Winterhanden en wintertenen

Ongeveer 10% van de Nederlanders heeft er wel eens last van gehad, wintertenen en winterhanden. Maar wat is het eigenlijk? En is er iets aan te doen?

Zwellingen

Het zijn rode zwellingen die voor kunnen komen op tenen, handen, dijen en randen van de oorschelp. Soms zijn het rode vlekken, soms ook paarsblauwe.  Het verschijnt altijd op plekken die aan de kou zijn blootgesteld. De plekken jeuken en doen pijn. Soms geven ze een gezwollen gevoel. Als het erg is kunnen er zelfs wondjes ontstaan.

Door de kou vernauwen de bloedvaten en worden de tenen minder goed doorbloed. Het lichaam herkent dit en stuurt extra bloed om het lichaamsdeel weer te kunnen verwarmen. Door de vernauwing kan het bloed niet weg; gevolg rode handen en/of tenen met mogelijk een ontstekingsreactie.

Fenomeen van Raynaud

Winterhanden is iets anders dan ‘dooie vingers’. Daar hebben ook veel mensen last van in de winter. In de koude worden één of meer vingers opeens wit en gevoelig. Dat heet het fenomeen van Raynaud. Kan een half uurtje duren en dan gaan de bloedvaatjes weer open staan en verdwijnt de witte kleur. Daartegen helpt soms een medicijn als nifedipine.

Nog weer iets anders zijn de blauwe vingers die soms bij vrouwen in de overgang optreden. Dat is een spontane bloeduitstorting in een vinger. Na een paar dagen lost dat weer op.

Behandeling winterhanden en wintertenen

Als de temperatuur onder de 10-15 graden komt, kan men al last krijgen van wintertenen en – handen. Als het warmer is, geneest het weer. Het geeft nooit blijvende schade. In de zomer komt het eigenlijk niet voor. Vooral vrouwen hebben er last van. Het kan ook een familiekwaal zijn en of worden veroorzaakt door medicijnen, zoals bètablokkers.

Er is eigenlijk geen werkzame therapie bekend. Wisselbaden kunnen helpen. Dus een paar minuten in warm water en dan weer in koud water. Soms helpt  massage, dat bevordert de bloeddoorstroming. Wel oppassen dat de huid niet kapot gaat. Daarvoor is het goed om de huid in te smeren met vaseline. Maar het belangrijkste is natuurlijk om niet in de kou te komen of in elk geval de handen en voeten goed te beschermen met wanten en niet-knellende schoenen.. Goede voeding lijkt ook van belang. Gevarieerd eten, verse groenten, fruit, volkerenproducten, vette vis.

Dit onderwerp is behandeld in KoffieMAX op 22 december 201o.