Slaperigheid

Heeft u moeite om overdag wakker te blijven of valt u overdag zelfs wel eens in slaap? Uit onderzoek blijkt dat ongeveer 1 op de 4 van de Nederlanders last heeft van overmatige slaperigheid.

Slaap schiet er bij in

Moeheid en slaperigheid komt veel voor. Het leven zit steeds voller met allerlei activiteiten. Dat begint al jong, met school, sport, muziek, computeren, sociale media en bijbaantjes. Werkende ouders met kinderen rennen zich ook vaak rot om alles rond te krijgen. Het werk moet vaak gisteren al af zijn en op vakantie moeten we dan ook nog van alles doen en zien en reizen. De slaap schiet er dan wel eens bij in. Iedereen heeft een bepaalde slaapbehoefte. Gemiddeld 7-8 uur, maar sommigen hebben gewoon meer nodig. Wanneer we dat niet nemen, dan worden we moe, prikkelbaar en slaperig. Van sommige geneesmiddelen en alcohol slapen we minder goed slaapt wat ten koste gaat van de nachtrust. Sommige mensen hebben rusteloze benen die ze uit de slaap houden. En dat geldt ook voor maagzuur, jeuk, opvliegers, hoesten, benauwdheid, plasklachten, obstipatie, etc.

Slaperigheid of slaapgebrek

De meeste mensen kunnen slaperigheid oplossen door ’s nachts meer te slapen. In veel gevallen helpt bijslapen namelijk niet. Dat geldt bijvoorbeeld bij mensen met apneu. Bij apneu krijgt men ademhalingsproblemen in de slaap en daardoor rust men niet goed uit. Een belangrijke oorzaak is overgewicht. Obesitas, oftewel zwaarlijvigheid, zorgt dat we apneu krijgen. Narcolepsie is ook zo’n aandoening waarbij men overdag slaperig is en onbedwingbare slaapaanvallen krijgt. Slaapmiddelen geven doorgaans ook overdag extra slaperigheid.

Eerst de oorzaak aanpakken. Bij apnue bijvoorbeeld door af te vallen, bij last van medicijnen in overleg met de huisarts deze aan laten passen. Probeer dat waar men over piekert op te lossen en als de slaapkamer te warm, koud of gehorig is, dan kan dit ook opgelost worden. Te kort voor het slapen koffie nemen kan problemen geven. Dat geldt ook voor alcohol en roken.  Ontspanningsoefeningen kunnen helpen. Dat is beter dan slaapmiddelen. Deze helpen doorgaans maar kort en hebben een verslavende werking.

Hoeveelheid slaap

Het ideale aantal uren slaap hangt af van persoon tot persoon. Het belangrijkste is dat u zich ’s ochtends uitgerust voelt. Dat kan na 6 of 9 uur slaap zijn. Om hier meer inzicht in te krijgen, kunt u bijvoorbeeld een slaapdagboek bijhouden.

Ouderen slapen vaak lichter. We hebben verschillende slaapfasen, van sluimeren tot zeer diepe slaap. Iedere nacht doorlopen we die fasen een paar keer en daartussen zijn we weer even wakker. Bij ouderen is de slaap minder diep en ze zijn vaker even wakker. De slaapbehoefte blijft gelijk, maar ouderen slapen wat vaker overdag waardoor zij ’s nachts minder slaap nodig hebben.

Wanneer u niet slaperig bent, ga dan niet naar bed. Slapen lukt dan namelijk niet. U ligt dan juist lang wakker en ergert u aan het feit dat u niet kunt. Slapen wordt hierdoor weer moeilijker. Blijf niet onnodig liggen maar sta op en probeer wat te ontspannen in een andere kamer; de vermoeidheid zal dan vanzelf  toeslaan. Het is beter om vroeg naar bed te gaan om de ‘slaapschuld’ in te halen. Met uitslapen wordt alleen maar het ritme verlegd. We komen dan ’s avonds weer moeilijker in slaap.  Wanneer we dan maandag weer vroeg op moeten, zijn we al moe voordat de week begint. Probeer liever dagelijks rond hetzelfde uur op te staan om een gezond bioritme te kweken.

Slaaptip

Van alcohol worden we moe en we vallen er sneller door in slaap vallen. Maar de kwaliteit van de nachtrust gaat er op achteruit. We worden vaak meerdere keren per nacht wakker. Het is waar dat we van de eerste paar slaapcycli het beste uitrusten. Die hebben we vaak voor middernacht. Maar het hangt ook weer af van men een avond- of ochtendmens is.

Even wat lezen voor het slapen gaan, maar maak van de slaapkamer geen werkkamer. Probeer het slapen gaan wat te programmeren. Geen ingespannen werk meer doen voordat we naar bed gaat. Geen spannende films kijken en niet zwaar sporten kort van tevoren. Een korte avondwandeling doet wonderen!

Dit onderwerp is besproken in Tijd voor MAX op 8 november 2011.