Duur 05:18
Gepubliceerd op 12 november 2019

Nationale Griepprikdag

Met de komst van de herfst is het onvermijdelijk dat er weer een griepgolf aankomt. Het ene jaar heeft zo’n griepepidemie een ernstiger verloop dan het andere, maar voor veel zieken en economische schade door ziekteverzuim zorgt het altijd. Op 11 november 2019 wordt voor de allereerste keer de Nationale Griepprikdag gehouden, georganiseerd door de Nederlandse Influenza Stichting. Dokter Ted van Essen legt uit wat het belang is van zo’n dag. 

Gevaarlijke infectieziekte

Er wordt vaak bagatelliserend gesproken over een griepje, maar de echte griep, influenza, is behoorlijk gevaarlijk. In Europa is het de gevaarlijkste infectieziekte, met de meest ziektegevallen en de hoogste sterfte. De sterfgevallen betreffen vooral ouderen en dat vinden we heel gewoon. Dat komt door het misverstand dat het oude kwakkelende mensen zijn, die nu het laatste zetje krijgen door de griep. Dat is niet zo. Het zijn vaak heel kwieke ouderen, die helemaal niet ‘op de nominatie staan’ om dood te gaan. Wat misschien nog erger is: ouderen die de griep krijgen liggen vaak een tijdje op bed en verliezen dan veel spierweefsel door de koorts en het niet bewegen. Gevolg is dat zij behoorlijk hulpbehoevend worden. Er is uitgerekend dat de achteruitgang in functioneren na een flinke griep groter is dan na een gebroken heup. Dat verlaagt dus de kwaliteit van leven en leidt ook tot minder zelfredzaamheid.

Griepepidemie 2018

Die griepepidemie in de eerste maanden van 2018 leidt tot 900.000 ziektegevallen door griep, 16.000 ziekenhuisopnames en 9500 extra sterfgevallen, vooral bij ouderen. Bijzonder genoeg is er in de media nauwelijks aandacht voor deze getallen. De Tweede Kamerleden stelt over die vele sterfgevallen onder ouderen geen vragen aan de minister. Als in Nederland een ziekenhuis failliet gaat en mensen plots naar een ander ziekenhuis op zoek moeten gaan, komt de Onderzoeksraad voor de Veiligheid langs om te onderzoeken of de veiligheid voor de patiënten wel voldoende was gegarandeerd. Die massale wintersterfte van ouderen is nooit verder onderzocht. Begin 2019 is de griepepidemie gelukkig minder erg. Er waren ‘maar’ 400.000 mensen ziek en er overleden ‘maar’2900 personen meer het gemiddelde van de afgelopen 10 jaar. Met vaccineren zou misschien wel de helft daarvan te voorkomen zijn.

Vaccinatiegraad

De dalende trend in de vaccinatiegraad is in 2018 gestopt en is zelfs licht gestegen, tot 51 procent. Het belang van vaccineren wordt tegenwoordig minder gevoeld. Zoiets is er ook met griepvaccinatie aan de hand. De sterfgevallen onder ouderen zijn niet erg zichtbaar, omdat ouderen nu eenmaal minder maatschappelijk actief zijn. Dat is de reden dat vooral de jongere ouderen niet beseffen dat ze risico lopen. Voornamelijk in de groep 60-65-jarigen is de vaccinatiegraad laag, net als in de risicogroepen onder de 60 jaar, zoals mensen met hart- of longproblemen of met diabetes. De fabeltjes over de bijwerkingen van het vaccin en het verhaal dat men er ziek van wordt of toch de griep krijgt ondanks de prik, doen er ook geen goed aan.

“Haal de griepprik”

Inmiddels is ook staatssecretaris Paul Blokhuis van Volksgezondheid ervan overtuigd dat de vaccinatiegraad tegen griep omhoog moet. Samen met seniorenorganisatie KBO-PCOB en andere brancheorganisaties roept hij leraren, ouderen, kwetsbare groepen en vooral ook zorgmedewerkers op om de griepprik te halen. Daar zijn 3 redenen voor: zorgmedewerkers lopen 2 keer zo vaak griep op, omdat ze het virus nu eenmaal vaker tegenkomen. Het is de plicht van de werkgever om de werknemers daartegen te beschermen. Ten tweede verspreiden mensen in de zorg het griepvirus naar kwetsbare patiënten die ze verzorgen, ook als zij er zelf niet erg ziek van zijn. Het kan niet de bedoeling zijn dat men in de zorg de patiënten zieker maakt in plaats van beter. Ten derde zijn zorgmedewerkers juist onmisbaar tijdens de griepepidemie als de ziekenhuizen vol liggen. Dan zijn er genoeg handen aan het bed nodig. Zoiets geldt overigens ook voor leraren en vele andere groepen die de maatschappij draaiende houden. Er is ooit sprake geweest om ook mantelzorgers te vaccineren, maar dat is moeilijk te bepalen. Dokter Ted adviseert hen wel om dit toch te doen, gezien zij vaak met kwetsbare mensen werken.

