Verslikken: wat kunt u doen wanneer u of iemand anders zich (ernstig) verslikt?
Publicatiedatum: 30 december 2023
Tijdens het eten en drinken kan het gebeuren dat we ons verslikken. Maar ook verslapte kauwspieren of een neurologische aandoening kunnen dit veroorzaken. Dat kan zowel onschuldige als ernstige gevolgen hebben. Van hoesten tot bewusteloos raken. We vertellen wat u kunt doen wanneer u of iemand anders zich verslikt.
Wat gebeurt er tijdens het verslikken?
Achter in de keel zitten 2 klepjes, die ervoor zorgen dat er geen eten of drinken in de neus of slokdarm terecht komt. Doordat ze dicht zijn tijdens het eten en drinken, gaat alles wat binnenkomt normaliter richting de slokdarm. De huig zorgt ervoor dat er niets in de neus terechtkomt en het strottenklepje houdt tijdens het eten en drinken de luchtpijp vrij. Door verschillende oorzaken kan dit echter mis gaan. Zo kunnen de klepjes door snel praten of lachen tijdens het eten of drinken minder goed werken. Ook kunnen er slikproblemen aan de orde zijn, zoals een spierziekte.
Bij een lichte verslikking lost het zich meestal vanzelf weer op, doordat we dan gaan hoesten. Het kan echter ook ernstigere gevolgen hebben, zoals een longontsteking of verstikking.
Een lichte verslikking herkennen en oplossen
Bij een lichte verslikking blijft iemand bij bewustzijn. Diegene kan ferm hoesten, kokhalzen, spreken, huilen of hoorbaar ademen. De stem kan soms anders klinken. Het is goed om te blijven hoesten, tot de verslikking over is. Let daarbij op of de ademhaling normaal blijft. Blijft iemand langere tijd hoesten, moeite houden met slikken of het gevoel hebben dat er iets in de keel zit? Neem dan contact op met de huisarts of spoedpost.
Een ernstige verslikking herkennen en oplossen
Een ernstige verslikking is te herkennen doordat iemand in paniek raakt of naar de keel grijpt. Diegene kan vaak niet meer spreken of ademen. Soms is er wel een piepende ademhaling. Of wordt er zacht of stil gehoest. Vervolgens kan er een verminderd bewustzijn optreden of raakt iemand bewusteloos. Dan kunnen ook de huidskleur en de lippen van kleur veranderen of blauw worden.
Bij een ernstige verslikking is er hulp nodig. Controleer of er zich zichtbare voorwerpen voorin de mond bevinden en verwijder die zo mogelijk. Is er nog iemand aanwezig, laat diegene dan 112 bellen. Bent u alleen, geef dan eerst 5 rugslagen. Ga daarvoor aan de zijkant iets achter het slachtoffer staan. Is diegene groter dan u, dan kunt u het slachtoffer laten zitten. Ondersteun de borstkas vervolgens met 1 hand en laat het slachtoffer voorover buigen. Geef met de hiel van uw hand 5 ferme slagen tussen de schouderbladen. Controleer of de luchtweg weer vrij is.
Hoe werkt de heimlichmanoeuvre?
Hebben de slagen niet geholpen? Voer dan 5 buikstoten uit. Ook wel de heimlichmanoeuvre genoemd. Ga daarvoor achter het slachtoffer staan en sla uw armen om het bovenste deel van de buik. Laat het slachtoffer daarbij voorover leunen. Maak vervolgens een vuist en plaats deze op het bovenste deel van de buik. Pak de vuist met uw andere hand en trek met een snelle beweging naar uw toe en naar boven. Doe dit 5 keer.
Lukt het niet om buikstoten te geven door de omvang van het slachtoffer, dan kunt u borststoten geven. Laat het slachtoffer zitten of met de rug tegen een muur of deur steunen. Duw met beide handen op het borstbeen.
Helpt dit niet en is 112 nog niet gebeld? Doe dit dan nu en zet de telefoon op luidspreker. Ga door met steeds 5 rugslagen en 5 buikstoten geven. Volg verder de aanwijzingen van de meldkamercentralist.
Raakt het slachtoffer buiten bewustzijn? Leg hem of haar dan voorzichtig op de rug en start met reanimatie. Op de website van het Rode Kruis leest u het stappenplan daarvoor.
Longontsteking na verslikken
Wanneer iemand na een verslikking niet voldoende kracht heeft om te hoesten, kunnen er voedsel en vloeistoffen achter blijven in de longen. Vooral ouderen of mensen met slikproblemen lopen dit risico. Vermoedt u dat dit bij u of iemand anders het geval is, neem dan contact op met een arts, want dit kan levensbedreigend zijn.
(Bron: Rode Kruis, Gezondheidsplein, RTL Nieuws. Foto: Shutterstock)
