In een woonzorghuis is er zorg op maat

Minder regels en protocollen en meer aandacht voor de zorg van ouderen. Het lijkt een ideaal beeld voor hoe ouderenzorg er uit zou moeten zien. Maar hoe realistisch is dit? Volgens de Leyden Academy on Vitality and Ageing heel realistisch. Zij namen in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) een project aan waarbij de verlangens en wensen van de ouderen centraal staan: het woonzorghuis. 

Behoefte aan persoonlijke aanpak

De Nederlandse verpleeg- en verzorgingshuizen hebben een slechte naam. Toch zijn 8 op de 10 bewoners van een zorginstelling tevreden. Zij hebben weinig te klagen over de kwaliteit van verzorging en vinden dat zij met respect worden behandeld. Dat blijkt uit onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP). Toch zien de bewoners liever een meer persoonlijke aanpak. Door de hoge werkdruk is er nauwelijks tijd voor een goed gesprek of een (culturele) activiteit.

Wensen ouderen centraal

Die hoge werkdruk wordt mede veroorzaakt door de bureaucratie. Naast het wisselen van kousen, verschonen van bedden en het geven van medicijnen is het verplegend personeel veel tijd kwijt aan het invullen van lijsten. Dan blijft er weinig tijd over om een gesprek aan te gaan met de bewoners. Leyden Academy vindt dat dit anders kan. In opdracht van het ministerie van VWS zijn zij in april 2017 gestart met een 2-jarig project waarbij de wensen van de ouderen centraal staan. Het goed leren kennen van de bewoner/persoon is de basis van het project. Met deze nieuwe persoonsgerichte aanpak hoopt Joris Slaets, hoogleraar ouderengeneeskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen en directeur van Leyden Academy, meer ruimte te maken voor de verlangens van mensen.

Doodle Me

Voor deze persoonsgerichte aanpak wordt gebruik gemaakt van een bepaalde methode, de zogenoemde Doodle Me-tool. Via intensief contact met de bewoner gaat het verzorgend personeel op zoek naar wat voor die persoon van waarde is en er toe doet. Van alle informatie wordt een soort mindmap gemaakt met foto’s, plaatjes, tekening en namen. De Doodle Me helpt bij het voeren van gesprekken en geeft de bewoner en verzorgende een persoonlijk handvat om gesprekken te voeren en het over onderwerpen te hebben die er voor de bewoner toe doen. Het goed leren kennen van de persoon is de basis van het project van Leyden Academy. Want met die kennis kan het personeel de zorg op ieders wensen aanpassen.

Nieuwe aanpak versus traditionele aanpak

“De huidige zorg is vooral gericht op protocollen, regels en het beperken van narigheid. Heeft u hoofdpijn, bent u misselijk? Slaapt u slecht? Valt u niet? Maar dat is geen goede zorg. Dan mis je de relatie met andere mensen. Juist die ontmoeting geeft voor veel ouderen betekenis aan het leven”, aldus Joris Slaets.

De nieuwe aanpak in het woonzorghuis staat enigszins haaks op de traditionele aanpak. In het huidige zorgleefplan staat per bewoner een uitgebreide omschrijving welke ondersteuning hij of zij nodig heeft en hoe dat moet gebeuren. