ParkinsonNL start campagne: ‘Wij zijn NIET TE STOPPEN. Parkinson wel’

Parkinson is wereldwijd de snelst groeiende neurologische aandoening. Ook in Nederland neemt de ziekte sterk toe en treft steeds meer jonge mensen. Om wetenschappelijk onderzoek te steunen naar het ontstaan van de ziekte start ParkinsonNL dinsdag 11 oktober 2022 de campagne: Wij zijn NIET TE STOPPEN. Parkinson wel. Maar wat is Parkinson pre cies? Hoe ontstaat het en is er iets aan te doen? Dokter Ted van Essen legt uit.

Wat is Parkinson?

Bij de ziekte van Parkinson gaan bepaalde cellen in de hersenen langzaam kapot. Het gaat daarbij om de zenuwcellen die dopamine produceren in een specifiek gebied van de hersenen: de zwarte kernen (substantia nigra). De hersenen hebben dopamine nodig om goed te kunnen werken en de spieren aan te kunnen sturen. Een tekort aan dopamine kan voor allerlei klachten zorgen, zoals moeite met bewegen en problemen met denken. De ziekte leidt altijd tot problemen met bewegen. Zo kunt u trager worden en last krijgen van stijve spieren en trillende handen. Maar u ontwikkelt ook klachten die minder snel opvallen, zoals moeite met slapen en problemen met denken.

Symptomen

Wat bewegen betreft valt op dat één kant van het lichaam vaak meer last heeft dan de andere kant. Andere symptomen zijn:

• Moeite met kleine bewegingen
• Moeite met knoopjes dichtmaken
• Moeite met veters strikken
• Moeite met de mobiele telefoon bedienen
• Stijve spieren
• Trillende hand, arm of been in ruste
• Trager bewegen van handen of benen

Parkinson herkent u ook aan de aparte manier waarop u beweegt. Tijdens het lopen kunt u meer gaan sloffen en schuifelen en meer voorovergebogen lopen. Soms blokkeren de voeten plotseling tijdens het lopen. Uw voeten lijken ‘vastgeplakt’ aan de grond.

Wat de mentale problemen betreft kunt u denken aan moeite met slapen, trager denken, een angstig gevoel, depressie en moeheid. Ook krijgen mensen soms te maken met minder goed ruiken en problemen met plassen en de stoelgang. Deze problemen zijn minder bekend, omdat ze niet zo opvallen. Maar als patiënt kunt u juist van deze meer onzichtbare klachten veel last hebben. De klachten zijn verschillend, want de ziekte manifesteert zich bij iedereen anders.

Oorzaak

Waardoor de ziekte van Parkinson wordt veroorzaakt is niet bekend. Wel bekend is dat het te maken heeft met kapotte hersencellen die dopamine aanmaken, maar niet waardoor deze cellen stuk gaan. Wetenschappers denken dat het komt door een combinatie van dingen en deze combinatie kan voor iedere patiënt anders zijn. Mogelijk spelen achteruitgang van de werking van de hersenen met toenemende leeftijd of een stoornis in de eiwitstofwisseling een rol. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt in ieder geval dat genen, maar ook invloeden van buitenaf van invloed kunnen zijn. Zoals wonen of werken in een gebied waar met zware metalen wordt gewerkt. Of werken met bepaalde oplosmiddelen die in de industrie worden gebruikt.

Ook zijn er aanwijzingen dat u meer kans heeft om de ziekte te krijgen als u woont of werkt in een gebied waar veel bestrijdingsmiddelen worden gebruikt, zoals een boerderij. Minister Conny Helder heeft in het voorjaar van 2022 toegezegd dat ze maatregelen wil gaan nemen tegen de verspreiding van pesticiden en luchtvervuiling, want er zijn steeds meer aanwijzingen dat die een belangrijke rol spelen.

Maar het kan dus ook erfelijk zijn, vooral als u Parkinson op jonge leeftijd krijgt. De ziekte komt dan meestal vaker voor in de familie. Maar ook als het in de genen zit, is het onbekend of u er ziek van wordt en wanneer.

Is er iets aan te doen?

Eigenlijk alleen preventief. Als bestrijdingsmiddelen een rol spelen kunt u die natuurlijk zoveel mogelijk vermijden. En zoals bij veel aandoeningen is regelmatig bewegen belangrijk om de kans dat u het krijgt kleiner te maken. Maar wie het eenmaal heeft kan op dit moment nog niet genezen van Parkinson. Wel zijn er medicijnen die de klachten kunnen verminderen. Zo kan levodopa helpen tegen stijfheid, traagheid en soms ook het trillen. Daarnaast zijn er medicijnen die de werking van dopamine nadoen.

Als medicijnen niet genoeg helpen, dan kan een team van behandelaars zorgen dat u beter kunt leven met de ziekte. Een fysiotherapeut kan bijvoorbeeld helpen om soepeler te bewegen. Een ergotherapeut helpt om dagelijkse dingen langer zelf te kunnen doen. En bij problemen met praten en slikken kan een logopedist helpen. Ook een diëtist en maatschappelijk werker of neuropsycholoog kunnen ondersteunen. Zo geeft een diëtist advies als u te veel gewicht verliest of problemen met de darmen heeft. En een maatschappelijk werker of neuropsycholoog kunnen helpen om makkelijker om te gaan met de mentale gevolgen.

Deep Brain Stimulation

Een andere methode is Deep Brain Stimulation oftewel diepe hersenstimulatie. Hierbij worden elektroden in de hersenen geplaatst die elektrische signalen afgeven. Die elektroden worden via een operatie in bepaalde hersenkernen ingebracht. Dat wordt gedaan in de delen van de hersenen die een belangrijke functie hebben bij het coördineren van bewegingen, emoties of cognitieve functies. Bij Parkinson vertonen zulke gebieden een verstoorde activiteit, een soort kortsluiting. Met behulp van de geplaatste elektroden worden er elektrische prikkels gegeven waardoor signalen die problemen veroorzaken, tegengehouden worden. Hierdoor worden specifieke symptomen onderdrukt, waardoor klachten afnemen of worden opgeheven. Overigens komt niet iedereen voor deze operatie in aanmerking, want de ingreep brengt ook behoorlijke risico’s met zich mee.

Wij zijn NIET TE STOPPEN. Parkinson wel

Over de werkelijke oorzaak en genezing van Parkinson is nog veel onduidelijk. Des te belangrijker is het dat hier meer onderzoek naar wordt gedaan. Om die reden start ParkinsonNL op 11 oktober 2022 met een campagne Wij zijn NIET TE STOPPEN. Parkinson wel. Met de campagne willen ze aandacht vragen voor de ziekte en steun om meer onderzoek te kunnen doen. Op de website vertellen onder andere Kim (37), Floor (79) en Erik (60) die allen de ziekte van Parkinson hebben, hoe zij dat ervaren. Kijk voor meer informatie over de campagne en wat u kunt doen op de website van ParkinsonNL.

Dit onderwerp bespreekt dokter Ted van Essen dinsdag 11 oktober 2022 in Tijd voor MAX.

(Foto: ParkinsonsNL)