Maculadegeneratie

In Nederland zijn er naar schatting een half miljoen mensen die in beginnend of ernstige vorm van maculadegeneratie hebben. Deze aandoening is de belangrijkste oorzaak van ernstige of zelfs blijvende slechtziendheid in de westerse wereld.

Retina

Maculadegeneratie is een ziekte van het netvlies (retina). Dat is de lichtgevoelige plaat achter in het oog, waar het beeld wordt doorgeseind naar de hersenen. Die lichtgevoeligheid is niet overal op het netvlies gelijk: met een bepaald stukje ervan kunt u veel scherper zien dan met de omgeving. Dat stukje heet we de gele vlek, in het Latijn macula lutea. Die kan door veroudering slijten waardoor u minder scherp ziet, minder details onderscheidt. U ziet niet zozeer wazig maar juist een donkere plek in het midden van het gezichtsveld.

Symptomen

Vaak ontstaat maculadegeneratie sluipend aan één oog waardoor u het nauwelijks in de gaten heeft. Pas als beide ogen aangedaan raken, raakt u echt visueel gehandicapt. Lezen wordt moeilijk, u herkent mensen niet meer aan hun gezicht, u kunt niet goed tv-kijken en de borden niet meer goed lezen. Het leidt niet tot echte blindheid, want u kunt met de rest van het netvlies nog wat zien. Er ontstaat een soort sociale blindheid, waardoor u erg geïsoleerd wordt. Boven de 75 jaar heeft een derde van de mensen last van macula degeneratie. Vrouwen twee keer zo vaak als mannen.

Oorzaak

Er bestaat een erfelijke vorm die jong kan ontstaan. Het meest voorkomend is echter de ouderdomsvorm. Ook die is gedeeltelijk erfelijk bepaald. Daar zijn 2 types van: de zogenaamde droge vorm die heel langzaam ontstaat en een natte vorm, die vrij snel kan ontstaan. Mensen gaan dan plotseling slechter zien. Rechte lijnen worden opeens kronkelig. Het lichaam probeert de slijtageplekken in het netvlies te repareren met nieuwe bloedvaatjes. Die kunnen echter gemakkelijk lekken en dan ontstaat een vochtplek in het netvlies, waardoor u juist minder gaat zien. Dat komt overigens bij diabetes ook vaak voor.

Behandeling

Tegen de droge vorm is nog weinig te doen. De natte vorm kan vaak behandeld worden. U kunt met een laser de bloedvaatjes dichtbranden. Of een klein beetje van een medicijn in het oog spuiten. Dat medicijn, bijvoorbeeld Lucentis, gaat de vorming van bloedvaatjes tegen. Dat stofje is ontdekt als een middel om kankergezwellen minder snel te laten groeien maar het blijkt ook tegen deze oogziekte goed te helpen. De behandeling duurt ongeveer 4 weken. Met zo’n serie prikken kunt u verdere achteruitgang vaak voorkomen. In sommige gevallen leidt het zelfs tot verbetering van het zicht.

Dit onderwerp is besproken in Tijd voor MAX op 8 december 2009.