Staar

Staar is een vertroebeling van de ooglens en kan alleen operatief verholpen worden. In Nederland wordt het zo’n 150.000 keer per jaar uitgevoerd, waarmee het de meest voorkomende operatie is in ons land. Maar is staar ook te voorkomen?

Ons oog

Het oog is ongeveer 2,4 centimeter in doorsnede. Aan de buitenkant bevinden zich de oogspieren aan de harde oogrok. Deze spieren laten het oog draaien. Aan de voorzijde zit het hoornvlies. Dit is een doorzichtige structuur waar het licht doorheen valt door de iris, het regenboogvlies. Door een gaatje, de pupil, gaat het licht naar binnen door de ooglens heen. De ooglens kan meer of minder bol worden. Dit gebeurt bij het scherp stellen voor de korte afstand om bijvoorbeeld te lezen. Boven de 45 jaar wordt dat vermogen om bol te worden minder waardoor een leesbril nodig is. Achter de lens zit het glasvocht, een doorzichtige gelei. De lens projecteert een beeld op het netvlies met de staafjes en kegeltjes. Die zetten het licht om in stroompjes die via de oogzenuw naar de hersenen gaan. Daar maken de hersenen dan als een soort computer een beeld van en dat is wat we zien

Glaucoom

Boven de 45 jaar heeft 1-2% van de mensen last van glaucoom. Ook wel groene staar genoemd. Glaucoom is goed waarneembaar door de oogarts. Vaak is de druk in het oog verhoogd, doordat er meer kamervocht in het oog gemaakt wordt dan dat er wordt afgevoerd. Die oogdruk is eenvoudig te controleren bij de opticien. Als die druk lang verhoogd blijft, raakt de oogzenuw in de knel en gaat kapot. Dat vermindert het zicht. Dat is niet meer te herstellen. Vooral aan de buitenkant van het gezichtsveld valt het zien weg. Aanvankelijk blijft u wel scherp zien. Glaucoom kan erfelijk zijn. Komen er in de familie gevallen voor van glaucoom dan is het goed om regelmatig de oogdruk te laten meten boven uw 40^ste.

Symptomen

Bij staar lukt het niet om het zicht met een bril scherper te krijgen, het wordt wazig. De kleuren worden grauwer. Staar wordt daarom ook wel grauwe staar genoemd. Door de verstrooiing van het licht in de troebele lens, kunt u ook last krijgen van schitteringen, bijvoorbeeld van autolampen. Dat ziet eruit als een soort stralenkrans om de lichtvlek. Dat is dus lastig met autorijden in het donker. Soms ziet u dubbelbeelden. Dubbelbeelden met één oog duidt meestal op staar

Oorzaak staar

Staar ontstaat doordat we ouder worden en onze ogen dus ook. Over het algemeen ontstaat het bij beide ogen. Onder de 65 jaar heeft 3% van de mensen er last van; boven de 85 jaar wel 20%. Het komt vaker bij vrouwen voor, maar die worden ook ouder. Ziektes kunnen ook een rol spelen. Bij diabetes is de kans groter om staar te krijgen. Soms komt het door een aangeboren afwijking en kan het al op jonge leeftijd voorkomen. Staar kan ook door een verwonding aan het oog ontstaan of door bepaalde medicijnen.

Behandeling

Glaucoom is tegen te gaan met oogdruppels. Staar is met medicijnen niet te genezen. Het kan alleen maar verholpen worden met een operatie. Het gaat onder plaatselijk verdoving met druppeltjes in en achter het oog. Hierdoor kan het oog tijdelijk niet bewegen. De oogarts maakt een klein sneetje in de rand van het hoonvlies en schuift daar een soort trilapparaatje doorheen, die de lens verpulvert. De restjes worden afgezogen en door hetzelfde gaatje wordt er een opgevouwen kunstlens naar binnen geschoven. De lens klemt zich vast met 2 uitvouwbare haakjes in het lege lenszakje. Na de herstelperiode wordt het zicht weer scherp en de kleuren weer helder. Over het algemeen is er nog wel een leesbril nodig, want de kunstlens kan niet opbollen

Niet te voorkomen

Staar is niet te voorkomen. Wanneer het zicht vermindert is het altijd goed om dit te laten nakijken. Het kan door staar komen, maar er zijn nog zoveel andere afwijkingen. Loop niet te lang door met klachten aan de ogen en het zicht. Als het staar is, dan is dat gemakkelijk te constateren. En er is een oplossing voor.

Dit onderwerp is besproken in Tijd voor MAX op 25 januari 2011 en in KoffieMAX op 19 oktober 2011.