Nationale Griepprikdag

De dag is op het ministerie van VWS geopend door de staatssecretaris Paul Blokhuis van VWS. De seniorenorganisatie KBO-PCOB roept op om de vaccinatiegraad voor griep in Nederland weer op het oude niveau te brengen. Rond de eeuwwisseling was ongeveer 75 procent van de risicogroepen gevaccineerd, nu nog maar 51 procent. Nederland was kampioen griepprikken in Europa, we zijn nu afgezakt tot de middenmoot. Bestuurders van organisaties van dokters en van verpleegkundigen sloten zich aan bij de oproep van KBO-PCOB. De directeur van het Nationaal Influenza Centrum, prof. Ron Fouchier, vertelde over nieuwe ontwikkelingen van het griepvaccin. Niet alleen wordt tegenwoordig het nieuwe viervoudige vaccin gebruikt, maar er zit nog van alles in de pijplijn: sterker vaccin, met meer hulpstoffen, levend verzwakt virusvaccin voor kinderen, nieuwe technieken die niet meer gebruik maken van kippeneieren, zelfs griepvaccin uit tabaksplanten. Die kweek van vaccin op kippeneieren is meer dan 50 jaar geleden ontdekt en daar werken ze nog steeds mee. Dat  kan beter en vooral sneller, zodat het vaccin nog meer lijkt op het circulerende griepvirus.

Dit onderwerp wordt met dokter Ted van Essen besproken op 12 november 2019 in Tijd voor MAX.

Stel uw vraag aan dokter Ted van Essen

U kunt van dinsdag 12 november tot woensdag 13 november  2019 10.00 uur hieronder vragen stellen aan dokter Ted van Essen over de griepprik. Andere vragen worden niet beantwoord. Na woensdag 13 november 2019 mag u uiteraard een reactie achterlaten, maar deze wordt niet meer beantwoord. Dit betreft geen persoonlijk consult! De dokter moet u daarvoor immers goed kennen. Dokter Ted helpt u graag met algemene informatie en achtergronden bij het onderwerp dat is behandeld in Tijd voor MAX.

U moet zich eerst registreren en inloggen om uw vraag te stellen. Uw e-mailadres is niet zichtbaar voor anderen en u kunt een fictieve naam opgeven. De naam die u achterlaat is wel zichtbaar. Ter bescherming van uw privacy verzoeken wij u persoonlijke gegevens niet te vermelden in uw bijdrage. 

Geef een reactie

Reacties (6)

    Gezondheidsfreak says:

    Goedemiddag dr. van Essen.

    Klopt het dat het griep virus zich elk jaar muteert en dat het vaccin voor het jaar daarna dan eigenlijk al een beetje ‘verouderd’is?
    Werkt het dan wel voldoende vraag ik mij regelmatig af, vandaar deze vraag nu aan u.

    BVD en MVG Erica Dekker

      Dokter Ted says:

      Vaak gebeurt dat, maar meestal zijn dat kleine mutaties, waardoor het vaccin toch nog wel werkt. Bij grote mutaties komt het voor dat het vaccin ernaast zit en dus veel minder werkzaam is. In 7 van de 10 jaar zit het vaccin goed.

    nochris says:

    Hallo,
    wat een onzin die griepprik , mijn moeder is 89 en laat zich ook in enten met de griepprik ,maar krijgt elk jaar weer de griep .ik ben er dan ook op tegen temeer omdat je wordt ingeent met een bepaald virus laten we het maar virus A noemen dus tegen die griep krijg je een spuit , maar laat nu net een ander griepvirus actief zijn laten we dit maar virus G noemen dus wordt je toch nog ziek die hele griep spuit is alleen maar goed voor de farmaceutische industrie alles draait om geld en helpt totaal niet tegen het griep virus.
    eet maar gezond en vers en neem genoeg fruit en zorg dat je de zonnestralen die er zijn in de herfstperiode binnen krijgt daar zit ook vitamine in , neem dus ook niet van die onzinnige vitamine capsules want die helpen ook niet .
    ook antibiotica helpt niet tegen een virus die helpt alleen maar tegen bacterien .

    vr.gr.

      Dokter Ted says:

      U heeft gelijk dat het vaccin niet altijd werkt: gemiddeld werkt het voor 40%, dus kun je inderdaad nog wel griep krijgen na een vaccinatie. We weten dat die griep dan wel veel minder heftig verloopt, met minder complicaties. Gezien het grote aantal complicaties bij ouderen met griep, adviseert de Gezondheidsraad om tegen griep te vaccineren. Uw moeder van 89 heeft kennelijk geluk gehad de laatste jaren.
      Het klopt dat antibiotica niet helpen tegen virussen en dat gezonde voeding belangrijk is. De meeste vitamines zijn niet nodig, maar vitamine D krijgen ouderen onvoldoende binnen en ook zonlicht kan dat niet aanvullen. Dus adviseer ik uw moeder om wel Vitamine D tabletjes te nemen.

    Bekkie69 says:

    Mijn huisarts geeft pas de 21ste de griepprik. Dit is een week buiten de richtlijnen van het RIVM.ik heb geprobeerd ergens anders de griepprik te halen maar Dit is niet gelukt. Het verbaast mij dat er richtlijnen zijn maar dat dat niet serieus genomen wordt. Dit zou mijn eerste griepprik worden.

      Dokter Ted says:

      Uw huisarts houdt zich prima aan de richtlijnen. Die zijn namelijk dit jaar aangepast: de vaccinatie periode is half oktober tot eind november. Omdat de werkzaamheid van de griepprik afneemt na verloop van tijd, kun je beter zo laat mogelijk de griepprik nemen. Een griepepidemie komt eigenlijk nooit voor half december en omdat de prik na 14 dagen gaat werken is eind november dus vroeg genoeg. En je kunt ook gewoon doorgaan met de griepprik zolang als de epidemie duurt. Want de helft van de ziektegevallen treedt altijd pas op na het hoogtepunt van de griepgolf.
      Ikzelf neem de griepprik dan ook pas eind november.

Bekijk ook

Meer