Verwarde mensen op straat
Uit cijfers van de politie bleek onlangs dat het aantal incidenten op straat met verwarde mensen in de afgelopen vijf jaar met 65 % is gestegen, het gaat concreet om 66.000 geregistreerde meldingen. Dokter Ted is op woensdag 16 maart 2016 te gast in Tijd voor MAX en praat ons bij over dit onderwerp.
Hoe kan het dat dat aantal zo is toegenomen?
Het betreft zogenaamde E33 meldingen van de politie. Dat staat voor ‘persoon aangetroffen met verward gedrag’. De groep is zeer divers. Het kunnen mensen met een psychiatrische diagnose zijn, die eigenlijk in een kliniek thuishoren. Maar het kan ook een zwerver betreffen, die het allemaal even teveel geworden is. Onder zwervers zijn veel mensen die door de omstandigheden op straat zijn terechtgekomen. Werk kwijt, gescheiden, zieke kinderen, schulden, huisuitzetting. Die mensen kunnen door het zwervend bestaan wel eens tijdelijk in de war zijn, zonder dat zij een psychische ziekte hebben. Of het zijn wel psychiatrische patiënten die zich aan elke zorg onttrekken, zorgmijders. Het kan ook gaan om mensen met een verstandelijke beperking of om beginnende dementie. Kortom, dat cijfer zegt niet zoveel zonder verder analyse van de achtergrond. Het is ook niet overal zo: in Overijssel is er helemaal geen stijging in de meldingen. Het kan ook nog wel eens te maken hebben met de registratie zelf: ook de politie wil laten zien dat zij het steeds drukker krijgen.Dus met andere woorden, het zou kunnen dat deze mensen vroeger ook al voor incidenten zorgden maar dat dat niet altijd apart werd gemeld.
Is er een verband te leggen met het verminderen van het aantal opnames in psychiatrische klinieken?
Het klopt dat het aantal bedden in psychiatrische ziekenhuizen sinds 2012 elk jaar met 6% is gedaald. Ook dat is trouwens niet overal in Nederland hetzelfde: in sommige provincies is de beddenreductie sneller doorgevoerd dan in andere provincies. En dat loopt niet gelijk op met de melding van verwarde personen. Kortom: het is te kort door de bocht om die twee dingen, beddenreductie en toename van verwarde personen op straat, met elkaar te verbinden. Het blijkt namelijk dat mensen met een psychiatrische aandoening vaak veel beter thuis behandeld kunnen worden. En het aantal bedden voor psychiatrische patiënten in Nederland is dus inderdaad gedaald, maar het aantal plaatsen voor beschermd wonen is bijna verdrievoudigd. Er vindt een verschuiving plaats van het opnemen van psychiatrische patiënten naar het helpen van psychiatrische patiënten in de thuissituatie of een begeleid wonen situatie. Dit noemen we ambulantisering. We willen graag dat patiënten zo lang mogelijk in hun eigen omgeving behandeld kunnen worden en dat zij zo lang mogelijk hun maatschappelijke en sociale rollen kunnen blijven vervullen.
Hoe gaat die begeleiding en ondersteuning er in de praktijk aan toe?
Minister Schippers van VWS heeft een zogenaamd ‘aanjaagteam verwarde personen’ ingesteld. Dat gaat erin voorzien dat op lokaal niveau, onder regie van gemeenten, meer aandacht komt voor preventie en vroeg-signalering. Door de opzet van de sociale wijkteams, door de praktijkondersteuner ggz bij de huisarts die drempelloos toegankelijk is voor iedereen, door verlegging van het accent van opname naar het vanaf een vroeg stadium begeleiden van mensen in de thuissituatie wordt beoogd de kwaliteit van zorg te verbeteren en escalatie te voorkomen.
Verder is er tegenwoordig het IHT, het Intensive Home Treatment. Dat is iets nieuws: doel van IHT is om een opname te voorkomen of te verkorten en om de psychische crisis zo gauw mogelijk op te heffen, binnen 6 weken. Het gaat dan om een kortdurende maar heel intensieve zorg aan huis met een psychiater, een arts, (sociaal psychiatrisch) verpleegkundigen, een (klinisch) psycholoog, een vaktherapeut en een ervaringsdeskundige. Soms gaat de patiënt deels in dagbehandeling, omringd door mensen die voor hem of haar in een crisis belangrijk zijn. Uit onderzoek blijkt dat dit de kans op een succesvolle behandeling vergroot.
Is deze nieuwe aanpak het gevolg van een bezuinigingsmaatregel?
Nee, het is echt de bedoeling om mensen sneller beter te maken. Vroeger werden mensen met een psychische ziekte op een mooie landelijk locatie opgesloten, weg uit de maatschappij. Maar hoe langer je weg bent uit je omgeving, hoe moeilijker het is om terug te keren, in je werk, je familie, je relatie. IHT is helemaal niet goedkoper dan opname, maar omdat het effectiever is, kan de behandeling korter duren en dat betekent wel reductie van de kosten. En de hotelkosten worden wel gescheiden van de behandelkosten. Dat scheelt natuurlijk ook wel.
Moeten iedereen een cursus Eerste Hulp bij Psychische Problemen volgen?
