Problemen bij vliegen

Op vakantie met het vliegtuig;  de een kijkt er naar uit, de ander griezelt al van het idee. Hoe dan ook, kunnen we door het vliegen allemaal klachten ondervinden. Welke klachten zijn dat en is er iets aan te doen? Dokter Ted van Essen legt uit. 

Jetlag

Een jetlag betekent letterlijk verstoring van het slaapritme. Dat gebeurt vooral als we verschillende tijdzones doorkruisen en dan nog het meest als we van west naar oost vliegen. Dan verliezen we het meest ons gevoel voor tijd. Maar de voornaamste oorzaak van medische problemen bij het vliegen is de lage luchtdruk in het vliegtuig. Ook turbulentie, het constant trillen, het lawaai van 80 dB, vermoeidheid en de stress rond vliegen zijn belangrijke oorzaken wat vliegen voor mensen een spannend maakt. Voor sommige is de stress zo hoog en lopen de emoties zo op, dat ze flauwvallen onderweg.

Lage luchtdruk

Op 10 kilometer hoogte is de luchtdruk erg laag. Om er toch voor te zorgen dat er voldoende zuurstof is, wordt er verse lucht via de motoren opgezogen en in de cabine gepompt. De zuurstofwaardes in het vliegtuig zijn te vergelijken met die van op een 2400 meter hoog bergtop. Door het lage zuurstofgehalte en de lage druk verhoogt onze adem- en hartfrequentie. Is de zuurstofspanning in het bloed lager dan normaal (90 i.p.v. 98 procent) dan kunt u bij een snelle daling van de zuurstofspanning al problemen ondervinden. Dat kan ook bij ernstige bloedarmoede. Met een Hb onder de 5,3 mag u niet vliegen. Er zijn luchtvaartmaatschappijen die zelfs gezondheidseisen stellen aan hun passagiers. Begrijpelijk want van hart- en vaataandoeningen zijn de meest voorkomende aanleiding voor spoedeisende hulp tijdens het vliegen.

Vliegen met hart- en vaatziekte

Heeft u een hart- of vaatziekte, dan doet u er verstandig aan om de eigen medicijnen en eventueel een recent elektrocardiogram bij u te hebben. Heeft u een pacemaker of geïmplanteerde defibrillator of coronaire stent, dan heeft u een brief van de (behandelend) arts nodig waarop precies staat beschreven om welk apparaat het gaat om welke elektronische eigenschappen het heeft. Een geïmplanteerd apparaat kan de elektrische poortjes af laten gaan. De poortjes hebben overigens geen nadelige invloed op het geïmplanteerde apparaat.

Verder moet we allemaal, maar zeker mensen met vaataandoeningen, alert zijn op langere vluchten op het ontstaan van trombose in de benen. Langdurig zitten kan dit veroorzaken. Slikt u al bloedverdunners, dan heeft u een voordeel tijdens het vliegen. De verdunners beschermen tegen een trombosebeen.

COPD en vliegen

Mensen met een lichte vorm van COPD en die geen extra zuurstof gebruiken, kunnen over het algemeen zonder problemen vliegen. Lijdt u aan longcysten, ernstige emfyseem, ophoping van pleuravocht rond de longen of heeft u recent een ingeklapte long gehad, dan kunnen er door de luchtdrukverschillen complicaties ontstaan. Zonder toestemming van uw arts mag u niet vliegen. Veel van deze patiënten hebben extra zuurstof nodig. Een luchtvaartmaatschappij heeft tijd nodig om dit te organiseren, minimaal 48 uur van tevoren. U mag zelf geen zuurstof meenemen het vliegtuig in.

Druk op de oren

Bij het opstijgen van het vliegtuig daalt de luchtdruk met ongeveer 10 procent. In het middenoor ontstaat hierdoor een hoge druk ten opzichte van de omgeving. Het trommelvlies kan hierdoor bol komen te staan. De buis van Eustachius zou als ventiel moeten fungeren, maar doordat deze is afgesloten duurt het even voordat de lucht ontsnapt. Door de spanning op het trommelvlies krijgt u oorpijn en kunt u soms ook tijdelijk slechter horen. Bij een verkoudheid zit de buis van Eustachius nog meer dicht en zijn de pijnklachten vaak veel heviger. Deze spanning op het oor is vaak al te verhelpen door veel te slikken, geeuwen en kauwen.

Andere klachten door vliegen

Door de lage druk gaan ook de gassen in onze darmen uitzetten. Mensen die door een darmaandoening een colostoma hebben dienen hier rekening meer te houden. Er bestaat namelijk een kans dat er meer ontlasting wordt geproduceerd. Het is dus raadzaam om een grotere stoma-zak of meerdere zakjes bij u te hebben.

De droge lucht in een vliegtuig kan vooral voor lenzendragers problemen opleveren. Door de lage luchtvochtigheid kunt u last krijgen van erg droge ogen. Het wordt aangeraden om een bril te dragen. Met een besmettelijke ziekte mag u ook niet vliegen. Ook een kind met de waterpokken wordt bij de gate geweigerd. Ook als u minder dan 24 uur voor vertrek gedoken heeft mag u niet vliegen. Dit kan de decompressieziekte veroorzaken.

Zwanger en vliegen

Vrouwen die zwanger zijn kunnen over het algemeen tot 28 weken probleemloos het vliegtuig in. Bij het boeken van de reis moet u wel aangeven dat u zwanger bent. Tussen de 28ste en 36ste week heeft u vaak een zwangerschapsverklaring nodig. Deze worden afgegeven door de huisarts of verloskundige. Na de 36ste week weigeren de meeste vliegtuigmaatschappijen nog om zwangeren mee te nemen. Ze willen geen bevalling in de lucht riskeren. Informeer altijd bij de huisarts of verloskundige of het in uw geval raadzaam is om te vliegen als u twijfelt.

Twijfelt u of het wel verstandig is om te vliegen? Raadpleeg dan uw reisverzekering of overleg met de (huis)arts of vliegen verstandig is.

Dit onderwerp wordt behandeld in Tijd voor MAX en Tijd voor MAX Radio op dinsdag 4 april 2017.

—

Stel uw vraag aan dokter Ted van Essen

U kunt van dinsdag 4 pril 2017 tot en met woensdag 5 april  2017 10.00 uur hieronder vragen stellen aan dokter Ted van Essen over medische problemen bij het vliegen. Andere vragen worden niet beantwoord. Na woensdag 5 april 10.00 uur mag u uiteraard een reactie achterlaten, maar deze wordt niet meer beantwoord. Dit betreft geen persoonlijk consult! De dokter moet u daarvoor immers goed kennen. Dokter Ted helpt u graag met algemene informatie en achtergronden bij het onderwerp dat is behandeld in Tijd voor MAX.

U moet zich eerst registreren en inloggen om uw vraag te stellen. Uw e-mailadres is niet zichtbaar voor anderen en u kunt een fictieve naam opgeven. De naam die u achterlaat is wel zichtbaar. Ter bescherming van uw privacy verzoeken wij u persoonlijke gegevens niet te vermelden in uw bijdrage.