Rusteloze benen (Restless Legs Syndroom)
Ongeveer 3 procent van de Nederlandse bevolking heeft er in ernstige mate last van: rusteloze benen, ook wel bekend als het Restless Legs Syndroom (RLS). Dit syndroom kan op zichzelf niet zoveel kwaad, maar kan wel een ontwrichtende uitwerking hebben op iemands leven. Dokter Ted van Essen legt uit.
Vervelend gevoel
Het Restless Legs Syndroom is een neurologische aandoening. Mensen die aan RLS lijden hebben er moeite mee om hun benen stil te houden, doordat ze een zeer irritant, kriebelig, tintelend of jeukend gevoel in hun benen ervaren. Meestal in de onderbenen, maar in principe kan het vervelende gevoel zich ook in andere lichaamsdelen voordoen. Het komt het meest in de avond en nacht voor. Het kriebelgevoel dwingt de benen tot bewegen. Dat maakt het tot een ingrijpende aandoening, want zeker bij mensen die vrijwel dagelijks last hebben van RLS, leidt het tot een verstoorde nachtrust en heeft het een negatieve invloed op het algeheel welbevinden. Sommige mensen hebben er af en toe last van, anderen elke nacht. In ernstige gevallen kunnen mensen door het slaapgebrek overdag niet goed meer functioneren.
Komt niet altijd alleen
In 80 procent van de gevallen gaat RLS gepaard met een andere slaapstoornis, Periodic Limb Movement Disorder (PLMD), waarbij er sprake is van kortdurende schokkende bewegingen van de armen of benen tijdens de slaap. Dit laatste wordt vaak door de partner opgemerkt, die daardoor ook niet aan slapen toekomt. Het Restless Legs Syndroom is in de meeste gevallen een chronische en progressieve aandoening, dat wil zeggen dat het veelal met de jaren erger wordt. Behalve in de avond en nacht wil het overigens ook wel optreden na lang stilzitten, bijvoorbeeld tijdens een theaterbezoek of een lange vliegreis. Vaak wordt gedacht dat RLS vooral voorkomt vanaf de middelbare leeftijd, maar mensen die er last van hebben herinneren zich vaak dat zij het als kind ook al hadden. Een andere categorie mensen die RLS kunnen ontwikkelen zijn zwangere vrouwen, vooral in het derde trimester. Bij hen verdwijnt het na de zwangerschap vaak weer.
Oorzaak
Eigenlijk is de wetenschap er nog niet uit wat de oorzaak precies is. Omdat er zich vaak meerdere gevallen van RLS voordoen binnen een familie kan erfelijkheid een rol spelen, maar dat hoeft niet altijd het geval te zijn. Vaak zijn de erfelijke vormen wel ernstiger. Verder denken onderzoekers aan een verstoorde dopaminehuishouding bij lijders aan RLS. Dopamine is een neurotransmitter, een stof die in de zenuwcellen wordt gemaakt en die belangrijk is bij de overdracht van signalen tussen de zenuwcellen.
Primaire en secundaire Restless Legs Syndroom
Er zijn ook aanwijzingen dat een afwijking in het lichaam bij het gebruik en de opslag van ijzer van invloed kan zijn. IJzer is nodig voor de synthese van dopamine en bij ijzergebrek kan dopamine in het brein niet goed functioneren. Maar ook naar andere neurotransmitters zoals glutamaat wordt gekeken. Echt duidelijk is de oorzaak nog niet, maar wanneer de aandoening aangeboren lijkt te zijn en dus erfelijk (ongeveer de helft van de gevallen) wordt gesproken van primaire RLS.
Soms is RLS een gevolg van een andere onderliggende lichamelijke aandoening zoals chronisch nierfalen, polyneuropathie, ijzergebreks-anemie, diabetes, schildklieraandoeningen, reuma of Parkinson. Wanneer dat het geval is spreekt men van secundaire RLS. Er zijn ook nog medicijnen die RLS-klachten lijken te verergeren of zelfs te veroorzaken. Bijvoorbeeld middelen tegen misselijkheid, sommige allergiemiddeltjes (antihistaminica) en de meeste antidepressiva en antipsychotica.
Behandeling met medicijnen
Als er geen specifieke oorzaak te vinden is en de RLS-klachten zijn ernstig, dat wil zeggen dag na dag slapeloosheid, soms maanden of jaren achter elkaar, dan kan de arts dopamine agonisten (een stofje dat de activiteit van dopamine verhoogt) voorschrijven. Dit kan soms ook in de vorm van pleisters. Ook oxycodon of andere opioïden in een lage dosering worden wel voorgeschreven en heel soms methadon.
