Positieduizeligheid
Duizeligheid is een veel voorkomende klacht. Van alle patiënten die bij de huisarts komen, heeft tussen de 3 en 14 procent duizeligheidsklachten. Duizeligheid kan als bedreigend worden ervaren, omdat u er letterlijk en figuurlijk van uit balans kunt raken. Maar wat is duizeligheid en is er iets aan te doen?
Verschillende oorzaken
Onder duizeligheid worden verschillende dingen verstaan. Een licht gevoel in het hoofd, of een onvast gevoel bij het lopen kan komen door veranderingen in de bloeddruk waaraan het lichaam zich niet snel genoeg aanpast. Of doordat de spieren op oudere leeftijd zwakker worden zodat u minder makkelijk uw evenwicht kunt bewaren. Het kan ook komen door hartritmestoornissen, verminderd zicht, bij een te laag suikergehalte in het bloed bij diabetes. Bij bepaalde medicijnen, zoals plaspillen of bloeddrukpillen, kunnen als bijwerking duizeligheid geven. Soms heeft het ook te maken met hyperventilatie bij angst of stress. Bij 1 op de 3 mensen valt er niet een duidelijke oorzaak aan te geven.
Er is een aantal gevallen waarin u bij duizeligheid direct contact moet opnemen met de huisarts: wanneer u tegelijk ook lijdt aan dubbelzien, moeilijk praten of slikken, geen kracht meer hebt in een been of arm, en als u zeer hevige hoofd- of nekpijn hebt. Dit kan duiden op een beroerte.
Draaiduizeligheid
Bij draaiduizeligheid heeft u het gevoel dat de wereld om u heen draait, om u heen tolt. In veel gevallen is een verstoring van het evenwichtsorgaan de oorzaak. Het komt voor bij de Ziekte van Ménière, als het binnenoor niet goed werkt en zich vocht ophoopt in het slakkenhuis van het oor. Het komt ook voor bij bij neuritis vestibularis, als één van de evenwichtsorganen tijdelijk niet werkt. En het is soms een verschijnsel bij migraine: dat noemen we evenwichts-migraine.
Positieduizeligheid
Wat vooral bij ouderen veel voorkomt is draaiduizeligheid bij bepaalde bewegingen van het hoofd, zoals bij draaien in bed, vooroverbuigen, omhoog- of achteromkijken. Omdat de houding van het hoofd een rol speelt noemen we dat positieduizeligheid, oftewel Benigne Paroxismale Positieafhankelijke Duizeligheid (BPPD). ‘Benigne’ staat voor goedaardig, en ‘paroxismale’ betekent dat het zich in aanvallen aandient. Het draaierige gevoel is heel heftig, maar duurt meestal niet langer dan een minuut. Over het algemeen verdwijnt positieduizeligheid weer binnen 4 weken, maar het komt veel voor dat mensen het een jaar later nog eens terugkrijgen.
Het is niet ernstig, maar wel heel vervelend. Mensen worden er angstig en onzeker van en het kan het dagelijks leven sterk beïnvloeden. Duizeligheid komt relatief veel voor bij mensen boven de 65. Vooral bij ouderen kan het dan leiden tot vallen en het verlies van zelfstandigheid. In de Valpreventieweek is hier extra aandacht voor gevraagd.
Oorzaak positieduizeligheid
Positieduizeligheid ontstaat als er gruis in de vloeistof van het evenwichtsorgaan zit. Het gruis bestaat uit kleine kalkkristallen die daar thuishoren, maar zich hebben verplaatst. Die kristallen zitten op een soort haartjes die signalen sturen naar de hersenen die gaan over onze hoofdbeweging. Maar als deze steentjes losraken kunnen ze in een ander deel van het evenwichtsorgaan terechtkomen, in een van de 3 halfcirkelvormige kanalen, en daar veroorzaken ze de verkeerde prikkels die maken dat onze hersenen bij bepaalde hoofdbewegingen onterecht een draaisensatie registreren.
