Caudexplanten, dit zijn het en zo kunt u ze verzorgen

Stoere, bovengrondse knollen, met delicate bladeren en soms bloemen, het zijn die tegenstellingen die caudexplanten zo prachtig en geliefd maken. Ze kunnen soms wat prijzig zijn, dus des te belangrijker om ze dan goed te verzorgen. Maar er is ook een soort die wat meer gangbaar is en vaak ook in het tuincentrum te koop. We vertellen wat caudexplanten precies zijn en geven verzorgingstips.

Caudexplanten zijn voorzien van een waterreservoir

Caudexplanten, ook wel caudiciforme planten genoemd, zijn te herkennen aan een flink verdikte stengel, vaak in de vorm van een knol. Deze verdikking dient als waterreservoir. Ze groeien van nature in barre omstandigheden, waarbij ze het opgeslagen water goed kunnen gebruiken. Het blad komt alleen tevoorschijn in gunstige periodes in het jaar. De rest van de tijd blijf de knol kaal. Ook als kamerplant houdt de plant een rustperiode, dus het is normaal als de plant zijn blad dan laat vallen. Wanneer dat precies in het jaar is, wisselt van soort tot soort. Voor sommige is dat in de winter, maar er zijn ook exemplaren die juist de zomer bladerloos doorbrengen.

Overigens worden er ook planten aangeboden die niet tot de echte caudexplanten behoren, maar er wel op lijken. Meestal gaat het dan om planten met een ondergrondse knol, die half boven de grond geplant gezet wordt. Vanwege de populariteit van caudexplanten worden ze dan ook weleens als zodanig aangeboden, maar ze zijn het dus eigenlijk niet.

Verzorging van caudexplanten

Caudexplanten hebben gedurende het hele jaar warmte nodig, ook tijdens de rustperiode. Ze houden niet van kou en soorten als Stephania zullen anders gaan kwakkelen en gaan uiteindelijk zelfs dood. Laat de temperatuur dan ook zeker niet onder de 15 graden uit komen. Ze staan verder graag op een lichte plek, maar niet in direct zonlicht.

Vanwege hun waterreservoir hebben ze geen grote hoeveelheden water nodig. Wanneer ze blad hebben moet de grond tussen 2 gietbeurten steeds weer licht opdrogen. In de praktijk komt dat neer op ongeveer eens in de 2 weken water geven. Het water moet altijd goed weg kunnen, zodat de wortels nooit in water komen te staan, want dan zullen ze wegrotten. Eens in de 2 á 3 jaar moet u de plant daarnaast verpotten in verse aarde.

Als de rustperiode zich aandient en de bladeren beginnen uit te drogen, moet u de watergift nog meer verminderen. Wanneer al het blad eraf is, heeft de plant nog maar eens per maand een klein scheutje water nodig. Aan het eind van de rustperiode kunt u de plant helpen, door de luchtvochtigheid en de temperatuur nog wat te verhogen. Dit kunt u bijvoorbeeld doen door de knol onder een glazen stolp te zetten of door de pot in een minikas te plaatsen.

Voedsel heeft hij slechts in beperkte mate nodig en alleen tijdens de zomermaanden (tenzij het een soort is die dan in rust is). Geef zomers om de 2 maanden een 4e van een volledige dosis).

Populaire caudexplanten

Er zijn inmiddels aardig wat verschillende caudexplanten te koop, wisselend in uiterlijk en prijs. We beschrijven er enkele. De Stephania erecta is één van de populairste. Vanwege zijn knol, die aan een aardappel doet denken, wordt hij in het Engels ook wel potatoplant genoemd, oftewel aardappelplant. Uit de knol groeien ronde blaadjes op tere steeltjes.

Onder de Dioscorea, of yam, vallen ook enkele soorten die een caudex vormen. Zoals Dioscorea hemicrypta en elephantipes.

Dioscorea elephantipes

Phyllanthus mirablilis heeft mooie, dunne bladeren, die groen tot kaneelachtig van kleur kunnen zijn. ’s Nachts vouwen de bladeren dicht, wat hem extra uniek maakt.

Hydnophytum Papuanum is een caudexplant met een mooie knol, maar wat dikker blad.

Ook Adeniumsoorten behoren tot de caudexplanten. Daar valt ook de woestijnroos onder, die vaak makkelijker te krijgen is bij tuincentra. Deze plant heeft van nature een caudex die boven de grond groeit. Dit doordat hij op zijn plek van oorsprong op rotsen groeit en er dus geen wateropslag onder de grond mogelijk is. In een eerder artikel vertellen we meer over de verzorging van de woestijnroos.

Caudexplanten zelf zaaien

Het is ook mogelijk caudexplanten zelf te zaaien. Dat is wat tijdrovender, maar het geeft goede resultaten. Daar komt bij dat u dan zeker weet dat het plantje een goede afkomst heeft en niet uit de natuur geroofd is. Dat gebeurt namelijk ook wel, aangezien het een makkelijke manier is om snel aan volwassen planten te komen, die voor veel geld verkocht kunnen worden. In Gardeners World Magazine vertelt plantenkenner Marieke van der Eerden over haar successen met zaaien. Afhankelijk van de soort is er volgens haar na enkele dagen tot weken al een caudexplantje te onderscheiden. De woestijnroos heeft enkele dagen na ontkiemen al een herkenbaar stammetje en bij Stephania verschijnen er na enkele weken al ronde blaadjes. Na een paar maanden wordt er al een verdikte stam zichtbaar en daarmee is het een interessant proces om te volgen.

Adenium zaailingen

Stekken geeft bij caudexplanten helaas geen goede resultaten. Het is vaak wel mogelijk, maar er wordt dan niet de karakteristieke verdikte stam gevormd.

(Bron: Gardeners World, Plantsome, Araflora, Garden-Tip, Matthijs plantenpaleis, archief. Foto’s: Shutterstock)