Rust, ritme en regelmaat
Het grote risico van dit soort medicatie bij RLS is dat is gebleken dat met name dopamine agonisten bij langdurig gebruik en bij hogere doseringen een paradoxaal effect krijgen waardoor de klachten erger worden en zich over het hele lichaam uitbreiden. Dit wordt ’augmentatie’ genoemd en doet zich bij 45-70 procent van de patiënten voor die 10 jaar of langer dopamine gebruiken. Gelukkig zijn er ook leefstijl-adviezen die bij RLS goed werken. Stoppen met roken, weinig alcohol, ’s avonds geen koffie en overdag voldoende lichaamsbeweging helpen vaak. Door lichaamsbeweging komt er endorfine vrij en voert u de dopamine op natuurlijke wijze op. Verder is het belangrijk om regelmaat in uw leven te brengen: dus eten, bewegen en slapen in een vast ritme.
Dokter Ted van Essen bespreekt dit onderwerpen in Tijd voor MAX op dinsdag 24 september 2019.
—
Stel uw vraag aan dokter Ted van Essen
U kunt van dinsdag 24 september tot woensdag 25 september 2019 10.00 uur hieronder vragen stellen aan dokter Ted van Essen over rusteloze benen, restless legs syndroom. Andere vragen worden niet beantwoord. Na woensdag 25 september 2019 mag u uiteraard een reactie achterlaten, maar deze wordt niet meer beantwoord. Dit betreft geen persoonlijk consult! De dokter moet u daarvoor immers goed kennen. Dokter Ted helpt u graag met algemene informatie en achtergronden bij het onderwerp dat is behandeld in Tijd voor MAX.
U moet zich eerst registreren en inloggen om uw vraag te stellen. Uw e-mailadres is niet zichtbaar voor anderen en u kunt een fictieve naam opgeven. De naam die u achterlaat is wel zichtbaar. Ter bescherming van uw privacy verzoeken wij u persoonlijke gegevens niet te vermelden in uw bijdrage.
Geef een reactie
U moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.
Geachte dokter Ted,
zijn restless legs hetzelfde als nachtelijke krampen in de onderbenen?
Hier heb ik veel last van. Alleen ’s nachts en dan zowat elk uur vanaf een uur of 3
Met vriendelijke groet,
Fini van Breugel
Nee, dat is wat anders. Ook erg vervelend als het je uit de slaap houdt, maar het RLS is veel hardnekkiger en leidt in ernstige gevallen tot een fors verlies van kwaliteit van leven.
Nachtelijke krampen zijn vreselijk. Heb ik heel veel last van. Die kribelbenen heb ik trouwens ook. Tegen nachtelijke krampen slijk ik Inhibin. Helpt voor een groot deel. Niet 100 % maar alles is meegenomen.
Mvg. Marion
Ik heb het ook in mijn armen! Hier kun je weinig over vinden.
Dat komt helaas ook voor. Wellicht iets om met uw neuroloog te bespreken?
Een traject doorlopen van alle beschikbare medicatie (pillen en pleisters en opiaten) en het is onbeheersbaar. Komt er ook nog een chronisch slaapgebrek bij (max 3 uurtjes slaap per nacht) en het leven is een nachtmerrie en bijna onleefbaar geworden. Hoe moet ik verder?
Hoi pollewops, probeer de Release417 band eens. Ik lees in diverse reacties dat druk uitoefenen helpt. De uitvinder van de Release417 is ook RLS patiënt. Kijk op zijn site, je kunt hem bellen. Als de band bij jou niet werkt, krijg je je geld terug. Onderzoek toont aan dat 90% verlichting ervaart, bij sommigen verdwijnt het zelfs en de meesten kunnen op termijn pillen minderen. Als je het zo erg hebt, zou ik er 2 bestellen. Je kunt ze binnen 14 dg terugsturen als je er geen baat bij hebt. Er zijn ook een neuroloog, oud-internist en fysiotherapeut betrokken geweest bij het onderzoek en de proefgroep. Succes! Monique65.
CBD is voor mijn vrouw al een aantal jaren de oplossing. Sinds een jaar of twee gebruikt zij ook iriewater van stichting Suver NUver. Dat is een water waarin naast cbd ook een kleine hoeveelheid THC inzit. Dat werkt nog iets beter en heeft ook een positieve invloed op de slaap. Ook ik gebruik, wat wij noemen het slaapdrankje – (5 tot 15 ml) als ik midden in de nacht klaar wakker ben en niet makkelijk weer in slaap komt.
