Afrikaantjes, nuttige zomerbloeiers

Gemakkelijk in onderhoud, langbloeiend én insectenwerend. Het afrikaantje is een dankbare zomerbloeier en weer helemaal terug van (eigenlijk nooit helemaal) weggeweest.

Herkomst Mexico, huh?

Aangezien de herkomst Zuid-Amerika en vooral Mexico is en niet Afrika is de naam eigenlijk wel wat typisch. Toch weet bijna iedere tuinliefhebber om welk plantje het gaat als het afrikaantje (Tagetes) ter sprake komt.

Verzorging

Zon (halfschaduw mag ook) en regelmatig een scheut water, meer heeft het afrikaantje niet nodig. De beste planttijd is vanaf 15 mei, de IJsheiligen en daarmee de kans op vorst zijn dan (grotendeels) voorbij. Door uitgebloeide bloemen regelmatig te verwijderen wordt de bloeitijd aanzienlijk verlengd. Ze zijn zowel geschikt voor de border, randen, potten als bakken. Oranje is toch wel de bekendste kleur, maar er zijn ook (licht)gele en bruinrode varianten.

Pluspunten

Als borderplant heeft het afrikaantje een extra, gunstige bijkomstigheid: ze werken goed tegen aaltjes. Aaltjes leven in de bodem en vreten aan de wortels van planten. Het gevolg is dat de planten verzwakken of zelfs dood gaan. Aan afrikaantjes kunnen aaltjes echter beter niet beginnen, dat overleven ze niet. De aaltjesdodende werking werd in 1953 ontdekt door een bloembollenkweker. Als het ongedierte de wortels van afrikaantjes binnen dringt wordt het gedood door de stof die vrij komt bij het beschadigen van de cellen. Kleine kanttekening, het afrikaantje werkt niet tegen alle aaltjessoorten. En niet alle soorten werken even goed. Het meest gekweekte afrikaantje (Tagetes patula) schijnt echter het beste te werken. Ook houdt de geur van afrikaantjes insecten weg. Gezien de bijnaam ‘stinkertje’ zijn het niet alleen insecten die de geur niet kunnen waarderen…

Moestuin

Door hun gunstige werking in de tuin zien we afrikaantjes ook vaak in de moestuin. Buiten de aaltjes- en insectenwerende werking plus hun sierwaarde hebben ze nog een ander pluspunt, de bloemen kunnen gegeten worden. Zorg in dat geval wel dat u ze zelf zaait of onbespoten plantjes gebruikt.

Afrikaantjes vermeerderen

Het ideale van de afrikaantjes is dat ze zich zo gemakkelijk laten vermeerderen. Gewoon de zaadjes uit de bloemkopjes halen en het jaar erop zaaien voor nieuwe aanwas. Leuk om met (klein)kinderen te doen. Let bij de aanplant wel op met hongerige slakken. Die smikkelen van de jonge blaadjes.

Populariteit

In Nederland is niet iedereen weg van de oranje bloempjes. In India zijn de bloemen echter weergaloos populair. Zo sieren ze bijvoorbeeld de ruimtes tijdens festivals en feesten in huiselijke sfeer en worden ze ingezet om zegeningen af te roepen op gebruiksvoorwerpen of gebouwen. Ook krijgen overledenen kransen van afrikaantjes mee naar de afscheidsceremonie en worden foto’s van de betreffende personen elke verjaardag versierd met deze bloemen. In Nepal worden afrikaantjes verbouwd om verkocht te worden rondom het Hindoefeest Tihar. Er worden slingers, mala’s, van gemaakt en op verschillende dagen worden specifieke zaken aanbeden, zoals koeien en honden.

Houdt u van het afrikaantje voor de sier of het nuttige effect of kunt u ze niet waarderen?