PCR-test, antigeen-test of zelftest, wat is het verschil?
Publicatiedatum: 27 juli 2021
In verschillende situaties is het nodig een PCR-test of antigeen-test te doen. Bijvoorbeeld in het geval van coronaklachten of wanneer u niet volledig gevaccineerd of hersteld van corona bent en het buitenland wilt bezoeken. Per land worden verschillende eisen gesteld. Zo is soms alleen en PCR-test toegestaan, terwijl in andere landen een antigeentest voldoende is. Maar wat is eigenlijk het verschil tussen de beide coronatesten en waar valt de zelftest onder?
De werking van de PCR-test
De PCR-test is nauwkeurig en wordt in een laboratorium onderzocht. Het toont een kenmerkend stukje genetisch materiaal van het coronavirus aan. Dit stukje genetisch materiaal is specifiek voor COVID-19 en kan dus geen positief resultaat geven bij andere virussen, zoals bijvoorbeeld een griep- of verkoudheidsvirus. Als het coronavirus in het slijm aanwezig is, maakt deze testkopietjes van een deel van het virus. Een stukje genetisch materiaal van het virus wordt sterk vermenigvuldigd, om het aan te kunnen tonen. De PCR-test pikt het virus ook op bij iemand die weinig virus bij zich draagt of weinig virus meer bij zich draagt. De PCR-test heeft een heel hoge gevoeligheid en geldt internationaal als de ‘gouden standaard’.
De werking van de antigeen-test
De antigeen-sneltest toont aan of er antigenen van het coronavirus in neus- en keelslijm aanwezig zijn. Antigenen zijn stukjes van het virus (eiwitten) die een afweerreactie kunnen opwekken in het lichaam. De antigeentest is minder gevoelig dan de PCR-test en daarom is het soms nodig om de uitslag te bevestigen met een andere test. Vooral als er weinig virusdeeltjes aanwezig zijn is de antigeentest vaak negatief. Aan het begin van de infectie zijn er nog weinig virusdeeltjes en daarna kan iemand alsnog positief worden. Later in de infectie neemt het aantal virusdeeltjes weer af, dan is iemand ook niet besmettelijk meer.
De manier van afnemen
Bij een PCR-test wordt er een diepe neusafname, plus een diepe keelafname genomen. In het geval van de antigeen-test is de afname afhankelijk van het type antigeentest: er zijn testen waarbij alleen een diepe neusafname nodig is en testen waarbij zowel een diepe neusafname als een diepe keelafname afgenomen wordt. Bij kinderen tot en met 12 jaar oud vindt een midnasale neusafname, plus een diepe keelafname plaatst. Een wattenstaafje gaat dan tot ongeveer halverwege de neus en tot achter in de keel.
Uitslag
Een ander verschil is de tijd die het duurt voor de uitslag bekend is. In het geval van een PCR-test ontvangt u die binnen 24 uur (bij een commerciële testlocatie) of binnen 26 uur (bij een GDD-locatie). De uitslag van een antigeen-test heeft u binnen drie uur.
Zelftest
De zelftesten die onder andere verkrijgbaar zijn bij de drogist en apotheek zijn antigeentesten. De thuisvariant van de antigeentest is meestal niet geschikt als testbewijs, omdat er bijna altijd een certificaat nodig is die aantoont dat u negatief getest bent. De zelftest voert u uit door slijm uit uw neus af te nemen en de uitslag is daarna binnen enkele minuten af te lezen. Controleer altijd of de verpakking is voorzien van het CE-logo.
Het resultaat is iets minder betrouwbaar dan een test in een teststraat, omdat u de test zelf uitvoert in plaats van een professionele medewerker. De betrouwbaarheid is afhankelijk van hoe goed u de afname uitvoert. U kunt met een zelftest de kans op een ongemerkte besmetting verkleinen, maar niet geheel uitsluiten. Bij een positieve uitslag moet u dat doorgeven aan de GGD. U kunt hiervoor bellen naar 0800-1202. De zelftest is alleen bedoeld om preventief te testen zonder dat er klachten zijn. Ze zijn niet geschikt als u coronaklachten heeft, dicht in de buurt bent geweest bij iemand met corona of als u in quarantaine zit. Maak in die gevallen een testafspraak bij de GGD.
Welke test heeft u nodig als u op vakantie gaat?
Welke test u nodig heeft om naar een ander land en terug naar Nederland te reizen is te vinden op de website Nederland wereldwijd. Zo kan bijvoorbeeld worden gevraagd om een negatieve PCR-test die niet ouder is dan 72 uur of een negatieve antigeentest die niet ouder is dan 48 uur.
(Bron: RIVM, Rijksoverheid, Nu.nl, RTL Nieuws, GGD IJsselland)