Dat die kristallen zijn losgeraakt kan verschillende oorzaken hebben: een hoofdongeval, een ooroperatie of oorontsteking, een doorbloedingsstoornis van het binnenoor of gewoon degeneratie van het binnenoor door veroudering. Heel vaak is er geen echte oorzaak aan te wijzen. Of het echt om positieduizeligheid gaat kan door een arts worden vastgesteld.
Oefeningen
Positieduizeligheid gaat over het algemeen vanzelf over. Er zijn geen medicijnen die helpen. Het belangrijkste is om u niet te veel van de wijs te laten brengen en zoveel mogelijk door te gaan met wat u normaal doet. Wat wel kan helpen is ’s nachts met 2 kussens onder het hoofd slapen, en niet op het aangedane oor te liggen. ’s Morgens even op de rand van het bed blijven zitten voor u opstaat kan ook helpen.
Epley-manoeuvre
Met de zogenaamde Epley-manoeuvre kan de dokter proberen het gruis te verplaatsen naar een plekje waar het geen last geeft. De patiënt wordt daarbij op een onderzoeksbank in verschillende posities geplaatst, en er worden dan 4 opeenvolgende bewegingen met het hoofd gemaakt, waarbij iedere beweging 30-60 seconden wordt aangehouden. Bij elke beweging kan de patiënt duizelig worden. De behandeling duurt ongeveer 15 minuten en is bij zo’n 80 procent van de mensen effectief. Het kan wel nodig zijn om meer dan één keer zo’n Epley-manoeuvre te ondergaan.
Dit onderwerp wordt behandeld in Tijd voor MAX en Tijd voor MAX Radio op dinsdag 10 oktober 2017.
—
Stel uw vraag aan dokter Ted van Essen
U kunt van dinsdag 10 oktober tot woensdag 11 oktober 2017 10.00 uur hieronder vragen stellen aan dokter Ted van Essen over duizeligheid. Andere vragen worden niet beantwoord. Na woensdag 11 oktober 2017 mag u uiteraard een reactie achterlaten, maar deze wordt niet meer beantwoord. Dit betreft geen persoonlijk consult! De dokter moet u daarvoor immers goed kennen. Dokter Ted helpt u graag met algemene informatie en achtergronden bij het onderwerp dat is behandeld in Tijd voor MAX.
U moet zich eerst registreren en inloggen om uw vraag te stellen. Uw e-mailadres is niet zichtbaar voor anderen en u kunt een fictieve naam opgeven. De naam die u achterlaat is wel zichtbaar. Ter bescherming van uw privacy verzoeken wij u persoonlijke gegevens niet te vermelden in uw bijdrage.
Geef een reactie
U moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.
Hallo dokter Ted van essen.
Ik heb al 4 jaar lang last van duizeligheid !
Heb onderzoeken gehad voor evenwicht orgaan, ik heb ook ademhalings oefeningen gehad ( dixhoorntherapie). Mijn klachten zijn! Gevoel dat ik omval veel druk om mijn ogen!
Met vriendelijk groet tieman
Dat is al heel lang! Ik neem aan dat u al eens onderzocht bent op een duizeligheidspoli? Helaas vinden we bij 1 op de 3 gevallen van duizeligheid geen oorzaak en blijft het behelpen. En leren leven met de klachten. Sterkte.
Hallo dokter Ted,
Naar aanleiding van uw uitleg vanmiddag over positie duizeligheid heb ik een vraag. Ik heb dit al een paar jaren en het komt af en toe terug. Ik krijg het namelijk ook ’s nachts als ik in bed lig. Ik wordt dan wakker en alles draait , meestal omdat ik op mijn linkerzij lig. ik ga dan op mijn rug liggen en wacht tot het weer over is. Ik heb het ook heel erg op vakantie een paar jaar geleden gehad. Net of ik dronken ben en alles draait ontzettend. Mijn huisarts schreef toen reistabletten voor. Maar na de 2e keer kwam ik bij de neuroloog en die vertelde wat u ook in de uitzending vertelde. Geen medicijnen en oefeningen doen. Alleen vertelde hij dat ik op de rand van mijn bed moest gaan zitten en beurtelings mijzelf achterover moest laten vallen met mijn hoofd links of rechts gedraaid. Het gruis zou dan in een stabielere stand komen waardoor de duizeligheid over gaat. Dit al meermalen gedaan tot volle tevredenheid.
