Waarom voldoende licht én voldoende duisternis belangrijk voor uw gezondheid zijn
Publicatiedatum: 6 februari 2024
Dat u daglicht nodig heeft voor een gezond levensritme? En dat u ’s nachts beter slaapt als u overdag meer daglicht ziet? Dat is al langer bekend. Maar u heeft dagelijks ook voldoende duisternis nodig, stellen Australische onderzoekers. Wat is de gedachte hierachter?
Het gevaar van te weinig daglicht
Zit u vaak binnen en ziet u daardoor weinig daglicht? Dan riskeert u een verstoorde biologische klok, met mogelijke slaapproblemen en depressies tot gevolg, schrijven we in 2019 al. Daarom is het belangrijk om zo vaak mogelijk naar buiten te gaan, als u daar tenminste fysiek toe in staat bent. En als u binnen zit, zorg dan dat er ook voldoende licht naar binnen kan komen via het raam.
Het gevaar van te weinig duisternis
Maar weet u ook dat het net zo belangrijk is om ’s nachts zo veel mogelijk duisternis te ervaren? ’s Avonds de lampen thuis aandoen, als het buiten donker is, het is voor ons de normaalste zaak van de wereld. Dit komt echter niet overeen met ons aangeboren dag-nachtritme, dat al sinds de oertijd is ontwikkeld, stelt de Australische onderzoeker Sean Cain (Monash University, Melbourne). “Wij mensen hebben miljoenen jaren lang geen controle over het licht gehad. Overdag is het licht, ’s nachts is het donker. Maar in de laatste 150 jaar worden we opeens aan heel andere omstandigheden blootgesteld”, doelt hij op het gebruik van kunstlicht, terwijl het buiten donker is.
Daarom is het belangrijk om ’s avonds en ’s nachts consequent duisternis te ervaren. Cain en zijn collega’s hebben ongeveer 87.000 proefpersonen betrokken bij hun onderzoek. Degenen die ’s avonds en ’s nachts vaak in een lichtrijke omgeving zitten, verstoren dus hun van nature aangeboren dag-nachtritme. Zij blijken meer kans te hebben op depressies, angststoornissen en andere bedreigingen van hun mentale gezondheid. “Als de zon schijnt, profiteer daar zo veel mogelijk van. En zorg dat u na zonsondergang in een zo donker mogelijke omgeving bent. Uw lichaam zal u dankbaar zijn”, aldus de hoofdonderzoeker.
Maak uw slaapkamer zo donker mogelijk
Cain weet dat er wereldwijd veel aandacht is voor overmatig schermgebruik in de late uren, vooral veroorzaakt door mobiele telefoons. Maar hij hoopt dat de effecten van kunstlicht op onze gezondheid net zo’n belangrijk thema worden. “Er zijn zoveel mensen die ’s nachts in een lichte omgeving leven, met alle gevolgen van dien voor hun bioritme. En als het overdag licht is, brengen ze ook nog eens te veel tijd binnenshuis door. Dat zijn de 2 kanten van dit verhaal, het is allebei even belangrijk.”
Slaapt u volledig in het donker, dan is uw nachtrust beter en leeft u gezonder. Onderzoekers van de universiteit van Chicago hebben eerder al onderzoek gedaan naar de effecten van slapen met het licht aan. En wat blijkt? Dit kan de kans op een hoge bloeddruk, obesitas en diabetes verhogen. Hoe u de slaapkamer zo donker mogelijk maakt, met bijvoorbeeld rolluiken, verduisterende (rol)gordijnen of donker behang, leggen we in een eerder artikel al uit.
Duisternis in Nederland: de Nacht van de Nacht in oktober
Hoe belangrijk duisternis is, is in de natuur al langer bekend. Op verschillende plekken in Nederland is jaarlijks de Nacht van de Nacht, een initiatief van onder meer Natuurmonumenten en de Natuur en Milieufederaties. Op de laatste dag voor het ingaan van de wintertijd (eind oktober) gaat op verschillende locaties het licht uit, om aandacht te vragen voor lichtvervuiling in Nederland. Door de massale aanwezigheid van straatlantaarns en lichtmasten zijn er nog maar weinig plekken in Nederland waar het volledig donker is. En dat is ongunstig voor de gezondheid van mens én dier. De volgende editie van de Nacht van de Nacht is op zaterdag 26 oktober 2024.
(Bron: Archief, Quest, Journal of Affective Disorders, Monash University, Psychiatrist.com, Mens & Natuur magazine, Vriendin.nl, Nachtvandenacht.nl. Foto: Shutterstock)
