zorgen dat vogels ook zelf voedsel kunnen vinden. Bijvoorbeeld met bes dragende struiken of een dichte beplanting, van onder andere klimop, waarin ze op zoek kunnen naar insecten.

(Bron: Archief, Vogelbescherming, NOS, Pesticide Action Network, Radar. Foto: Shutterstock)