Dokter Ted,
Mijn klachten zijn dezelfde als RLS alleen is dit de hele dag en nacht. Ze zijn constant van binnen in beweging. Neuroloog reumatoloog kunnen geen specifieke oorzaak vinden. Steunkousen draag ik al jaren. Volgens de ha is dit veneuze insufficiëntie. Hoort dit ook bij RLS?? Ik word er een beetje moedeloos van.
M.vr.groet,
GeaS (1953)
Dat kan ik moeilijk beoordelen. Soms is een consult bij een neuroloog gespecialiseerd in slaapstoornissen een mogelijkheid.
Wanneer ik rusteloze benen heb ga ik buiten mijn bed rek- en strekoefeningen doen. Met name de verindin tussen romp en onderlichaam strech ik rustig en aandachtig. Het stimuleert de circulatie in de benen, uiteraard. Bij mij is dit een uitstekende remedie. Misschien ook iets voor anderen.
paar x de trap op en af lopen helpt bij mij ook.
ik heb het heel erg gehad tijdens zwangerschap, nu 30 jaar geleden. af en toe heb ik er `s avonds nog last van, en dan vaak dagen achter elkaar. maar dan denk ik er weer aan dat ik de laatste tijd weer veel drop heb gegeten en daar stop ik dan gelijk maar weer mee. daarna heb ik er dan ook geen last meer van tot ik dat vergeet en weer (teveel)drop eet.
kan dit met elkaar te maken hebben of houd ik mezelf voor de gek?
Kennelijk helpt het u om minder drop te nemen. Fijn!
Beste dokter Ted,
Tijdens mijn vier zwangerschappen heb ik heel veel last gehad van restless legs. Maar ook in de jaren erna – ik ben nu zeventig – had ik er regelmatig last van gehad, tot (bijna) gekmakend aan toe!
Ik heb ontdekt dat het heel snel en heel simpel te verhelpen is, ik slik een eenvoudig rustgevend middel, bijvoorbeeld met valeriaan, gewoon bij de supermarkt te koop, en binnen no time is het over.
Ik ben benieuwd of dit anderen ook helpt.
Vriendelijke groet,
Sia Kreeberg
Dat lijkt mij weinig kwaad te kunnen, als u het tenminste niet zonder overleg met uw huisarts doet in verband met invloed op andere medicijnen.
Ik heb geen vraag maar wel een tip want ik heb hier ook last van en wat helpt zijn snachts de onderbenen warm houden en ook iets van druk geven op de onderbenen. Dmv een legging met
strakke beenwarmers erover bijvoorbeeld. Niet heel charmant maar het helpt direct. Ook merk ik dat bij kruidig eten of de combinatie van rode wijn en veel knoflook ik er meer last van heb.
Wat fijn dat je tips geeft! Tips zijn altijd welkom. Voor mij werken je tips helaas niet, warme benen en voeten zijn voor mij funest helaas
Beste dokter Ted,
Klopt het dat Magnesium helpt bij rusteloze benen.
Mvg acwg
Ik heb daar geen ervaring mee en ken het ook niet uit de boeken. Als het bij u goed helpt, lijkt het mij ook weinig kwaad te kunnen.
Ik heb al jaren last van RLS en heb sinds kort een geweldige oplossing gevonden waardoor de klachten zo goed als verdwijnen! Graag wil ik andere RLS-lijders hierover vertellen om ze te helpen. Het is de Release417 band, die je om je bovenbeen draagt. Door de druk die de band veroorzaakt, worden stofjes in de hersenen aangemaakt die de pijn en bewegingen afremmen! Geen bijwerkingen zoals bij pillen! Niet goed, geld terug!
