Lentekwalen

De een barst van de energie bij het horen van de eerste vogels die de lente aankondigen. De ander is niet vooruit te branden. Lentekwalen. Wat zijn het en wat is er aan te doen? Dokter Ted van Essen legt uit hoe dit komt. 

Lentekriebels

Het euforische gevoel dat de lente met zich mee kan brengen, wordt bij de mens aangestuurd door hormonen als serotonine en dopamine. Die hebben invloed op ons bioritme en zorgen voor het geluksgevoel. Mensen ervaren vlinders in de buik en hebben behoefte aan menselijk contact. Maar ook activiteiten als opruimen, een nieuwe start, horen daarbij. De grote schoonmaak was daar vroeger een goed voorbeeld van. In zijn column schrijft dokter Ted over Voorjaarsvermoeidheid of lentekriebels?

Voorjaarsvermoeidheid

Een heel andere kant van de lente is voor velen voorjaarsvermoeidheid. Mensen klagen over gebrek aan energie, lusteloosheid, concentratieproblemen en hebben extra behoefte aan slaap. Ook somberheid, snel geïrriteerd zijn, stemmingswisselingen en ontevredenheid. Dit verschijnsel heet officieel een SAD: een Seasonal Affective Disorder, een seizoensgebonden depressie. De vermoeidheid heeft meer met de winter dan met het voorjaar te maken. Onze huid maakt onder invloed van zonlicht vitamine D aan. In de winter schijnt de zon maar half zo lang als in de zomer en met maar een tiende van de lichtintensiteit. Dat kan dan leiden tot een tekort aan vitamine D. Vitamine D hebben we nodig voor botopbouw. Het beïnvloedt ook onze spierfunctie en speelt een rol bij ons immuunsysteem. Studies tonen ook aan dat vitamine D-tekort het serotoninegehalte in onze hersenen kan verlagen. Dat geeft verschillende vormen van depressie.

Er is aan voorjaarsvermoeidheid weinig te doen. Probeer zo gevarieerd mogelijk te eten. Wees matig met alcohol en koffie. En beweeg. Minimaal 5 dagen per week een half uur en bij voorkeur in de frisse buitenlucht. Als de zon schijnt, ga dan naar buiten. Het zonlicht helpt. Zorg om fit te blijven in het hoofd voor een goede balans tussen spanning en ontspanning. Spreek af met vrienden, pak een hobby op en doe leuke dingen. Ook al kunt u zich er misschien in eerste instantie niet toe zetten, het helpt om de batterij weer op te laden.

De Vijfde Ziekte

Die Vijfde Ziekte is een besmettelijke kinderziekte die veroorzaakt wordt door het humaan parvo virus B19. Het komt vooral voor bij kinderen tussen de 5 en 15 jaar en voornamelijk in het voorjaar. Het uit zich door rode vlekjes in het gezicht, die zich uitbreiden over het hele lichaam. De vlekjes verdwijnen na ongeveer een week. Het is besmettelijk al voor de vlekjes verschijnen en gebeurt via hoesten, niezen of praten. Volwassenen hebben het meestal als kind al gehad en zijn dan immuun voor de rest van hun leven; krijgen ze het toch, dan zijn de verschijnselen anders: stijfheid in handen en voeten, en soms vlekjes.

Teken

Een ander vervelend fenomeen is de teek. Die komt iedere lente weer terug. Ongeveer een 5e van alle teken is besmet met de Borrellia-bacterie die de Ziekte van Lyme kan overbrengen. Lyme leidt tot griepachtige klachten zoals hoofdpijn, stijve nek, spierpijn en vermoeidheid, maar kan soms ook zenuwuitval, huiduitslag, gewrichtsontsteking of ritmestoornissen veroorzaken. Teken worden actief als de temperatuur boven de 7 graden komt. Naar schatting wordt ongeveer 1,3 miljoen Nederlanders jaarlijks gebeten door een teek, en daarvan zal dus ongeveer een 1-3% verschijnselen van Lyme krijgen. Dus let goed op als u de bossen in gaat!

Hooikoorts

En dan nog zo’n vervelende ‘lentekwaal’: hooikoorts. Een jeukende en lopende neus, veel niezen, jeukende, tranende en branderig aanvoelende ogen. De klachten zijn het gevolg van een overdreven afweerreactie van het lichaam tegen stuifmeel. Ieder mens vormt antistoffen tegen stuifmeel, maar bij mensen met hooikoorts reageert het lichaam erg heftig en het gevolg is dat de slijmvliezen gaan zwellen en meer slijm produceren. Stuifmeel kan afkomstig zijn van grassen, planten en bomen. Vooral bomen staan in februari-maart in bloei. De overlast is vooral op zonnige, winderige dagen. Hooikoorts kan jarenlang terugkomen, maar meestal nemen de klachten na verloop van jaren toch af.

Dit onderwerp wordt behandeld in Tijd voor MAX en Tijd voor MAX Radio op dinsdag 21 maart 2017.