11 planten voor de mediterrane tuin

Voor de mediterrane sfeer hoeven we niet meer naar de Middellandse Zee af te reizen. Ook in ons klimaat ligt een mediterrane tuin tegenwoordig binnen handbereik. Naast palmen komen daar nog verschillende winterharde planten voor in aanmerking. Hieronder geven wij een 11-tal suggesties.

Afrikaanse lelie, Agapanthus africanus

Voorheen is de Afrikaanse lelie, ook bekend als Kaapse lelie, vooral als kuipplant toegepast, maar de bladverliezende Agapanthus africanus kan ook in de tuin in de volle grond aangeplant worden. Kies wel een goed doorlatende grond en dek de bodem voor de zekerheid in het najaar af met een laag stro, dennentakken of schors, om deze prachtige mediterrane plant tegen de vorst te beschermen. In de zomer zal hij u dan belonen met zijn uitbundige bloemenpracht.

Agave

Naast de in Nederland niet winterharde Agave americana zijn er ook agaves te koop die onze winters wel overleven. Zoals de Agave filifera en de Agave montana. Temperaturen tot ongeveer -7 worden hierbij verdragen, mits de plant niet te nat staat. Want de combinatie nat en koud is in het geval van deze plant veel schadelijker dan alleen koud. Gaat het flink vriezen of lange tijd regenen, bescherm de plant dan met bijvoorbeeld een afdakje.

Boomvaren: Dicksonia antarctica

Varens passen met hun weelderige uiterlijk goed bij de mediterrane tuin. Een extra indrukwekkend exemplaar is de boomvaren. Het is een langzame groeier, die uiteindelijk een mooie stam vormt. Maar al eerder spreken de bladeren tot de verbeelding, die ook op jonge leeftijd al een flink formaat kunnen hebben. Ondanks dat hij onze winters overleeft, moet hij bij flinke vorst wel goed beschermd worden, want onder de -5 graden kan hij anders schade oplopen. Dek het hart van de plant daarvoor af met stro en omwikkel zijn stam met vliesdoek. Verwijder het doek zo snel het weer kan, want de plant neemt water op via zijn stam en anders kan hij uitdrogen.

Chinese waaierpalm: Trachycarpus fortunei

Door 1 of meerdere palmen in de tuin neer te zetten waant u zich al snel in warmer contreien. De Chinese waaierpalm is daar heel geschikt voor. Dit is een zeer winterharde palmensoort, die met gemak temperaturen van -15 overleeft. Bedenk u wel als u een klein exemplaar aanschaft hij vrij snel groeit en uiteindelijk vele meters hoog wordt. Elk voorjaar kunnen de onderste bladeren weggesnoeid worden en verder heeft u geen omkijken naar deze mooie palm.

Cypres: Cupressus sempervirens

Met een cypres haalt u een stukje Italië naar uw tuin. Deze smalle en wintergroene boom kan flink wat vorst hebben, maar hij staat wel graag op een beschutte plek met een goede afwatering. Want aan langdurig zijn wortels in water heeft hij een hekel. Het grootste effect krijgt u als u er een aantal op een rij plant (zoals vaak in Toscane gedaan wordt), maar daar moet u natuurlijk wel de ruimte voor hebben en 1 exemplaar is ook al een blikvanger.

Lavendel: Lavandula angustifolia

Door het aanplanten van lavendel haalt u geur en kleur in uw tuin. Zowel het blad als de bloemen geven hun heerlijke, rustgevende geur af, die u in gedachten meevoert naar Zuid-Frankrijk. Ook bijen en vlinders maakt u er blij mee. Er zijn heel veel soorten te koop en de veel verkrijgbare Lavandula angustifolia doet het bijvoorbeeld goed in de Nederlandse tuin. Zet hem daarvoor op een zonnig plekje, met een niet te voedselrijke bodem. Door hem tweemaal per jaar te snoeien houdt u hem vol. In maart fors, tot net boven het kale hout en vervolgens na de bloei, slechts de uitgebloeide bloemen. De kuiflavendel (Lavandula stoechas) is een leuke afwisseling. Voordeel van deze plant is dat hij wat eerder tot bloei komt, nadeel is dat hij wat minder goed tegen vorst kan.