Geachte dokter Van Essen, Naar aanleiding van het onderwerp “restless legs” op 24 september 2019 heb ik geen vraag, maar wel een opmerking over de ernstige krampen die ’s nachts ontstaan of bij het jezelf uitrekken zodra je wakker wordt. In dezen beschouw ik mijzelf enigszins als een ervaringsdeskundige. U zult begrijpen dat ook ik geleden heb door zeer pijnlijke krampen. Sinds ik ’s avonds zodra ik naar bed ga, bijvoorbeeld voor of na het tandenpoetsen, ongeveer een halve liter(eerder meer dan minder) (lauw) water drink, zal dat water door de nieren (en door de horizontale stand van het lichaam) zich gaan “levellen”. Ik heb er geen andere uitdrukking voor. De hoeveelheid water maakt dat ik halverwege de nacht mijn bed uit moet om een sanitaire stop te maken. Echter: sinds ik deze waterinname toepas, heb ik nauwelijks tot geen last meer van de ernstige verkrampingen in mijn benen ! Ik durf de verhouding 1 op 100 aan te geven. Als ik door welke omstandigheden dan ook minder of wel eens geen water neem voordat ik in mijn bed stap, heb ik meer kans (lees: kans) om weer eens geconfronteerd te worden met dit pijnlijke verschijnsel. Wellicht de moeite waard voor mensen om dit ook eens te proberen. Het is per slot van rekening maar water. Op de valreep wil ik even vermelden dat ik niet rook en nooit alcohol drink. De invloeden van roken en alcohol op dit verschijnsel ken ik niet.
Ik ken deze ’therapie’ niet, maar als het bij een halve liter blijft kan het in elk geval geen kwaad.
Ik knip de voet van een strakke sok af en doe de sok dan om mijn onderbeen. Het helpt super.
Al jaren heb ik last van RLS, vanuit de huisarts ooit de medicatie Ropinirol gekregen, na 4 jaar werkte dit niet meer afdoende en ben ik overgestapt naar Sifrol
Inmiddels zit ik op 0.500mg per dag en nog helpt het weinig. Bij mij start het echt bij mijn knieën, deze doen dan ontzettend veel pijn zelfs. Wandelen en lopen haalt bij mij weinig uit als ik de pijn al voel. Ik loop veel, aangezien ik in de zorg werk, ondanks dat heb ik elke dag de pijn. Want zo kan ik het inmiddels omschrijven! De nachten die ik maak zijn maximaal 4 uur slaap waarvan zeker 1.5 uur onrustig.
Ik weet dat ik er niet veel anders meer aan kan doen, maar als iemand DE tip heeft om de pijn uit mijn knieën te krijgen dan héél graag
Misschien heeft dokter Ted een idee?
Er zijn neurologen die op dit terrein extra deskundig zijn. Misschien moet u daarnaar op zoek.
Ik heb ook last van rusteloze benen . Ik heb magnesium olie
en dat masseer ik in mijn benen als ik last heb,bij mij helpt dat goed.
Groet Nelly May
Dokter Ted,
Helaas ook de neurologen hebben geen idee meer wat kan helpen…
Enige wat ik hoop is dat wanneer ik de leeftijd mag bereiken, dat de verpleging in een verzorgingshuis, dit serieus nemen en mij niet als ouwe bejaarde zeur gaan behandelen. Misschien moet ik mijn eigen zorgplan maar vast gaan schrijven ?
Magnesiumolie heb ik uiteraard ook al geprobeerd maar helaas werkt dat bij mij niet Nelly May, maar fijn dat je een reactie plaatst en tips geeft, wie weet heeft iemand anders er iets aan
Ik behoor helaas tot degene die het in het hele lichaam heeft, continue wanneer ik geen medicatie zou nemen. Ik slik 30 Mg oxycodon, plak 20 Mg Butrans per week en in de avond slik 3 Sifrol tabletten. Je bent heel moe de hele dag, moet echt uitzoeken waar ik wel of niet aan mee wil doen, aangezien mijn energielevel laag is. Ik slaap elke middag, anders haal ik de “dag” niet. Het ergste vind ik nog dat bijna niemand mij begrijpt. Ik zie er toch “gezond” uit, stel je niet aan. Dat doet het meeste pijn. Mijn “kleine” leventje” is gelukkig, maar alleen de ochtend (vanaf 5 a 6 uur a.m, sta ik al op gezien de rusteloosheid) leef ik, de rest van de dag ben ik doodmoe. Meer aandacht zou meer begrip opbrengen. Hoop ik.
U beschrijft precies de reden dat ik deze aandoening op tv heb willen toelichten. Er zijn weinig echt goede behandelingen, maar onbegrip vanuit de omgeving maakt alles nog erger. Sterkte!
Jammer dat dit een oud bericht is. Ik zou graag weten hoe het nu met gaat.
Helaas heb ik precies hetzelfde , gebruik Methadon voor mijn rug.
Dit hielp ook voor mijn restless legs syndroom in mijn hele lichaam .
Nu helaas niks meer.
Ik word niet serieus genomen maar word er helemaal gek van.
