Moedervlek

In Groot-Brittannië is er onderzoek gedaan onder 3000 vrouwelijke tweelingen op onder andere huidtypen, sproeten en moedervlekken. Daaruit blijkt dat het aantal moedervlekken op de rechterarm een goede indicatie geeft voor het aantal moedervlekken op het hele lichaam. Meer dan 7 moedervlekken betekent gemiddeld meer dan 50 over het hele lichaam, en meer dan 11 moedervlekken betekent in totaal meer dan 100. Bij zoveel moedervlekken heeft iemand volgens de onderzoekers van King’s College in Londen 5 keer meer kans op huidkanker of een melanoom.

Wat zijn moedervlekken?

Een moedervlek is een ophoping van bruine kleurstof in de huid. Iedereen heeft wel een paar moedervlekken. Veel mensen hebben ze al van jongs af aan, maar ze kunnen ook later ontstaan. Diep in de huid zitten zogenaamde pigmentcellen. De ultraviolette stralen van de zon of de zonnebank zorgen ervoor dat de pigmentcellen bruine kleurstof maken. Daardoor wordt de huid bruin. De meeste pigmentcellen zijn gelijkmatig over de huid verdeeld, maar op sommige plekken zitten pigmentcellen extra dicht bij elkaar. Op die plaatsen ontstaat een moedervlek.

Hormonen kunnen het ontstaan van moedervlekken bevorderen. Tijdens zwangerschap en in de puberteit maakt het lichaam meer hormonen aan en daardoor ontstaan soms nieuwe moedervlekken. Boven de 40 jaar verdwijnen moedervlekken vaak weer.

Verandering

Sommige mensen hebben er maar een paar en anderen heel veel. Het blijkt dat mensen met veel moedervlekken veel meer kans hebben op het ontwikkelen van huidkanker. Er zijn 3 soorten huidkanker: basalioom, plaveiselcel carcinoom en melanoom. Dat melanoom kan uit een moedervlek ontstaan, maar ook uit het niets of in het oog. De kans dat een moedervlek verandert in een melanoom is ook erg klein. Als ieder mens gemiddeld 50 moedervlekken heeft, dan zijn dat in Nederland bijna een miljard moedervlekken. Per jaar ontstaan er circa 5000 melanomen, dus 5 op de miljoen moedervlekken worden kwaadaardig. Als een melanoom op tijd ontdekt wordt, dan is in 80% van de gevallen het wegsnijden voldoende om te genezen.

Waar moet u letten?

Wees alert  bij de volgende veranderingen:

• als een moedervlek van kleur verandert, bijvoorbeeld donkerder wordt
• als de vorm verandert, bijvoorbeeld doordat de rand onregelmatig wordt
• als de rand of omgeving van de moedervlek rood ziet
• als een moedervlek jeukt
• als een moedervlek bloedt
• wanneer een moedervlek open gekrabd of –geschuurd wordt
• als er een zweertje of korstje op de moedervlek zit

Melanomen ontstaan bij vrouwen meestal op de benen, bij mannen op de rug en bij ouderen op het hoofd. Maar soms zitten ze ook op het slijmvlies in de mond of in een oog. Het kan een bobbeltje zijn dat op de huid ligt. Maar ook een oppervlakkige vorm is mogelijk.

Twijfelt u? Ga dan direct naar de huisarts. Kan de huisarts niet met zekerheid vaststellen wat het is, dan wordt u doorgestuurd naar een dermatoloog.

Dit onderwerp is besproken in Tijd voor MAX op 27 oktober 2015 en op 22 september 2009.