Last van zomerse jeuk? Dit kunt u eraan doen

De zomer is bij uitstek een seizoen waarin er allerlei beestjes opduiken die na contact met de mensenhuid behoorlijk wat jeuk kunnen veroorzaken. Denk bijvoorbeeld aan de veelbesproken eikenprocessierups, de welbekende mug en die vervelende bedwantsen. Omdat voorkomen soms onmogelijk is, hier een aantal tips hoe u de ‘schade’ zo beperkt mogelijk houdt. 

Vicieuze cirkel van krabben

In het Algemeen Dagblad geeft Judith Keizers van de GGD een aantal tips. De belangrijkste delen we maar direct met u: als u jeuk heeft als gevolg van een beestje, dan kunt u het beste niet krabben. Wie krabt, krijgt alleen maar meer jeuk. “Het is een vicieuze cirkel, want jeuk leidt tot krabben en krabben leidt tot jeuk”, aldus Dokter Ted in een eerder verschenen artikel over jeuk op maxvandaag.nl.

Muggen

Hoewel krabben dus niet aan te raden is, is het soms lastig om dat niet te doen. Als u gebeten wordt door een mug, bijvoorbeeld, kunt u eigenlijk niets anders doen. De beet van zo’n beestje jeukt zo erg omdat muggen tijdens het bijten hun eigen speeksel in het ontstane wondje injecteren. In dit speeksel zitten een aantal stoffen die jeuk veroorzaken. Wie daaraan krabt, verspreidt de stoffen uit het speeksel alleen maar meer en krijgt dus meer jeuk. Hoewel het lastig is, is het dus verstandig om toch van zo’n bult af te blijven. Als de plek niet open is, kunt u ervoor kiezen om er metholzalf op te doen. Dit verzacht te jeuk meestal wel.

Uiteraard is het nog beter om de kans te beperken. In het geval van muggen kunt u zich bijvoorbeeld insmeren met DEET. Het is wel verstandig om meteen de handen te wassen als u dit heeft opgesmeerd, want DEET kan behoorlijk prikken als het in de ogen komt. Daarnaast kunt u een klamboe ophangen boven uw bed en is het aan te raden om lampen een te doen als het buiten donker is en u het raam open heeft staan. Muggen komen af op warmte en geur.

Eikenprocessierups

Muggen zijn elke zomer opnieuw een ‘probleem’ in heel het land. Deze vlieger gaat voorheen niet op voor de eikenprocessessierups, maar daar is in 2019 verandering in gekomen. Waar de rups zich normaal gesproken vooral ophoudt op eiken in het zuiden en oosten van Nederland, wordt deze nu ook in de andere delen van het land veel gezien. De rups heeft ontelbaar veel haren, kleine en grote. De kleine zijn de echte boosdoeners en veroorzaken enorm veel jeuk als deze in aanraking komen met mensen- of dierenhuid. Hoe u hiermee in aanraking komt? Dit kan op veel verschillende manieren gebeuren. De eikenprocessierupsen vervellen meerdere keren, waardoor de haartjes in hun nest of in de natuur belanden. Daarnaast kunnen oude nesten ook naar beneden vallen waardoor er in 1 keer heel veel kleine brandhaartjes vrijkomen. Deze haartjes kunnen vervolgens nog jaren overleven.

Wie in contact komt met de haartjes van een eikenprocessierups, kan jeukende bulten krijgen. Hoeveel bulten er ontstaan, hangt af van de hoeveelheid brandhaartjes die op de huid terecht zijn gekomen. Naast de huid, zijn ook de mond, ogen en longen plaatsen waar de eikenprocessierupshaartjes jeuk kunnen veroorzaken. In sommige gevallen – met name ogen en mond- kan het verstandig zijn om langs een arts te gaan. In veel andere gevallen is het verwijderen van de haartjes en het smeren van metholzalf afdoende. Hoe u dat doet, de haartjes verwijderen? Dat is niet altijd even makkelijk. Als de haartjes op uw kleding zitten, kunt u deze het best zo snel mogelijk uitdoen en wassen op 60 graden. Doe er geen andere kleding bij om kans op ‘besmetting’ te beperken. Daarnaast kunt u plakband gebruiken om brandhaartjes die op uw huid zitten te verwijderen. Onder plakband verstaan we hier de variant waarmee u cadeautjes dichtplakt. Ducttape gebruiken is niet zo’n goed idee.

