Spataderen

Spataderen zijn verwijde aderen. Kronkelende bloedvaten die blauwpaars door de huid schijnen. Meestal in de benen, omdat daar de druk hoger is. Een op de vier mensen heeft ze, vrouwen wat vaker dan mannen. En met de leeftijd neemt de kans op spataderen toe.

Spierpomp

Het hart pompt het bloed via de slagaders naar de spieren en de organen. Daar verdelen de slagaders zich in steeds kleinere bloedvaatjes en geven de zuurstof en zo af. Dan moet het bloed weer terug naar het hart via de aders. Daar zorgt de spierpomp voor: door het samentrekken van de spieren stroomt het bloed weer naar boven. Om terugstromen te voorkomen zitten er kleppen in de aders. Als de druk te hoog wordt, verwijden de aders en gaan die kleppen lekken. Dan neemt de druk nog verder toe en ontstaan er spataderen.

Spinnenwebjes

Van hele kleine spatadertjes, een soort spinnenwebjes, heeft u helemaal geen last. Als wat grotere zijtakken zijn verwijd kunnen er klachten ontstaan. Als de hoofdvenen zijn aangedaan, krijgt u van die hele grote kronkelende bloedvaten. Dit kan pijn, jeuk, een branderig of zwaar gevoel veroorzaken. Soms kan een verdikking, oedeem, ontstaan of verkleuring. Rode uitslag, schilfering, eczeem, pigmentatie of in het uiterste geval een wond. Dat heet dan een open been en het duurt vaak lang voordat dat weer dicht is.

Wat helpt tegen spataderen?

Mensen die een staand beroep hebben krijgen eerder last van spataderen. Lopen is beter. Dat is goed voor de spierpomp in de benen. Fietsen en zwemmen zijn ook goede bewegingen. Als u zit of ligt, leg de benen dan wat hoger. Dan is de druk in de spataderen minder en verdwijnt een deel van de klachten. Er zijn geen medicijnen die spataderen kunnen genezen. Soms raken ze ontstoken. Daar zijn wel medicijnen voor. Als de huid erg droog wordt kunt u die het beste invetten met zalf. In elk geval ook weinig zeep gebruiken, want daar wordt de huid erg droog van.

De makkelijkste oplossing tegen spataderen is een elastische kous. Die drukt de spataderen dicht en dan zijn de klachten meestal weg. Tijdens de zwangerschap is dat erg geschikt. Zo’n elastisch kous is niet echt mooi en lastig aantrekken. Andere opties zijn het onderbinden met een draadje, er uit halen via een sneetje, de hele aders eruit laten trekken, dat heet strippen. Het hangt wel af van de grootte van de spataderen en van de oorzaak. Andere behandelingen proberen de aders te laten samenkleven. Dat kan door een stofje in te spuiten, de ader van binnen te verwarmen met een laserdraad die opschuift in de ader of door een soort schuim in te spuiten. Soms doen huisartsen zelf zo’n behandeling. Operaties worden door de chirurg uitgevoerd en laser- en schuimbehandeling door dermatologen. De ene behandeling is niet perse beter dan de andere. Het belangrijkste is dat de dokter goede ervaring met een speciale behandeling heeft.

Aambeien

Aambeien zijn eigenlijk spataders bij de anus. Daarvoor gelden dezelfde oorzaken als voor spataderen. In dit geval komt dat vaak door een moeilijk stoelgang. Als u teveel moet persen, wordt de druk in die aders te hoog en kunnen er aambeien ontstaan. Als die ontstoken raken of als er een stolseltje in komt, dan doet dat vreselijk zeer. Het is belangrijk om te zorgen voor een soepele stoelgang. Aambeien worden op dezelfde manier behandeld.

Dit onderwerp is behandeld in Tijd voor MAX op 16 februari 2010.