‘Wij willen zoveel mogelijk ‘zinnige zorg’ verlenen’

Als we het nieuws moeten geloven nemen de zorgkosten nog steeds toe. Daarnaast stimuleert de wijze waarop de zorg nu gefinancierd wordt, ziekenhuizen om meer zorg te verlenen. Dan kan anders vindt ziekenhuis Bernhoven uit Uden. Zij gaan voor ‘zinnige zorg’ in plaats van onzinnige zorg. Ze sturen aan op minder behandelingen en stellen de patiënt centraal.

Krimpen, maar hoe?

Het aantal medische behandelingen in Nederland groeit. Maar ziekenhuis Bernhoven in Uden ziet daarentegen het aantal operatie in de laatste 2 jaar met 14 procent dalen. Hoe dit kan? Het ziekenhuis verleent bewust minder zorg. Volgens directeur Peter Bennemeer valt er genoeg te besparen. “Van de helft van alle medische behandelingen is niet bewezen of ze ook effectief zijn.” Dat het anders moet gebeurt niet zomaar. Nog geen 5 jaar geleden fuseert het ziekenhuis met een ander ziekenhuis en verhuist naar een nieuw pand. Dat brengt de nodige kosten en problemen met zich mee. De enige oplossing lijkt groeien, maar dat druist in tegen het overheidsbeleid om de uitgaven te matigen.

Het roer moet om, maar hoe? Het huidige Nederlandse zorgstelsel beloont ‘productie’. Maar zorgverzekeraars en ziekenhuizen zijn juist overeengekomen om meer op de kosten te letten. Hier zijn meerderjarige contracten over afgesloten zodat het ziekenhuis enkele jaren de tijd heeft om te krimpen. Het gevolg is dat Bernhoven de zorgkosten met 12 procent naar beneden krijgt en de omzet groeit.

Gedacht vanuit de patiënten

De belangrijkste verandering in Bernhoven is dat er meer tijd voor de gesprekken met patiënten wordt gemaakt. Er wordt meer vanuit de patiënt gedacht. Opnames en operaties zijn de grootste kostenposten. Door vooraf betere gesprekken met de patiënten te voeren en hen beter te informeren over het behandelplan, zijn er minder opnames geweest. Inge Blokzijl is kinderarts en leidt de divisie Diagnose & Indicatiestelling in het ziekenhuis. Aan haar de taak om artsen te leren meer tijd te nemen voor de patiënten. “Een operatie is een aanslag op het lichaam en brengt altijd risico’s met zich mee. Door gesprekken en samen te beslissen over de medische behandeling, wordt er meer ‘zinnige zorg’ en zo min mogelijk ‘onzinnige zorg’ verleent.

Chronische zorg naar de huisarts

Daarnaast is in Bernhoven de terugkomafspraak voor chronische patiënten afgeschaft. Die wordt nu vaak standaard ingepland, terwijl dat vaak niet nodig is. Op deze manier ontstaat er meer ruimte voor patiënten bij wie werkelijk wat aan de hand is. De chronische zorg komt zo bij de huisarts te liggen. En dat is de bedoeling, want het streven is om eenvoudige chronische zorg meer bij de huisarts te houden.

Generalistische zorg

De wijze waarop met de patiënten wordt gecommuniceerd heeft nog wel wat voeten in de aarde. Sommige artsen moeten nog wennen aan de nieuwe wijze van overleg. “Sommige dokters zijn nog wat sceptisch. Daarom moeten we de campagne ook intern blijven herhalen”,  aldus Blokzijl. “In de huidige opleiding is het samen beslissen met de patiënten al steeds meer verwerkt”.

Bij een patiënt gerichte visie, hoort ook een andere organisatiestructuur. Zo staan er op de spoedeisende hulp nu hoger opgeleide artsen. Binnen 48 uur is op de afdeling acute opname de diagnose bekend. Alle specialismen lopen door elkaar om te voorkomen dat patiënten van specialist naar specialist gaan. De ziekenhuisarts speelt hierin een cruciale rol. Deze (generalistische) arts bekijkt de patiënt in zijn geheel, waardoor eerder de juiste diagnose wordt gesteld. “20 jaar geleden waren de medisch specialisten nog niet zo gespecialiseerd als ze tegenwoordig zijn”, zegt Simone Gielen, medisch leider van de afdeling acute zorg. “We hebben steeds meer specialistische kennis van het lichaam, maar tegelijkertijd worden de opleidingen niet langer. De generalistische kennis is daardoor op veel plekken deels verdwenen.”

Tevreden

Bewust minder zorg verlenen blijkt niet alleen kosten te besparen, ook de patiënten zijn tevreden. Er bestaat natuurlijk een risico dat patiënten die niet in Bernhoven worden geholpen naar een ander ziekenhuis gaan. Maar uit de cijfers blijkt dat nog niet. De ziekenhuizen in de omgeving groeien niet harder dan het landelijke gemiddelde. Dat duidt dus op een succesvolle manier om kosten te besparen en ook nog eens tevreden patiënten. Of de formule succesvol blijft, zal de komende jaren blijken.

(Bron: NRC)