Last van een ochtendhumeur? Er is iets aan te doen
Publicatiedatum: 2 februari 2021
Vaak begint het al als de wekker ’s ochtends vroeg gaat: een chagrijnig en prikkelbaar gevoel. Maar ook na het opstaan kost het moeite om op gang te komen. En wie in de buurt komt moet het ontgelden. Een ochtendhumeur, de een heeft er last van, de ander helemaal niet. Maar hoe kan dat? En is er iets aan te doen?
Frontale kwab
Wanneer we gaan slapen worden bepaalde delen van ons brein inactief. Bijvoorbeeld de frontale kwab. Deze kwab gebruiken we om te redeneren, plannen maken of initiatieven te bedenken. Het is ook de plek waar onze emoties plaatsvinden, positieve en negatieve. Bij mensen die last hebben van een ochtendhumeur, heeft dit gebied in de hersenen wat meer tijd om op gang te komen. Ze reageren vaak wat kribbig, omdat het gebied nog niet in staat is tot reden. Emoties worden dus ook niet geremd en dat kan op een ander negatief overkomen. Dus degene die last hebben van een ochtendhumeur, kunnen er eigenlijk niets aan doen.
U bent niet de enige met een ochtendhumeur
Wie denkt dat hij of zij de enige is die last heeft van een ochtendhumeur heeft het mis. Maar liefst 1 op de 3 Nederlanders heeft er last van. Jongeren meer dan ouderen. Sterker nog, er zijn in verhouding maar weinig ouderen die er last van hebben. Dat jongeren er meer last van hebben heeft waarschijnlijk te maken met de ontwikkeling van hun brein. Het stofje melatonine, wat ervoor zorgt dat we slaperig worden, komt bij jongeren pas tegen 11 uur ’s avonds op gang. Bij ouderen is dat veel eerder. Doordat het zo laat op gang komt bij hen en ze er de volgende dag toch weer vroeg uit moeten, hebben ze relatief kort geslapen en daar reageert het brein weer op.
Ochtend- en avondmens
Daarnaast bestaat er zeker zoiets als een ochtend- of avondmens. Avondmensen hebben over het algemeen last van een ochtendhumeur als zij vroeg uit de veren moeten. Bij hen begint de aanmaak van melatonine ook vrij laat en de aanmaak van cortisol, het stofje waardoor we fris aan de dag beginnen, ook later. Bij ochtendmensen is het precies andersom. Het cortisol wordt vroeg aangemaakt en de melatonine ook. En omdat gemiddeld gezien vrouwen meer slaap nodig hebben dan mannen, hebben zij ook vaker last van een ochtendhumeur.
Slaap voldoend
Maar is er nou werkelijk niets aan te doen? Zeker wel! Voldoende slaap per nacht is een middel. Dus ga op tijd naar bed. Zorg het liefst voor een vast tijdstip. Heeft u wat moeite met in slaap vallen? Lees een boek voor het slapen gaan. Vermijd in ieder geval zoveel mogelijk (blauw)licht. Dit zet het brein weer aan tot het maken van cortisol, waardoor u wakker blijft.
Regelmaat en voorbereiding
Avondmensen zouden eigenlijk iets later op moeten staan om in hun ritme te blijven, maar in veel gevallen is dit niet mogelijk en gaat de wekker toch vroeg. Doe het dan rustig aan. Bedenk eventueel de avond tevoren wat u aan wilt doen en leg het klaar. Zet eventueel ontbijtspullen zoveel mogelijk klaar. En gaat u naar het werk en neemt u lunch mee? Bereid het voor. Sta eventueel vroeger op. Zo zorgt u ervoor dat u de dag rustig kunt starten, precies wat een avondmens nodig heeft.
Frisse lucht en licht
Probeer gedurende de dag voldoende frisse lucht en licht binnen te krijgen. Het licht maakt melatonine aan. Dus als de dagen korter zijn, ga dan toch naar buiten en zorg dat u daglicht binnen krijgt. Maak een ommetje (gebruik hiervoor de handige ommetje-app). Dat helpt u bij het slapengaan ’s avonds. En ook de frisse lucht zal daaraan bijdragen.
Gedeelde smart is halve smart
Heeft u toch opstart problemen? Probeer het u niet te veel aan te trekken. Deel het met uw huisgenoten. Vertel hen hoe het zit en vraag of ze u wat ruimte willen geven. Dat geldt niet alleen voor huisgenoten. Als de opstartfase tot op het werk duurt is het ook zinvol om collega’s te vertellen hoe het zit. Dit voorkomt onnodige discussie en zo lukt het u om sneller van uw ochtendhumeur af te zijn. En als het lukt, glimlach naar uzelf 🙂
(Bron: Libelle, soChicken, Gezondheidsnet, archief)
