11 keer eetbare bloemen kweken in de (moes)tuin of op het balkon

Met eetbare bloemen in de (moes)tuin of op het balkon slaat u 3 vliegen in 1 klap. Ze staan heel fleurig wanneer ze in bloei staan, u heeft een mooie, eetbare garnering in of bij uw gerechten én u lokt er bestuivende insecten mee.

Aandachtspunten

Let op dat u alleen onbespoten eetbare bloemen gebruikt of zaai ze zo mogelijk zelf. Weet ook dat niet alle bloemen per se even lekker zijn, maar soms vooral mooi ogen. Bij sommige zijn de bloemblaadjes smakelijk, terwijl het hart bitter en hard kan zijn. Jonge bloemen smaken het best, terwijl oudere bloemen weer bitter kunnen worden. Bent u gevoelig voor allergieën, zoals hooikoorts, of heeft u astma, wees dan voorzichtig met het eten van bloemen. Ze kunnen dan soms lichamelijke reacties veroorzaken Het kan schelen de stampers (stijlen en stempel) te verwijderen, zodat u minder in aanraking komt met de pollen. Ook zwangere vrouwen wordt het eten van bloemen afgeraden.

Wanneer plukken?

U kunt het beste ’s morgens vroeg bloemen plukken. Ze bevatten dan het meeste water en blijven het langst mooi. Als u ze wilt bewaren, leg ze dan in een bakje met vochtig papier in de koelkast. Licht verwelkte bloemen kunt u oppeppen door ze enkele minuten in ijswater te leggen. Doe dit vlak voor het serveren, om opnieuw verwelken te voorkomen.

Afrikaantje: Tagetes

Veel soorten afrikaantjesbloemen zijn eetbaar. Het is daarnaast een zeer nuttige plant voor in de tuin of op het balkon, vanwege zijn aaltjeswerende werking. Na de laatste nachtvorst kunnen ze naar buiten of eerder al binnen gezaaid worden. Door de zaadjes uit de uitgebloeide bloemkopjes te halen, kunt u ze het jaar erop weer zaaien voor nieuwe aanwas. De bloemen hebben veelal een citrusachtige geur en smaak, of doen in het geval van het sinaasappel-afrikaantje (Tagetes tenuifolia ’Orange Gem’) aan sinaasappel denken.

Artisjok: Cynara scolymus

De artisjok behoort tot de distelsoorten. Wie hem de kans geeft, kan genieten van zijn prachtige paarsblauwe bloem. Maar wilt u de artisjok eten, dan mag de bloem nog niet tot bloei gekomen zijn en moeten de ‘schubben’ nog gesloten zijn. Na zaaien bloeit de artisjok pas in het 2e jaar. Het is een vaste plant en gaat jarenlang mee. Valt de oogst op een gegeven moment tegen, dan is het tijd om hem te vervangen. Vanwege zijn mediterrane herkomst is hij een liefhebber van warmte. Bescherm hem tijdens de winter bijvoorbeeld door een laag compost of schors rondom de plant aan te brengen.

Courgette: Curcubita pepo

Voor een courgetteplant moet u wat ruimte en een zonnig plekje hebben. Ga uit van minstens 1 vierkante meter, want hij groeit flink uit. Geef hem een voedselrijke grond en u kunt flink oogsten. U heeft 2 keer plezier van deze plant, want u kunt zowel de vruchten eten, als de bloemen die er aan verschijnen. Die staan prachtig en u kunt ze ‘versnipperd’ verwerken in een salade, of juist in hun geheel serveren. Al dan niet gefrituurd en/of gevuld. Wilt u naast de bloemen ook courgettes eten, dan moet u de bloemen aan de plant laten tot u verdikte stengels, oftewel het begin van de courgettes ziet ontstaan. De mannelijke bloemen zijn namelijk nodig om de vrouwelijke bloemen te bevruchten.

Daglelie: Hemerocallis

De daglelie is een makkelijke vaste plant, die rijk bloeit en smakelijke bloemen geeft. Kies wel de enkelbloemige types. De lichtgekleurde bloemen zijn fris en knapperig, als ijsbergsla. De donkere bloemen kunnen pittig zijn. Net als courgette kunt u de bloem vullen. De bloemknoppen zijn na blancheren ook eventueel eetbaar. De bloemen bloeien zoals de naam al aangeeft 1 dag , maar ze verschijnen talrijk. Haal de blaadjes liefst los van de bittere basis van de bloem. Of eet als u ze vult niet het hart op.

Viooltje

Met het driekleurig viooltje (Viola tricolor) of maarts viooltje (Viola odorata) in uw border of in potten heeft u een kleurig geheel en daarnaast ook meteen een lieflijke garnering van gerechten. Ze zijn bijvoorbeeld te koop bij een (biologisch) tuincentrum, maar ook prima zelf te zaaien. Vaak zaaien ze vanzelf weer uit, zodat u er jaar in jaar uit van kunt genieten. Verwerk de bloemetjes rauw, want bij verhitting gaat hun smaak en structuur verloren. De smaak is zacht en subtiel en doet denken aan sla. De bloempjes zijn ook heel geschikt om te suikeren of in ijsklontjes in te vriezen, voor een vrolijke twist aan een drankje.

