Wilt u uw tuin eens grondig aan laten pakken door een hovenier? Of gaat u zelf aan de slag? Dan is het verstandig om niet lukraak te gaan graven. De kans dat u graafschade veroorzaakt is dan aanzienlijk. Wij vragen Dirk Emans van het Agentschap Telecom wat graafschade precies inhoudt en waarom u het te allen tijde moet vermijden. 

Schade voor graven

De Nederlandse grond ligt vol met leidingen en kabels. Ze vervoeren elektriciteit, gas, internet of water. In Nederland wordt dit ondergronds netwerk beheerd door netbeheerders en ook het Agentschap Telecom (onderdeel van het ministerie van Economische Zaken) vervult een rol. “Wij controleren onder meer of alle partijen die betrokken zijn bij mechanische graafwerkzaamheden zich netjes aan de regels houden om zo graafschade te voorkomen”, legt Dirk Emans uit. Wat dat precies is, graafschade? Dat is in principe alle schade die aan leidingen of kabels kan ontstaan door gegraaf in de grond.

Honderdduizenden euro’s

Dit soort schade kan verstrekkende gevolgen hebben. Zo moet een school in Barneveld eerder dit jaar al haar leerlingen naar huis sturen, omdat er geen stromend water meer is door graafschade. In de buurt is een graafmachine op een waterleiding gestuit, waardoor deze is gesprongen.

Ook is het al meerdere keren voorgekomen dat er bij graafwerkzaamheden een gasleiding wordt geraakt, waardoor er gas vrijkomt in een woonwijk. Dat dit desastreuze gevolgen kan hebben voor u en uw buurtgenoten, laat zich raden. Iedereen die dit soort schade veroorzaakt tijdens graafwerkzaamheden, kan dan ook rekenen op een enorme schadeclaim. De hoogte hiervan kan variëren van een paar honderd euro tot honderdduizenden euro’s.

Deze schadeclaims worden opgelegd door de eigenaar van de kabels en leidingen, wat in de praktijk meestal de netbeheerder is. Zij sturen de rekening naar degene die de schade daadwerkelijk heeft veroorzaakt.

KLIC–melding

Om de kans op dit soort schade zoveel mogelijk te beperken, attendeert het Agentschap Telecom iedereen die ook maar iets met graafwerkzaamheden te maken heeft erop hoe zij dit veilig kunnen doen. Het doen van een KLIC-melding is hier een belangrijk onderdeel van. Dat is een melding die degene die de graafwerkzaamheden gaat uitvoeren doet bij het kadaster. Zo’n melding bij het kadaster kost 16,50 euro. Het kadaster geeft vervolgens een uitdraai van het leiding- en kabelnetwerk op de plek waar er gegraven gaat worden, waardoor degene die gaat graven weet waar het in principe wel en niet veilig is om met de graafmachine aan de slag te gaan.

Lees de informatie

Het doen van zo’n KLIC-melding is verplicht, maar lang niet iedereen doet het. “Grote bedrijven zijn vaak wel op de hoogte dat dit moet, maar hoveniers en andere kleinere ondernemers weten het niet altijd. Zij denken vaak dat er geen KLIC-melding nodig is als zij gaan graven in tuinen, maar dit is wel het geval”, aldus Emans. “Het is daarom handig dat als u een hovenier in de arm neemt, altijd vraagt of er een KLIC-melding is gedaan en zo ja, of hij of zij de informatie ook heeft gelezen. Het gebeurt vaak dat zij zeggen: ‘ik heb een KLIC-melding gedaan, dus ik heb aan mijn plicht voldaan’, maar dat is dus niet waar. Het is een kwestie van goede werkvoorbereiding om de informatie goed te lezen, zodat de hovenier u als opdrachtgever erop kan attenderen als de originele graafplannen gewijzigd moeten worden, omdat er een belangrijke kabel door de tuin loopt.” Als u zelf een graafmachine huurt, moet u overigens ook een KLIC-melding doen en de informatie goed lezen voordat u aan de slag gaat.

Wijzigingen doorgeven aan het kadaster

Komt u of de hovenier tijdens het graven toch andere kabels en leidingen tegen dan dat de tekening van het kadaster laat zien? Dan moet de uitvoerder dit doorgeven aan het kadaster. “Het kadaster geeft de meest recente informatie, maar als er tijdens eerdere werkzaamheden een kabel of leiding is verlegd en diegene heeft dat niet doorgegeven, dan is de eigenlijke situatie anders. Het is dus altijd verstandig om eerst even te voorsteken, zoals wij dat noemen. Daarbij wordt in de buurt van de kabels en leidingen die te zien zijn op de tekening wat aarde weggegraven, zodat er vastgesteld kan worden of deze niet toevallig een andere ligging hebben gekregen. Zo wordt schade voorkomen.”

Dat de tekeningen die u van het kadaster krijgt soms niet helemaal kloppen, betekent overigens niet dat u het doen van een KLIC-melding kunt laten. “Dan kunt u er zeker van zijn dat u informatie mist.”

Gaten graven met een schep

Kabels en leidingen liggen in Nederland vrij ondiep. Gemiddeld liggen ze op zo’n 60 tot 80 centimeter diepte, maar 40 centimeter is ook geen ongewone diepte. Met name de exemplaren die dicht in de buurt van huizen liggen, liggen dicht tegen de oppervlakte aan. Omdat de kabels en leidingen zo ondiep liggen, zijn deze ook makkelijk te bereiken als u met een schep graaft. Hoewel het Agentschap Telecom alleen toezicht houdt op alle mechanische graafwerkzaamheden (zo’n 600.000 per jaar), is het ook verstandig om een KLIC-melding te doen als u met de hand gaat graven. Dirk Emans legt uit: “Met een schep kan het gebeuren dat u een glasvezelkabel of cai-kabel kapot stoot. Ook een oude witte PVC-gasleiding gaat gemakkelijk stuk. Waterleidingen liggen diep en zijn te stevig om met een schep lek te steken. Maar als u een paalhouder slaat voor uw afrastering dan loopt u de kans om deze kapot te maken. En voor  16,50 euro bespaart u uzelf een hoop ellende. Bovendien heeft u dan een mooie tekening met al uw kabels en leidingen die u bij verkoop van uw woning kunt overdragen aan de nieuwe eigenaar.”