Stotteren: waarom doet de één het wel en de ander niet?

In Nederland stotteren tussen de 150.000 en 200.000 mensen. Wereldwijd gaat het om zo’n 60 miljoen mensen. Van het herhalen van lettergrepen, woorden of zinsdelen tot blijven hangen op bepaalde letters, klanken of helemaal blokkeren. Hoe komt het dat de één wel moeite heeft om te praten en de ander niet?

Stotteren is erfelijk

Stotteren komt vaak door een erfelijke aanleg. Maar ook spanningen en als een kind leert praten kan de oorzaak zijn. Of een gebeurtenis die veel stress geeft, zoals een verhuizing. Meestal begint een kind te stotteren als het tussen de 2 en 5 jaar is. Een kind kan er overheen groeien, maar als het lang duurt is de kans groot dat het niet vanzelf over gaat.

Samenwerking van hersenen, zenuwen en spieren

Bij iemand die stottert gaat de samenwerking tussen de hersenen, zenuwen en spieren niet helemaal goed. Om te kunnen praten zijn meer dan 100 spieren nodig, zoals van de tong en de lippen. De hersenen geven een seintje aan de spieren om beweging te maken. Dat gaat via de zenuwen. En die spieren moeten dan op het juiste moment met de juiste kracht bewegen. Maar ook weer stoppen. Als dit te traag gaat, dan lukt het niet om woorden of klanken in 1 keer uit te spreken.

Anderen vullen zinnen aan

Wat anderen al snel geneigd zijn om te doen, is een stotteraar aan te vullen. Het is beter om dit niet te doen. De stotteraar moet het gevoel krijgen om vrijuit te kunnen spreken. Het enige wat de luisteraar hoeft te doen, is een beetje geduld te hebben en de ander uit te laten spreken.

Spanningen, emoties en vermoeidheid

Wie moeite heeft met praten en denkt: ik wil niet stotteren, zal merken dat het dan juist vaak erger wordt. Praten tegen een klein kind of wanneer u alleen bent zal makkelijker gaan. Zingen gaat wel bijna altijd zonder problemen, denk maar aan zangeres Sanne Hans (Miss Montreal). Dit kan komen doordat zinnen over het algemeen langzamer uitgesproken worden, de tekst van het lied vast staat en er meer gebruik wordt gemaakt van een buikademhaling. Stotteren kan erger worden door spanningen, emoties en vermoeidheid.

Therapie voor stotteren

Wie al langere tijd stottert en er last van heeft, kan therapie krijgen. Dit kan bij een logopedist of een stottertherapeut. Een standaardtherapie is er niet, er zijn verschillende soorten therapieën. De één gaat over het oefenen van spreektechnieken, een ander over de aanpak van de bijbehorende spanningen en negatieve emoties in spreeksituaties. Maar ook therapieën die zich vooral richten op de emotionele kant en hoe een stotteraar over zichzelf denkt. Als u stottert en hier veel last van heeft, is aan te raden langs de huisarts te gaan. Die kan een doorverwijzing geven naar een logopedist of therapeut.

Wereld Stotterdag en StotterFestival

Op 22 oktober is het elk jaar Wereld Stotterdag. In 2022 staat de dag in het teken van het normaliseren van niet-vloeiend spreken. Op deze dag organiseert de Nederlandse Stotter- en Broddelvereniging Demosthenes een StotterFestival in Utrecht. Mensen die stotteren en hun omgeving kunnen hier naar toe. Het festival is gericht om vanuit eigen ervaringen andere mensen die stotteren (en hun familie) te raken en inspireren.

(Bron: Thuisarts, Stotter Fonds, Nederlandse Stotter- en Broddelvereniging Demosthenes. Foto: Shutterstock)