Krentenbaard

Een krentenbaard is een op zichzelf onschuldige huidinfectie. Huisartsen krijgen vooral de laatste tijd veel meldingen van de huidinfectie en dat is opvallend. In 2017 ligt de piek in oktober, maar dit jaar ligt de piek voorlopig al in juli. Maar wat is krentenbaard precies en is het stijgend aantal gevallen ervan iets om ons zorgen over te maken? Dokter Ted van Essen geeft antwoord. 

‘Goede’ bacteriën

De huid is ons grootste orgaan en we rekenen de haren, de haarzakjes, de zweetklieren, de talgklieren en de nagels er ook bij. De huid hebben we om bacteriën en schadelijke stoffen buiten het lijf te houden. Maar er moeten ook openingen in zitten, bijvoorbeeld om zweet door te laten. Op de huid zitten miljarden ‘goede’ bacteriën, die een soort barrière tegen indringers vormen. Maar soms zitten daar kwaadaardige bacteriën bij, die de huid juist aantasten. Dat gebeurt vooral als de huid al wat kapot is, door een wondje, muggenbult of eczeem. Of wanneer de weerstand sterk verminderd is, na een grote operatie of door behandeling met chemotherapie.

Stafylo- streptokokken-bacterie

Een krentenbaard (of impetigo) is huidinfectie die meestal binnen 1 tot 3 weken vanzelf weer overgaat en vrijwel nooit littekens achterlaat. Het is een bacteriële infectie van de huid. In 80 procent van de gevallen wordt deze veroorzaakt door de Stafylokokken-bacterie en in 20 procent van de gevallen door de Streptokokken-bacterie. Bij impetigo ontstaan er kleine blaasjes, vooral rond de neus en de mond, maar ze kunnen over het hele lichaam voorkomen. Die blaasjes springen uiteindelijk open en dan komt er vocht uit dat stolt tot honingkleurige doorzichtige korstjes die wel wat lijken op krenten, vandaar de naam krentenbaard. Die korstjes jeuken erg en zeker kinderen gaan daar natuurlijk aan krabben, maar daardoor verplaatsen de bacteriën zich simpel naar andere delen van het lichaam, want krentenbaard is buitengewoon besmettelijk zolang de wondjes nog niet zijn ingedroogd of genezen. Via aanraking, maar ook via speelgoed, handdoeken, lakens in bed en dergelijke kunnen op die manier ook anderen gemakkelijk besmet raken. Vaak lopen binnen korte tijd alle broertjes, zusjes en vriendjes en vriendinnetjes rond met zo’n krentenbaard. Het komt in meeste gevallen voor bij kinderen van 0 tot 14 jaar, maar ook volwassenen kunnen een krentenbaard oplopen.

Geen duidelijke verklaring van de opmars

Na de Tweede Wereldoorlog verdwijnt de krentenbaard voor langere tijd helemaal. Er is dus ook geen duidelijke verklaring voor de opmars van de huidinfectie de laatste jaren. Er zijn wel wat theorieën over. Zo wordt bij krentenbaard door de huisarts meestal een crème voorgeschreven op basis van fusidinezuur. Die is een antibioticum dat de bacteriën doodt. Die bacteriën zijn daar tegenwoordig soms resistent voor. Vroeger is krentenbaard vooral een ziekte van de lagere sociale klassen, terwijl het erop lijkt dat het tegenwoordig vooral de hogere sociale klassen treft. Gecombineerd met het feit dat de aandoening vooral de kop opsteekt in de maanden augustus, september en oktober kan dat erop wijzen dat mensen de infectie meebrengen van een vakantie in het buitenland.

Wat kunt u er tegen doen?

Heel vaak de handen wassen en aparte handdoeken gebruiken kan een beetje helpen. Als er een plek op een arm of been zit, kunt u die afdekken met verband. Dat is wat lastig op het gelaat. Plak geen pleisters op de huid, want dan maakt het de huid een beetje kapot en dan breidt de impetigo daar juist uit. Helaas is het niet zo dat wanneer u éénmaal impetigo heeft gehad,  u voor het leven beschermd bent. U kunt het meerdere malen krijgen, ook als volwassene. Het is typisch een aandoening die vooral veel voorkomt in de zomer en nazomer. Mogelijk komt dat doordat de bacterie zich via een kapot gekrabde muggenbult toegang verschaft. Heel veel mensen dragen die bacterie trouwens bij zich, in de neus, zonder dat ze daar iets van merken. Daarom is bij impetigo thuis blijven van school of werk ook niet zo zinvol, want u kunt de bacterie net zo goed oplopen van iemand die alleen maar drager is en geen impetigoplekjes heeft.

Als de krentenbaard niet vanzelf verdwijnt of met die fusidinezuurcreme, dan is een antibioticakuur noodzakelijk. Meestal verdwijnt de ontsteking dan wel, maar soms is de bacterie resistent voor meerdere antibiotica. Dan spreken we van MRSA, meticilline resistente staphylococcus aureus. Wanneer u zo’n ontsteking met die MRSA heeft, dan zijn er nog wel andere antibiotica die helpen, maar dan wordt het wel moeilijker om eraf te komen. Bent u verder gezond dan kan zo’n MRSA geen kwaad, maar als u een verminderde weerstand hebt wel.

Dit onderwerp bespreekt dokter Ted van Essen op dinsdag 9 oktober 2018 in Tijd voor MAX.

–

Stel uw vraag aan dokter Ted van Essen

U kunt van dinsdag 9 oktober tot woensdag 10 oktober 2018 10.00 uur hieronder vragen stellen aan dokter Ted van Essen over krentenbaard. Andere vragen worden niet beantwoord. Na woensdag 10 oktober 2018 mag u uiteraard een reactie achterlaten, maar deze wordt niet meer beantwoord. Dit betreft geen persoonlijk consult! De dokter moet u daarvoor immers goed kennen. Dokter Ted helpt u graag met algemene informatie en achtergronden bij het onderwerp dat is behandeld in Tijd voor MAX.

U moet zich eerst registreren en inloggen om uw vraag te stellen. Uw e-mailadres is niet zichtbaar voor anderen en u kunt een fictieve naam opgeven. De naam die u achterlaat is wel zichtbaar. Ter bescherming van uw privacy verzoeken wij u persoonlijke gegevens niet te vermelden in uw bijdrage.