Ik vind het alleen raar dat het bij mij altijd ’s nachts begint als ik op mijn linkerzij lig. Ik weet dat ik hier gewoon oud mee kan worden maar het opeens krijgen, maar dat ik dit in rust krijg vind ik dus raar.
Met vriendelijke groet, Elly Kneijber
Dat lijkt inderdaad op die BPPD. Vaak gaat het spontaan weg, maar soms komt het regelmatig terug. De oefening die u beschrijft kan zeker goed helpen. Waarom het bij u juist ’s nachts begint, weet ik niet. Misschien dat door de beweging van uw hoofd dat gruisje los raakt. Ik hoop dat het ooit nog eens helemaal verdwijnt.
Hallo,
Ik ben bekend met draaiduizelingen, op zich voor mij geen probleem. Wel heb ik af en toe, wanneer is bijvoorbeeld tv kijk, even de wereld op de kop staat, duurt misschien een seconde.
Het lijkt op een draai duizeling. maar ik beweeg me dan niet, zit stil. Ik heb mijn huisarts dit eens voorgelegd en zijn reactie was : ja dat is lastig.
Is dit een vorm van draaiduizeling . Men is toch snel geneigd zich angstig te maken.
graag hoor ik van u.
groet t. fortsten
Lastig, maar gelukkig heel kort. Ik zou dat geen draaiduizeligheid willen noemen, maar het kan best te maken hebben met uw evenwichtsorgaan. Het lijkt mij niet iets om u zorgen over te maken.
Goedendag dokter Ted, In 2010 heb ik last gehad van positieduizeligheid wat gelukkig behoorlijk snel onder controle was. Afgelopen week kreeg ik in de auto een lichte aanval van duizeligheid die maar een fractie van een seconde duurde. Maar ik voelde wel dat ik een beweging naar rechts maakte met het stuur en ik had het gevoel dat ik even loskwam van de grond. Erg beangstigend want het had heel anders kunnen aflopen als het langer geduurd had. De dag erna ook nog steeds het gevoel dat er een aanval kon komen maar dat was zo licht dat ik elke keer het gevoel had dat ik het me verbeeldde. Vanmorgen naar een hulparts geweest maar alle onderzoekjes wezen uit dat er op dat moment niks aan de hand was en dat het niet lijkt op positieduizeligheid. Ik moet me maar geen zorgen maken. Maar dat doe ik wel want ik denk steeds: wanneer komt het terug. En is het verstandig om te gaan autorijden of te gaan fietsen. Wel moet ik in de gaten houden of ik weer last krijg en dan opnieuw naar de huisarts. Soms heb ik last van hartkloppingen (ook de nacht ná de autorit) en ik krijg medicatie voor schildklierklachten. Met vriendelijke groet, Tine
Gelukkig dat het zo kort duurde. Het doet mij niet denken aan een ernstige aandoening, maar ik begrijp uw onzekerheid. Als het de komende dagen weg blijft, lijkt mij autorijden geen probleem. Komt het wel terug, dan is verder onderzoek bij uw huisarts geboden.
SInds 2014 heb ik af en toe last van BPPD. De allereerste keer was ik in totale paniek omdat er opeens een ambulance met drie verplegers bij ons binnen kwam. Ik was in die tijd herstellende van een fikse burn-out en nu vraag ik me af of zo’n aanval komt door stress. De arts op de huisartsenpost wist me meteen gerust te stellen dat BPPD héél erg vervelend is maar ook héél onschuldig en dat maakt het dat ik tijdens een aanval rustig blijf in de wetenschap dat het de dag daarna weer bijna over is. Omdat ik al maanden erg veel stress meemaak en emotioneel ontwricht ben heb ik verschillende keren een aanval gehad (soms licht soms zwaar) dus mijn vraag luidt:
Wordt BPPD veroorzaakt door stress?
