Wat zijn de symptomen van een liesbreuk en wanneer moet u ermee naar de dokter?

Een liesbreuk is bij mannen een veelvoorkomende aandoening: 1 op de 4 mannen wordt eraan behandeld. Vrouwen krijgen er minder vaak mee te maken. Het is te herkennen aan een bultje of zwelling in de liesstreek. In het gunstigste geval geeft dat verder geen klachten, maar het kan ook voor pijn en andere gezondheidsproblemen zorgen. En soms is opereren vereist. We gaan in op de symptomen en vertellen wanneer u ermee naar de dokter moet.

Wat zijn de oorzaken en symptomen van een liesbreuk?

Een liesbreuk kan aangeboren zijn, maar ook op latere leeftijd ontstaan (de meeste liesbreuken ontstaan tussen het 50e en 60e levensjaar), door een zwakke plek of opening in de buikwand. Bijvoorbeeld door regelmatig zwaar tillen, overgewicht, veel hoesten, verstopping of veel roken. Bij een liesbreuk ontstaat ter hoogte van de lies een uitstulping van het buikvlies of buikvet door de buikspieren. Soms kan ook een stukje darm tussen de spierlagen uitpuilen.

Een liesbreuk is te herkennen aan een zwelling in de lies. De breuk kan pijnlijk zijn of een stekend of branderig gevoel geven. Maar het is ook mogelijk dat u alleen het gevoel heeft dat er iets in de weg zit. In het geval van veel buikvet is de zwelling soms minder goed te zien. En soms is er helemaal geen zwelling te zien, maar wordt er wel pijn ervaren. Als de liesbreuk er eenmaal is, gaat die nooit meer vanzelf weg. Door de jaren heen kan hij daarnaast geleidelijk groter worden.

Moet of kan er iets aan een liesbreuk gedaan worden?

Het is niet altijd nodig om iets aan een liesbreuk te laten doen. Het kan voorkomen dat u nauwelijks of geen klachten heeft en dat de zwelling gemakkelijk terug te duwen is. In dit geval is een operatie niet (meteen) nodig en kunt u meestal afwachten. Aangezien een liesbreuk vaak geleidelijk groter wordt, kunnen er op den duur meer klachten ontstaan. Bij meer dan de helft van degenen met een liesbreuk is een operatie binnen een jaar alsnog nodig.

U kunt verschillende maatregelen nemen om verergering van de klachten te voorkomen. Stop wanneer u rookt daarmee. Eet gezond en vezelrijk en drink minstens 1,5 liter vocht per dag. Zorg voor minimaal een half uur beweging per dag, bijvoorbeeld wandelen of fietsen. Vermijd handelingen die klachten geven, zoals zwaar tillen of stevig doorfietsen. Heeft u last van chronische constipatie of bijvoorbeeld plasproblemen, laat u daar dan aan behandelen. Soms kan een breukband helpen. Zo’n band geeft tegendruk en kan soms voorkomen dat de breuk zich uitbreidt.

Lees ook: Last van verstopping? Dit is er aan obstipatie te doen

Wanneer is een operatie nodig bij een liesbreuk?

Wanneer u veel klachten ondervindt, kunt u geopereerd worden. Uw arts zal de voor- en nadelen samen met u afwegen. Bij meer dan 9 op de 10 is de ingreep succesvol. Slechts in heel weinig gevallen is op termijn een nieuwe operatie nodig. Daarnaast ondervindt iets meer dan 1 op de 100 patiënten na de operatie een chronische liespijn, die soms jarenlang kan aanhouden. Over de reden hiervan tasten de artsen nog in het duister en het kan het leven van de patiënten volledig beheersen.

Daarnaast is er een risico dat een liesbreuk bekneld raakt. De uitstulping is dan zeer pijnlijk en kan rood worden. In de opening zit dan een stukje darm of vet vast. Ook kan er een darmafsluiting ontstaan. De beknelling kan leiden tot buikpijn en braken en er kan een stuk van de darm afsterven, omdat er geen bloedtoevoer meer mogelijk is. Soms lukt het een arts de beknelling toch nog terug te duwen, maar wanneer dit niet mogelijk is, moet u met spoed geopereerd worden.

Wanneer moet u naar de dokter?

Maak een afspraak met uw dokter wanneer de liesbreuk (steeds meer) pijn doet, meer gaat uitpuilen of lastiger terug te duwen is. Of wanneer de uitstulping in het geval van mannen tot in de balzak doorschuift.

Waarom komt een liesbreuk vaker bij mannen voor dan bij vrouwen?

Zowel bij mannen als vrouwen loopt er door de lies een lieskanaal. Bij mannen loopt door deze buisvormige opening in de spieren de zaadstreng. Daardoor is de opening relatief groot en daarmee een zwak punt in de spieren. Wanneer er meer druk op de buik komt te staan, kan de opening groter worden en kunnen het buikvlies en de darmen uitzakken. Dan is er sprake van een liesbreuk. Bij vrouwen loopt er geen zaadstreng door het lieskanaal en is de opening kleiner. Hierdoor is het risico op uitzakken kleiner.

(Bron: archief, Thuisarts.nl, Máxima mc, AD. Foto: Shutterstock)