De Eikenprocessierups heeft honderdduizenden kleine, giftige haartjes die jeuk veroorzaken.

Het voorkomen van jeuk voor de eikenprocessierups is lastig, maar nu kunt het risico wel zoveel mogelijk beperken. Zo kunt u tijdens een wandeling of fietstocht door de natuur het beste uw hoofd, armen en benen bedekken. Verder is het handig om te controleren of de eikenboom waaronder u wilt gaan picknicken of uitrusten, niet voorzien is van een eikenprocessierups-nest. In de meeste gemeente zijn eikenprocessierups-eiken voorzien van een rood lint, maar dit is nog niet overal het geval. Zelf proberen de nesten van de eikenprocessierups uit de bomen bij u in de buurt verwijderen is ten zeerste af te raden. Naar het schijnt proberen mensen dit, maar dat is een onbegonnen zaak. Het weghalen van de nesten moet gedaan worden door een gespecialiseerd bedrijf dat ingehuurd wordt door de gemeente.

Bedwantsen

Bedwantsen veroorzaken eigenlijk het hele jaar door jeuk. Deze diertjes worden meestal meegenomen van vakantie, want  ze zitten vaak in bedden van hotels of andere accommodaties. Bedwantsen bijten meestal in de buik, armen of benen en veroorzaken daar rode, jeukende bultjes. Het patroon van de bultjes is opvallend, want ze bijten meestal 3 keer naast elkaar. De beestjes zijn ongeveer zo groot als een appelpitje en goed in verstoppen. Hoewel ze zien niet altijd makkelijk is, verraden ze zichzelf vaak door de bruine kleur die zij afscheiden aan de randen van een matras. Wie bedwantsen heeft, moet een gespecialiseerd bedrijf laten komen om ze te laten verwijderen. Een andere mogelijkheid is er helaas niet. Jeuk door bedwantsen kunt u tegengaan door vooral niet te krabben en de plekken in te smeren met mentholzalf.

Bent u op vakantie geweest en vermoedt u dat u heeft geslapen op een bed met bedwantsen? Dan kunt u uw koffer beter niet binnen uitpakken, maar buiten. Vervolgens kunt u de inhoud van de koffer- mits mogelijk- wassen op 60 graden. Eén week in de vriezer kan ook uitkomst bieden.

Zwemmersjeuk

Dan is er nog zwemmersjeuk, veroorzaakt door kleine algen die in oppervlaktewater leven. Wie in water zwemt waar deze algen in leven, kan rode, jeukende bultjes krijgen. In sommige gevallen kan er ook koorts, diarree en, hoofdpijn en misselijkheid bij komen kijken. Het vermijden van de algjes die deze jeuk veroorzaken is lastig, omdat ze dus niet waarneembaar zijn met het blote oog. Wat u wél kunt voorkomen is jeuk door de blauwalg, een beestje dat wel zichtbaar is en waarvoor de laatste jaren veelvuldig wordt gewaarschuwd in de zomer. Blauwalg veroorzaakt niet alleen jeuk, maar kan u ook echt ziek maken. Dat komt door de gifstoffen die in de algen zitten.

Met dit soort bordjes wordt gewaarschuwd voor blauwalg.

Lees ook: met warm weer komen ook de zomerkwalen: zo komt u er vanaf. 

(Bron: AD, RIVM, Dokter Ted, archief)