Multiple Sclerose

MS is een aandoening van het centrale zenuwstelsel, van de hersenen, het ruggenmerg en de zenuwen. Het ontstaat vaak bij relatief jonge mensen, zo tussen de 20 en de 40 jaar, maar het kan ook jonger ontstaan. Over het algemeen vaker bij vrouwen dan bij mannen. Bijzonder genoeg komt het meer voor bij mensen die verder van de evenaar af wonen.

Multiple wil zeggen dat het op meerder plekken voorkomt en sclerose betekent verharding. Door aantasting van de myelineschede om de zenuwen heen, ontstaan littekens in die zenuwen en daardoor functioneren ze niet goed. Het is te vergelijken met een glasvezelkabel: de beschermende laag is veel dikker dan de glasvezel zelf en als die beschermende laag kapot gaat, werkt de glasvezel ook niet meer. Op een MRI-scan is dat vaak te zien als aantasting van de witte stof. Via het hersenvocht zijn de ontstekingsverschijnselen aan te tonen. Aan het begin van de ziekte is de diagnose vaak moeilijk te stellen. Pas als de aanvallen zich herhalen, wordt het duidelijk dat het om MS gaat.

Wat de oorzaak is, weet men niet. Misschien is het een virus of een auto-immuunziekte waarbij het afweerstelsel het eigen weefsel aantast. Besmettelijk is het in ieder geval niet. Er is ook nog niet vastgesteld dat het erfelijk is, hoewel het wel vaker voorkomt in sommige families.

Wat de verschijnselen zijn hangt af van de plek van de aantasting. Overheersend is vaak de vermoeidheid. Als de oogzenuw is aangetast, daar begint het vaak mee, dan ziet men wazig of dubbel. Als gevoelszenuwen zijn aangetast, dan krijt men tintelingen, een branderig gevoel of dove plekken. Wanner de zenuwen die naar de spieren toegaan zijn aangetast, dan krijgt men last van stijve spieren, trillingen, spasmen of verlammingen. Wanneer de zenuwen van de blaas of de darmen zijn aangedaan, krijgt men problemen met het plassen of de ontlasting. Als de kleine hersenen zijn aangedaan krijgt men een soort stuurloosheid, coördinatieproblemen of problemen met het spreken. Als andere delen van de hersenen zijn aangetast, kan men problemen krijgen met het geheugen of last van stemmingswisselingen.

Al die verschijnselen komen niet gelijk. MS verloopt vaak in aanvallen, schubs geheten. Plotseling, bijvoorbeeld bij een koortsende ziekte, ontstaan nieuwe verschijnselen. Na enkele dagen of weken verbeteren die weer. Soms niet helemaal, zodat men restverschijnselen houdt. Steeds levert men kwaliteit van leven in. Mensen met MS leven overigens niet korter dan anderen.

Mensen associëren MS met mensen in een rolstoel, zoals Chris. Dat beeld klopt niet. 80% van de patiënten loopt na 10 jaar nog gewoon rond. En na 20 jaar is dat nog de helft.

Er zijn 2 vormen van behandeling. Bij een plotselinge verergering en voor de blijvende verschijnselen. De verschijnselen zijn te bestrijden door medicijnen tegen de stijfheid, de spasmen, de pijn, de incontinentie. Begeleiding door een fysiotherapeut is aan te raden, want ook bij MS is bewegen erg belangrijk. Voor de psychische klachten is het ook mogelijk om begeleiding te krijgen.

Als er een schub, zo’n plotselinge verslechtering optreedt, kan men met het medicijn prednison de aanval bekorten en de verslechtering verminderen. Dat gaat met heel hoge doseringen die per infuus worden toegediend. Doordat zo’n kuur maar een paar dagen duurt, vallen de bijverschijnselen mee. Er zijn nog een paar van dat soort geneesmiddelen die de afweer kunnen beïnvloeden. Behandeling gaat in overleg met huisarts op specialist.