Grappig genoeg bestaat zo’n cursus al echt! Het heet “Mental Health First Aid” en komt uit Australië.Ik heb er zelf geen ervaring mee, maar deze training wordt al in 23 landen gegeven en blijkt daar succesvol te zijn. Het model is bewezen, middels goed onderzoek, en vele ervaringsdeskundigen (in Australië) zijn betrokken geweest bij de opzet. De verdienste van deze training is dat het kennisniveau van de burger vergroot wordt en het handvatten biedt om adequaat te reageren in een crisis situatie. En MHFA blijkt ook de sociale afstand tussen mensen met en zonder een psychische kwetsbaarheid te verkleinen. Dit draagt bij aan de destigmatisering van psychische gezondheidsproblemen.
Dit onderwerp is besproken in Tijd voor MAX op 16 januari 2016.
Geef een reactie
U moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.
Goedemiddag, goed dat u aandacht besteed aan dit onderwerp. Vanavond zit ik samen met de adviesraad sociaal domein om de tafel met de wethouder in onze stad. Wat zouden wij concreet kunnen vragen.
De POH bij de huisarts werkt nog niet (zie resultaten monitor GGZpanel). Die training spreekt mij wel aan.
Kent u pilotstudies in gemeenten op dit gebied?
Er is veel onduidelijk over de oorzaak van de toename van het aantal verwarde mensen op straat. Ik zou aan de wethouder vragen om dat in kaart te brengen en dan een oplossing te zoeken. Zijn het verslaafden, mensen met dementie, zorgmijders, etc? Goede samenwerking tussen gemeente, huisvesting, politie, daklozenopvang, n GGZ is nodig.
Ted van Essen, huisarts
Hartelijk dank voor uw reactie.
Inzicht is belangrijk maar de taken (WMO, Jeugdhulp, participatie, veiligheid, gezondheid) zijn verdeeld over vier wethouders en de burgemeester. Ik ga vanavond vragen om een aanspreekpunt op dit gebied.
Het college stimuleert de burgers enorm tot nieuwe initiatieven maar dit onderwerp is niet sexy.
Mijn persoonlijke inzet ligt op het gebied van netwerken bouwen en versterken.
Ik merk dat mensen in het begin enthousiast meedoen maar het lukt nog onvoldoende om er een duurzaam karakter aan te geven.
Is het niet zo dat verwarde mensen vaak ghb of andere drugs gebruikers zijn of dat de hersenen in de loop van de tijd zijn aangetast door b.v. wiet/joint gebruik?
Dit lijkt mij toch het meest voor de hand liggend….
We weten het niet, maar verslaving kan zeker een van de oorzaken zijn.
Ted van Essen, huisarts
U noemde in het programma de eerste hulp bij Psychische problemen en dat lijkt me enorm interessant en hopelijk is deze cursus ook snel in nederland te volgen voor geïnteresseerden en zeker voor voor naastbetrokkenen. Maar er is wel degelijk cursus aanbod voor naastbetrokkenen en deze worden soms ook gegeven bij opleidingen voor verzorgenden. De vereniging Ypsilon, die veel te weinig aan de weg timmert kan u daar veel meer over vertellen. Misschien is het interessant om iemand van deze vereniging uit te nodigen?
Zeker, mantelzorgers krijgen veel steun door dit soort instellingen. Maar het zou goed zijn voor iedereen om meer te weten over eerste hulp bij psychische problemen.
Ted van Essen, huisarts
Het gesprek ving ik half op. Dan wordt het al heel lastig voor mij omdat ik iemand ben die op dit moment steeds mezelf tot de orde moet roepen om niet openbaar als verward zichtbaar te zijn en zo anderen en mezelf in moeilijke en zelfbeeld beschamende situatie te brengen.
ik heb hulp. Dus ga ik nu maar eten en mijn nare gevoelens negeren.
Vasthouden aan de dagelijkse gewoontes is altijd een goed idee!
Ted van Essen, huisarts
Vereniging Ypsilon werken zij ook landelijk? Ik zie een contactadres in den Haag?
Werken landelijk, maar hebben vast wel lokale afdelingen.
Ted van Essen, huisarts
Sowieso ben ik terughoudend in het klakkeloos cijfers (van bijvoorbeeld CBS) te geloven. Toevallig heb ik vanmorgen bij de supermarkt gemerkt dat medewerkers op enige afstand van elkaar tot buiten toe ‘alert’ met elkaar communiceerden. Van de klant achter mij bij de kassa hoorde ik dat er een ontmoedigingsbeleid werd gevoerd dat daklozen er het, voor iedereen, gratis kopje koffie kwamen gebruiken. Zij gaf aan dat ook zij de groepen daklozen als hinderlijk/bedreigend ervoer. Ik gaf aan dat ik haar mening niet deelde. Jammer dat zo gestigmatiseerd wordt. In mijn optiek werkt het averechts om te stigmatiserend en daklozen zijn (tijdelijk) kwetsbaar en ook dat kan leiden tot probleemgedrag. Bovendien heb ik minder goede ervaring met het gedrag van politie. Op die momenten dat zij zou moeten acteren laat zij steken vallen. De zinsnede dat de politie zich profileert het steeds drukker te hebben spreekt mij aan. Als zij kan scoren dan is zij er als de kippen bij. Mogelijk ook bij het aangeven van last van mensen met gedragsproblemen.
Het is goed om met elkaar in gesprek te blijven. Afweerreacties werken nooit goed.
Ted van Essen, huisarts