Orthosomnia, waarom komt deze slaapstoornis juist nu zo vaak voor?
Publicatiedatum: 16 februari 2023
Sommige aandoeningen bestaan al eeuwenlang, andere zijn juist in de moderne tijd ontstaan. De slaapstoornis orthosomnia past in die laatste categorie. Wat is orthosomnia, waarom wordt het een steeds groter probleem en wat is eraan te doen?
Wat is orthosomnia?
De naam van de aandoening is afkomstig van het Griekse ortho (juist) en het Latijnse somnia (slaap). Als iemand lijdt aan orthosomnia, heeft diegene een obsessief ideaalbeeld van zijn of haar slaapritme. En als diegene daar niet aan kan voldoen, kan hij of zij daar juist slaapproblemen van krijgen. Orthosomnia draait dus om verwachtingen over uw slaapritme en de angst om hier niet aan te voldoen. Volgens hoogleraar neurowetenschappen Ysbrand van der Werf versterken die 2 aspecten elkaar. “Hoe meer je je zorgen maakt over slaap, hoe slechter die slaap vervolgens gaat. Het is een soort neerwaartse spiraal”, vertelt hij in Villa VdB. Wat dat betreft heeft orthosomnia wel wat weg van slaapangst, waar u in dit artikel meer over kunt lezen.
Waarom is orthosomnia juist in deze tijd zo’n groot probleem?
De naam orthosomnia valt in wetenschappelijke kringen in 2017 al. Maar in de loop van 2022 besteden steeds meer media er aandacht aan. Zij wijzen vaak op de steeds populairder wordende sleeptrackers, zoals FitBit. Dit zijn elektronische apparaten die uw slaappatroon registreren. Via bijvoorbeeld uw smartwatch krijgt u zelf inzicht in hoe lang en hoe diep u slaapt. Maar volgens Van der Werf heeft dit een keerzijde. “Als dat apparaat je dan vertelt dat je deze nacht bijvoorbeeld 20 procent minder diepe slaap had dan de dag daarvoor… Dan kun je je daar natuurlijk zorgen over maken”, legt hij in Villa VdB uit. “Door je zorgen te maken, kun je je eigen slaap behoorlijk de put in werken.”
Geven de sleeptrackers wel de juiste informatie over uw slaap?
Psychiater en somnoloog Alexander van Daele plaatst een belangrijke kanttekening bij het gebruik van sleeptrackers. “Het idee is mooi, maar sleeptrackers focussen op bewegingen en hartslag. Terwijl de hersenactiviteit meten de enige doeltreffende manier is om de kwaliteit van slaap te analyseren”, laat hij aan het Algemeen Dagblad weten. Een smartwatch kan bijvoorbeeld registreren dat u niet beweegt en hieruit concluderen dat u slaapt. Maar misschien bent u juist nog wakker terwijl u stilligt?
En als u 1 of meerdere keren wakker wordt, heeft u dan meteen slecht geslapen? Isabel van Schie, GZ-psycholoog bij de praktijk Slaapmakend, vindt van niet. “Voor de kwaliteit van onze slaap maakt het helemaal niet uit of we een aantal keren wakker zijn geworden in de nacht. Slaapgadgets laten je daarentegen wat anders denken”, vertelt ze aan Brandpunt+. “Wij vinden het belangrijk dat mensen vertrouwen krijgen in hun slaap aan de hand van hun beleving.”
Hoe kunt u orthosomnia en andere slaapproblemen voorkomen?
Ook Van der Werf denkt dat orthosomnia kan ontstaan doordat consumenten te veel waarde hechten aan de informatie van de sleeptrackers. “Er is natuurlijk niks mis met het meten van lichamelijke functies, dat kunnen we alleen maar toejuichen. De interesse in gezondheid is ook altijd fijn. Maar zorg ervoor dat het je leven niet gaat beheersen”, vertelt de slaapdeskundige. Want de kwaliteit van uw slaap is minstens zo belangrijk als de het aantal uren slaap. “Je slaapt niet voor het slapen, je slaapt omdat je overdag beter moet presteren.”
De aanbevolen hoeveelheid slaap ligt bij volwassenen meestal tussen de 7 en 9 uur. Volgens Van der Werf is een regelmatige slaap de beste slaap. Dat wil zeggen: op dezelfde momenten naar bed en uit bed, ook in het weekend. Daarnaast is het verstandig om de ideale omstandigheden voor uzelf te creëren. “Zorg ervoor dat je vaste slaaptijden hanteert. Zorg voor een comfortabel bed. Zorg voor goede gordijnen die het licht tegenhouden. Zorg dat de slaapkamer niet te afleidend is met allerlei tv’s en apparatuur. En ga zeker niet het laatste uur voordat je naar bed gaat, op je tablet, laptop of telefoon kijken.” In dit artikel vindt u nog meer tips om beter te kunnen slapen.
(Bron: Archief, Villa VdB, Algemeen Dagblad, Brandpunt+. Foto: Shutterstock)
Geef een reactie
U moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.
“En ga zeker niet het laatste uur voordat je naar bed gaat, op je tablet, laptop of telefoon kijken.” Hoe zit dat eigenlijk met een e-reader? Is dat geen ander type scherm dan dat van een tablet etc.?
Beste DirkV,
Dank voor uw reactie. Een e-reader is inderdaad minder belastend voor uw ogen dan een tablet-, laptop- of telefoonscherm. Maar het kan alsnog invloed hebben op uw slaapritme, als u kort voor het slapengaan nog via uw e-reader leest. In dit artikel vindt u meer informatie over de voor- en nadelen van e-readers en papieren boeken.
Met vriendelijke groeten,
Redactie MAX Vandaag
Wanneer je de e-reader met gesproken tekst gebruikt is er geen probleem. Je legt hem onder het bed en je valt vanzelf in slaap door het slappe gezwam. Een bijkomend voordeel.