Jicht

Een aanval van jicht kan uit het niets ontstaan, tot wel 3 weken duren en brengt erg veel pijn met zich mee. Maar hoe ontstaat het? En is jicht te voorkomen?

Urinezuurkristallen

Jicht is een ontsteking van een gewricht door urinezuurkristallen. Het gewricht is de verbinding tussen 2 botten, met gladde oppervlakken van kraakbeen en een gewrichtsvloeistof die het gewricht smeert. Als daar kristallen in ontstaan, dan raakt het gewricht ontstoken. Als het ontstoken is, dan is het rood, warm, pijnlijk en gezwollen. En het bewegen lukt niet goed meer. Zo’n ontsteking kan allerlei oorzaken hebben, maar als het door urinezuurkristallen komt noemen we het een jichtaanval. Bij jicht is meestal één gewricht aangedaan, meestal de grote teen. Het ontstaat vrij snel, meestal binnen een dag, of je wordt ermee wakker. Zo’n aanval duurt over het algemeen 1 tot 3 weken en dan is het gewricht weer helemaal normaal. Zo’n aanval kan steeds vaker voorkomen waardoor het gewricht op den duur wel kapot gaat.

Is jicht erfelijk?

Jicht is erfelijk, maar komt ook voor als het niet in de familie zit. Het komt vaker voor bij mannen en dan ook vaak bij wat dikkere mannen. De helft van de mensen met jicht heeft ook een hart- of vaataandoening. Wanneer u voor hoge bloeddruk behandeld wordt, heeft u meer kans om het te krijgen. Meestal zijn patiënten zo tussen de 30 en de 60 jaar.

In 60% van de gevallen zit het in de grote teen. Maar het kan ook beginnen in de enkel, de knie of de pols. Meestal is het urinezuur in het bloed verhoogd. Dat kan dus erfelijk zijn, maar ook spontaan voorkomen of door bepaalde medicijnen of verminderde functie van de nieren. Het urinezuur is eenvoudig in het bloed meten. Dat urinezuur kan neerslaan als een kristal, in een gewricht en dat geeft dan die ontsteking.

Jichtknobbels

Ophopingen van urinezuurkristallen in de huid zijn jichtknobbels. Zo’n 10% van de mensen die aan jicht lijden krijgt deze knobbels op den duur. Ze kunnen zitten in de tenen of de vingers, maar ook in de oorschelp of de elleboog. Dat urinezuur is een soort witte substantie, die wat kan lekken uit die bobbels als ze kapot gaan. Ze kunnen geen kwaad, maar het is wel een reden om medicijnen te nemen om het urinezuur te verlagen. Dat gebeurt ook als u vaker dan 3 keer per jaar een aanval heeft. Dit is het medicijn allopurinol. Dat moet u dan wel levenslang slikken, want als u stopt, dan komen de aanvallen vaak weer terug.

Behandeling

Het is goed om gewicht te verliezen als u jicht heeft. Maar doe het niet te snel, want dan kunt u juist een aanval veroorzaken. Het is verstandig om een ontstoken gewricht wat te koelen met ijs of een natte handdoek en rust te geven. Soms moeten de medicijnen tegen hoge bloeddruk worden aangepast. Een aanval is goed te bestrijden met ibuprofen of diclofenac. Gebruik dit in combinatie met maagbeschermers. Wat ook zeer effectief is, is een korte prednison kuur of een prednison injectie in het gewricht. Soms wordt nog colchicine voorgeschreven. Dat is een heel oud middel dat wordt gewonnen uit de herfsttijloos. Dit heeft wel behoorlijk wat bijwerkingen.

Dit onderwerp is besproken in Tijd voor MAX op 20 april 2010.