Goudsbloem: Calendula

Goudsbloem kent u waarschijnlijk ook wel van de crèmes: de zogenaamde calendula zalf. De bloei van de goudsbloem begint in mei en eindigt pas met de komst van de eerste nachtvorst. Qua vorm heeft de goudsbloem wat weg van de margriet, maar hij groeit groter uit en krijgt bloemen met een doorsnee van 6 tot 7 centimeter. Bloemblaadjes van goudsbloemen kunnen zowel gebruikt worden als fleurige garnering en als kleurstof. Het is daarmee een goedkoop alternatief voor saffraan, als het u alleen om de kleur en niet om de smaak gaat. Er zijn gele en oranje varianten en ze smaken licht peperig. Als u ze in de buurt plant van tomaten of aardappels worden draadwormen voorkomen. Ook mieren houden niet van deze plant.

Komkommerkruid: Borage

Zaai in het voorjaar en u kunt de hele zomer uw gerechten opfleuren met de mooie, blauwe bloemetjes van deze 1-jarige plant. Hij gedijt goed op een enigszins vochtige, voedzame grond. Met een beetje geluk zaait hij zich rijkelijk uit, zodat u het jaar erop weer van het komkommerkruid kunt genieten. Zoals de naam al doet vermoeden, smaken de diepblauwe bloempjes subtiel naar komkommer. Ook het jonge blad kan gegeten worden. Als sla of als spinazie.

Rozen

Het is bijna te zonde, maar van onbespoten rozen kunt u ook de bloemblaadjes eten. Of u steekt ze met knop en al in een taart als decoratie. Hoe sterker de geur van de bloem, des te sterker ook de smaak. In het gunstigste geval is die smaak zoet en aromatisch. Eet van de bloemblaadjes overigens liever niet het onderste, witte gedeelte. Dat is namelijk minder smakelijk. Van de rozenbottels, zoals bijvoorbeeld de Rosa rugosa of Rosa glauca, is jam te maken, maar ook siroop. Of u kunt ze drogen en zo eten. Net als het viooltje lenen de bloemblaadjes van rozen zich ook prima om gesuikerd worden.

Oost-Indische kers: Tropaeolum majus

De Oost-Indische kers is makkelijk en snel te zaaien en is 1-jarig. Zowel de bloemen als het blad zijn eetbaar. De smaak doet denken aan radijs. Ze geven gerechten een lekkere pittige smaak en de bloemen zijn daarnaast een zeer sierlijke garnering. De zaden kunnen worden ingemaakt als kappertjes. Bijkomend voordeel is dat het blad rijk is aan vitamine C, D en E en daarnaast ijzer en kalium. Ook kan de plant dienen als ‘lokplant’ voor ongedierte. Luizen, rupsen en wortelvlieg zijn er dol op en met een beetje geluk komen ze af op de Oost-Indische kers en laten ze uw andere planten met rust. Slakken hebben dan juist weer een hekel aan deze plant en blijven met een beetje geluk ook uit de buurt van de omringende planten.

Korenbloem: Centaurea cyanus

De korenbloem is een inheemse, eenjarige plant. Na de bloei zaait hij zich meestal rijkelijk uit en de nieuwe plantjes bloeien het jaar erop weer. De mooie, blauwe bloemen van de korenbloem smaken maar heel licht en zijn daarom meer bedoeld als verfraaiing dan als smaakmaker. Korenbloem wordt van oudsher als medicijn gebruikt.

Kruiden

Veel kruiden die we in de tuin houden kunnen ook tot bloei komen. Van meerdere daarvan zijn de bloemen ook eetbaar, zoals bieslook (op de foto), munt, oregano, rozemarijn, salie en koriander. Ze smaken ongeveer hetzelfde als het blad, maar dan iets zachter, zoeter of juist sterker.

Giftig

Weet dat er naast eetbare bloemen juist ook ongelooflijk giftige exemplaren zijn. Zo zijn de bloemen van de daglelie eetbaar, maar die van de echte lelie erg giftig. De bloemen van de courgette zijn zeer smakelijk, maar die van de aubergine oneetbaar. Ook bloemen van groenten als tomaten, pepers of paprika’s zijn giftig.

Een vergissing is snel gemaakt, want zo zijn bloemen van peultjes en erwten bijvoorbeeld prima eetbaar, maar die van de siererwt (Lathyrus) niet. Om die reden is het ook af te raden om in het wild geplukte bloemen te nuttigen. Er kan zomaar een wel giftig exemplaar tussen zitten. Bovendien zijn de planten vaak vervuild door uitlaatgassen of zonder dat u het weet bespoten. Eet dus alleen bloemen als u heel zeker weet dat ze niet schadelijk voor u zijn.

Lees ook: moestuintips: nuttige bloemen en wat u in de keuken kunt doen met eetbare bloemen. En op de overzichtspagina van Tuin & Balkon vindt u nog veel meer tips en adviezen voor tuin- en balkonplezier. Van adviezen over de verzorging van tuinplanten tot praktische tips over snoeien en tuinaanleg.

(Bron: Makkelijke moestuin, Tuinen.nl, Diana’s mooie moestuin, kees, Eat Me, bloemen.org, Voedingsadvies Rotterdam, TuinSeizoen, natuur-keuken, InfoNu.nl, Landleven. Foto: Shutterstock)