Kunstproject Vergeet-mij-liedje: zingen voor mensen met dementie

In het kader van Wereld Alzheimer Dag, op woensdag 21 september, start zangeres Kim Erkens (32) een crowdfunding voor het financieren van 12 muzikale videoportretten van mensen met dementie. In samenspraak met de families zingt Kim een lied met een bijzondere waarde voor diegene en neemt dit op. Kim gaat een op een met hen zitten, zingt het lied en dan volgt een reactie. En die is bij elke ontmoeting anders en totaal onvoorspelbaar.

Kim Erkens

Zangeres Kim Erkens uit Weert kwam voor het eerst in aanraking met dementie toen haar oma aan de ziekte leed. Ze merkte dat sommige familieleden het toen moeilijk vonden om met haar oma om te gaan: “Ze vertelde soms gekke dingen of haalde in het openbaar haar kunstgebit uit haar mond. Mijn oma veranderde van een strenge, harde vrouw in een kwetsbaar vogeltje zonder filters.”

Volgens Kim moeten we de veranderingen omarmen en er in mee gaan, in plaats van ons ertegen te verzetten. Want zo ontstaan intieme momenten: “De hardere afstandelijke oma van voorheen had mij dit niet kunnen laten zien.”

Kim maakt al jaren muziek maar heeft nog nooit zoveel hartverwarmende reacties gekregen als bij dit project: “Wat ik erg mooi vond, en niet direct had verwacht, is dat bij de expositie familieleden andere bezoekers wezen op ‘hun’ familielid. Ze waren trots op ‘mijn oma’ en ‘mijn vrouw’. Heel ontroerend. Het is bijzonder contact te kunnen maken met deze ouderen. Ook hun familieleden vinden het project waardevol. Zij nemen vaak al jaren afscheid en zoeken naar manieren om hem of haar te bereiken.”

Muziek als communicatiemiddel

Naast het feit dat iedereen iets heeft met muziek, activeert muziek bepaalde ‘plekken’ in de hersenen. Muziek prikkelt tot in een vergevorderd stadium van een vorm van dementie, meerdere hersengebieden. U kent het vast wel, dat u ’s morgens een liedje hoort en u het de hele dag niet meer kwijt raakt. Muziek blijft lang hangen in ons geheugen, zowel in het kortetermijngeheugen als in het langetermijngeheugen. Dat geldt voor iedereen. Het betekent dat liedjes, een lijflied, een tv-tune onze herinneringen stimuleren. Ook als het geheugen door dementie is aangetast. Muziek en reminiscentie (het bewust ophalen van positieve herinneringen) gaan dan ook hand in hand.

Kim bezoekt dementerende ouderen met dit sterke communicatiemiddel. Muziek is in staat om herinneringen op te roepen en taal te overstijgen. Hierdoor ontstaat de mogelijkheid om contact te maken.

Vergeet-mij-liedje

Vergeet-mij-liedje is een persoonlijke, muzikale ontmoeting tussen Kim en iemand met dementie. In gesprek met familie gaat ze op zoek naar een lied met een bijzondere betekenis of herinnering. Kim zingt dit lied speciaal voor deze persoon. Dit levert muzikale, ontwapenende soms emotionele en soms grappige ontmoetingen op. Zij legt de ontmoetingen vast op video. Een Vergeet-mij-liedje stimuleert de herinneringen van de oudere en creëert een nieuwe, unieke herinnering en aandenken voor familie.

Crowdfunding

Kim Erkens wil geld inzamelen om 12 nieuwe portretten te maken en om aandacht te vragen voor mensen met dementie. Dit doet ze via crowdfunding. Ze wil een luchtige tegenhanger bieden voor de zwaarte die vaak met het onderwerp gepaard gaat, want naast de waarde die de portretten voor familie hebben, wil Kim laten zien dat mensen met dementie de kracht hebben om andere mensen te raken. Maar ook dat ze net als u deel zijn van onze samenleving. Hun ongepolijste manier van communiceren kun je als kwetsbaar maar ook als inspirerend zien.

Wilt u ook bijdragen aan het project van Kim? Dan kunt u op de website van Voordekunst doneren.