Poliep

Poliepen komen op verschillende plaatsen in het lichaam voor. Ze ontstaan doorgaans naar aanleiding van een ontsteking, overbelasting of ophoping.

Neteldier

De term ‘poliep’ komt uit het dierenrijk. Het is een neteldier. Poliepen hechten zich aan de bodem vast en hebben meerdere tentakels. Daardoor worden ze vaak voor planten aangezien. De typische bouw van een poliep is een smalle buis met een verbrede voet aan de ene zijde en een tentakelkrans aan de mondzijde. Het is een zwelling met een bepaalde vorm, namelijk dikker aan het uiteinde dan aan de basis, ‘gesteeld’ noemen we dat. Poliepen bevinden zich meestal in de holte van een orgaan. Poliepen komen voor in onder meer het maag-darmkanaal, de neus- en de neusbijholten, het strottenhoofd, in de baarmoeder en op de baarmoedermond. De grootte kan variëren van een speldenknop tot enkele centimeters. De aanwezigheid van goedaardige poliepen wordt polypose of polyposis genoemd. Dan zijn er soms honderden poliepen aanwezig.

Oorzaak

De meeste poliepen zijn goedaardig hoewel sommige vormen, zoals dikkedarmpoliepen wel kwaadaardig kunnen worden. De schatting is dat 10% van de mensen boven de 50 jaar last heeft van darmpoliepen. Stembandpoliepen zijn meestal goedaardig. Dat geld ook voor neuspoliepen en poliepen in de baarmoeder. Blaaspoliepen zijn wel vaak kwaadaardig.

Een neuspoliep ontstaat door een lokale allergische ontsteking. Het slijmvlies zwelt ter plaatse op en vormt uiteindelijk een slijmvlieszakje. Dit zakje vult de neusholte of de neusbijholte. Deze neuspoliep is te behandelen met iets tegen allergie, zoals bijvoorbeeld neussprays of prednison. Ze zijn ook operatief te verwijderen.

Een stembandpoliep komt door verkeerd stemgebruik, overbelasting of ontsteking. Daardoor ontstaat een beschadiging van het slijmvlies van de stemband. Roken maakt de kans nog groter. Bij die beschadiging scheurt het slijmvlies steeds verder uit tijdens het stemgebruik. Wanneer de stem geen rust krijgt ontstaat een vochtophoping te vergelijken met een blaar. Wanneer deze blaar langere tijd aanwezig is, verbindweefselt deze. Deze verbindweefseling tezamen met vochtophoping wordt poliep genoemd. Waardoor een darmpoliep ontstaat, is niet exact bekend. Soms is het een erfelijke aandoening: familiaire adenomateuze polypose.

Klachten

Op de stemband leidt het tot een schorre of hese stem. Heesheid die langer bestaat dan 4 weken, moet altijd onderzocht worden. Het kan namelijk ook het begin van stembandkanker zijn. Neuspoliepen geven neusverstopping. En dan niet even maar continue. En neusdruppels maken de neus dan niet open.

Poliepen in de baarmoeder, de darm en de blaas geven vaak bloedverlies. Bloed in de urine is altijd een reden om onderzoek te laten doen, want het is of een blaasontsteking, een niersteen, een poliep of nog erger, kanker. Dat geldt eigenlijk ook voor bloedverlies uit de darm. Bloed bij de ontlasting moet men altijd na laten kijken. Het kan ook iets onschuldigs zijn als een aambei. Maar ook poliepen kunnen bloeden en helemaal als ze kwaadaardig zijn geworden. Bij verandering in de stoelgang of buikpijn is het aan te raden naar de huisarts te gaan.

Voorkomen

Voor de stem geldt: gebruik hem verstandig en niet roken. Roken en overmatig alcohol kunnen ook leiden tot darmpoliepen. Neuspoliepen kan men eigenlijk niet voorkomen, behalve door wat aan een allergie te doen. Er komt een bevolkingsonderzoek naar dikke darmkanker. Dat start volgend in 2013. Ouderen vanaf 55 jaar krijgen dan een uitnodiging om wat ontlasting op een plaatje op te sturen naar een laboratorium. Als er bloed in de ontlasting zit, krijgt men het advies om je darm van binnen te laten bekijken. Dan kan een eventuele poliep gelijk weggehaald worden.

De stem rust geven kan stembandpoliepen genezen. Logopedie kan helpen om de stem beter te gebruiken en soms is een operatie nodig. Neuspoliepen genezen niet vanzelf, maar die kan men laten zitten. Andere poliepen kan men beter uit voorzorg weghalen.

Dit onderwerp is besproken in Tijd voor MAX op 20 maart 2012.