Ik overweg zelfdoding omdat het niet meer te doen is en ik geen hulp krijg.
Heb alles al geprobeerd,
Had graag van u gehoord of u een remedie hebt gevonden.
Heel veel sterkte
Goedemorgen,
Ook ik ben er een met rls. Bij ons is het zeker een erfelijkheids kwestie. Mijn moeder had (nu 92 en het is aanzienlijk minder) het vroeger ook en het werd bij ons thuis de “fideel” genoemd. Mijn broer heeft. Ik heb het in mijn armen en benen. Wanneer je denkt lekker te kunnen gaan zitten ligt het al op de loer om “in je springen” hopeloos wordt je hiervan. Ik denk dat het ook inmiddels tussen mijn oren zit omdat je bang bent om naar bed te gaan of op de dag rustig te gaan zitten. Inmiddels slik ik pramipexol 3 tot 4 per dag. Maar vergeet ik ze dan kan ik maar beter opblijven. Wat een vreselijke aandoening!!! Het beheerst echt je leven.
Bij de erfelijke vorm zijn de klachten altijd veel erger. Sterkte ermee!
Wat fijn dat je tips geeft! Tips zijn altijd welkom. Voor mij werken je tips helaas niet, warme benen en voeten zijn voor mij funest helaas
Al jaren heb ik RLS. Mijn chef wilde mijn stoel verkopen, ik zat er toch nooit op. Doordat ik door mijn rug ging kreeg ik van een vriendin een paardenmiddel nl. Tramadol. Ik sliep twee nachten aan een stuk door. Een verademing na jaren van minder dan 4 uur slaap per nacht. Ik slik nu 2 tramadol hcl ret 100mg en 2 pramipexol 0,125mg per dag. Ik kan weer op visite, naar de film, een concert en weer normaal functioneren. Overigens werkt het veel bewegen i.c. wandelen averechts. Ik krijg dan veel meer last. Nogmaals het is een paardenmiddel; het helpt en aangezien ik al 70 ben, ben ik blij dat ik voor “de winter” van mijn leven een oplossing heb gevonden. Een bezoek aan een neuroloog, een homeopaat, een iriscopist en een “ziener” (je doet wat als je wanhopig bent!) gaven geen enkele oplossing.
Fijn dat u er baat bij heeft. Dit soort middelen kunnen zeker helpen. De dokter die de kwaal al in 1945 beschreef, gaf ook met succes een mofinemiddel aan zijn patiënt.
Ik heb al RLS van mijn 16e, ik ben nu 62. Het heeft een lange tijd mijn leven verwoest. Iedere avond vanaf een uur of 8 tot diep in de nacht liep door het huis te struinen. Ik kon niet meer naar het theater, bioscoop of zelfs naar een restaurant. Niets hielp, alle suggesties die ik hieronder heb gelezen heb ik geprobeerd. Tot dat ik per ongelijk na een operate Tramadol kreeg voorgeschreven. Ik neem nu iedere middag rond 17.00 – 50mg Tramadol. Om 21.30 3x Pramipexol (0.088) totaal 125 mg. Natuurlijk wel oppassen met cafeïne en alcohol. Maar het HELPT echt, al jaren. Je kunt er ook bij de RLS vereniging alles over vinden. Voor alle RLS patiënten, probeer het eens. Veel succes.
Hallo Elske57 Bij mij is het het zelfde gegaan na jaren alles geprobeerd na een operatie ook uit gekomen op contramal is het zelfde als tramadol.Zoveel dokters afgelopen er waren er zelfs die mij uit lachten toen ik hun vertelde dat het in de hersenen zit.Blij dat ik contramal nu neem ik neem 100mg 3x per en neem de druppel vorm van 100 mg/ml.Nu heb ik een probleem daar ik het heel erg op mijn adem heb, ik heb copd 3.en ik krijg nu een piepende ademhaling en nu denk ik dat komt van die tramadol (contramal) nu is mijn vraag aan u ondervind jij dat ook?graag zou ik van u een antw krijgen. Danku Odette
Hallo als het mogelijk is ook een antwoord van dokter Ted aub
Geachte dokter Ted.
Ik zelf heb heel veel baat gehad bij een vacuum apparaat. Ik ging 2x in de week hierin en bouwde dit af. Ik kan zelfs zeggen dat ik geheel klachtenvrij ben. Terwijl het eerst mijn leven beheerde overdag en s nachts.
CBD of Thcwater – zie mijn reactie op monique65 verderop.