Duizeligheid kan zeker door stress komen. Van specifiek BPPD weet ik dat niet, maar ik denk dat u terecht bent gerustgesteld over dit verschijnsel. Wanneer je er angstig door wordt, ga je hyperventileren en daar wordt je dan juist weer duizelig van.
Hallo dokter Ted,
Sinds 2014 heb ik af en toe last van BPPD. De allereerste keer was ik in totale paniek omdat er opeens een ambulance met drie verplegers bij ons binnen kwam. Ik was in die tijd herstellende van een fikse burn-out en nu vraag ik me af of zo’n aanval komt door stress. De arts op de huisartsenpost wist me meteen gerust te stellen dat BPPD héél erg vervelend is maar ook héél onschuldig en dat maakt het dat ik tijdens een aanval rustig blijf in de wetenschap dat het de dag daarna weer bijna over is. Omdat ik al maanden erg veel stress meemaak en emotioneel ontwricht ben heb ik verschillende keren een aanval gehad (soms licht soms zwaar) dus mijn vraag luidt:
Wordt BPPD veroorzaakt door stress?
zie bovenstaand antwoord.
Hier ook veel duizelingen vooral draai duizelingen begin er al rekening mee te houden maar ben laats toch het evenwicht weer kwijt geraakt en daardoor op mijn stuit gevallen gevolg veel pijn gekneusd of gebroken
ben vaak evenwicht kwijt het duurt al heel lang kan ik hier wat aan doen?
Mijn advies is om met uw huisarts te overleggen. Duizeligheid kan veel oorzaken hebben. Pas als je weet wat het is, kun je er wat aan doen. En dat lijkt me nodig, want als u valt en wat breekt bent u verder van huis.
Beste Ted,
2 Sept heb ik tijdens een voetbalwedstrijd een bal die hard op mij afkwam gekopt.
Ik had die dag nergens last van maar de volgende dag op mijn werk werd ik duizelig en licht gevoel en verward gevoel.
Ben de volgende dag naar de huisarts geweest en vertelde mij, je hebt een hersenschudding opgelopen, je nekspieren zijn ook opgezet.
Nu ben ik 4 weken verder en de hoofdpijn is afgenomen en nekklachten nog licht last, maar(gespannen) de duizeligheid en licht gevoel in mijn hoofd is nog steeds niet weg en wordt ook erg misselijk.
Ik ben in de die 4 weken een paar keer naar de huisarts geweest, want ik maak me erg zorgen. En ook nog naar de fysio geweest, die heeft mijn nek en rug losgemaakt, (gekraakt).
Omdat de dokter zag dat ik mij zorgen maakt, heeft hij mij doorverwezen naar een neuroloog waar ik nog naartoe moet
Is het normaal dat ik na 4 weken nog last kan hebben van duizeligheid en licht gevoel in mijn hoofd….
Mijn conditie was altijd zo goed, maar ben nu vaak snel moe.
Ook als ik wat wil doen en opeens komt die hamer weer, ontzettend moe en net of er een band om mijn hoofd zit
Omdat het zolang duurt maak ik mij zo veel zorgen dat ik hier nooit meer vanaf kom, of dat ik wat in mijn hoofd heb.
Hoop snel van u te horen.
Hallo dokter Ted
Het lijkt erop dat mijn draaiduizeligheid weer terug is na 5 jaar afwezigheid.
Dit keer is het toch anders.. Ik word duizelig als ik mijn hoofd of mijn lichaam( bv van rug naar buikligging) naar links beweeg. Het voelt als een knockout waarna ik even moet bijkomen. Meestal gaat het gepaard met hoofdpijn. Het gevoel van desoriëntatie blijft gedurende hele dag aanwezig. Ik slaap wel goed in en door. Zou de oorzaak in mijn nek kunnen liggen? Huisarts zegt vooral wat het niet is. Neurologische testjes gaan goed.
Bedankt alvast.