Olijfboom: Olea europea

De olijf is een veel geziene boom in het Middelandse zeegebied en de Olea europea is ook goed winterhard in ons klimaat. Zet hem daarvoor op een zonnige en beschutte plek en zorg dat de grond waarin hij staat goed waterdoorlatend is. In zijn jonge jaren is zijn stam nog glad, maar elk jaar gaat hij er knoestiger en doorleefder uitzien. Zeker met een wat ouder exemplaar, met een verweerde bast haalt u karakter in de tuin. Halverwege het voorjaar verschijnen er kleine bloempjes aan de boom, die (alleen in erg warme en zonnige zomers) kunnen uitgroeien tot olijven. Nee, direct eten kunt u die helaas niet, daar gaat een heel proces aan vooraf. Oudere bomen kunnen goed vorst verdragen, jongere bomen kunt u tijdens de wintermaanden het beste tegen de vorst beschermen.

Palmlelie: Yucca

De yucca hoeft niet beperkt te blijven tot kamerplant, de elephantipes. Voor de tuin kunt u kiezen voor winterharde exemplaren, zoals de Yucca filamentosa en de Yucca rostrata. Met hun stoere en robuste uiterlijk geven zij de tuin jaarrond sfeer, want ze blijven ook in de winter groen. De filamentosa kan nu enkele jaren bovendien jaarlijks tot bloei komen met een indrukwekkende toorts van witte bloemen. Op een gegeven moment vormen beide yucca-soorten een stam en kunt u de onderste bladeren wegknippen. Dat is wel een vrij stekelig klusje, dus bescherm u goed tegen de vlijmscherpe bladpunten.

Passiebloem: Passiflora caerulea

Van de passiebloemen is alleen de Passiflora caerulea, ook bekend als kamerplant, geschikt om in de volle grond aan te planten in de tuin. Het is een klimmer, dus zorg voor een goede ondersteuning. Vooral de eerste jaren is hij wat gevoelig voor vorst, dus afdekken van zijn basis met bijvoorbeeld stro is dan nog wel verstandig. Na enkele jaren zal hij de winters over het algemeen goed doorkomen. In milde winters is hij semi-groenblijvend. Schrik bij een strenge winter echter niet als er bovengronds weinig van hem overblijft. Snoei hem begin april flink terug en hij zal weer uitlopen. Hij bloeit op de nieuwe groei, dus voor de bloei is dit geen probleem. Eenmaal goed aangeslagen zal hij maandenlang bloeien en in warme zomers zelfs vruchten vormen. De bloemen bloeien elk maar een dag, maar door hun grote aantal heeft u bijna altijd bloemen open.

Vijgenboom: Ficus carica

Een vijgenboom aanplanten is vanwege meerdere redenen een goed idee. Hij heeft zeer fraai, groot blad, vormt op den duur een mooie, karakteristieke stam én hij geeft gedurende de zomer vruchten. Het is een vrij snelle groeier en onder gunstige omstandigheden groeit hij binnen enkele jaren een aantal meter de lucht en breedte in. Om hem desgewenst wat binnen de perken te houden, kunt u hem tussen november en eind februari-begin maart snoeien. Pas daarbij wel op voor het sap, want dat kan irriteren op de huid.

Vingerplant: Fatsia japonica

Nog een kamerplant die prima in de tuin toegepast kan worden, is de vingerplant, oftewel Fatsia japonica. Met zijn grote blad is deze groenblijvende struik ook ’s winters een genot om naar te kijken. Hij staat het liefst op een beschutte plek, want vanwege zijn grote blad vangt hij anders veel wind. Kies dus bijvoorbeeld een plek tegen een muur. In de volle grond kan hij gemakkelijk -15 graden aan. Bij vorst zal de plant helemaal slap gaan hangen, maar hij herstelt zich daarna weer. In het najaar krijgt hij witte bloemtrosjes, die doen denken aan de bloei van de klimop en dat is dan ook familie. Naast de groene vingerplant is er ook nog de Fatsia japonica spiderweb. Deze variant heeft wit geaderd blad, als een spinnenweb.

Terrasplanten

Tijdens de zomermaanden kunt u de mediterrane sfeer in de tuin nog eens extra vergroten met bloemrijke planten in pot. In het artikel 11 terrasplanten voor een kleurrijke tuin en balkon geven wij daarvoor suggesties.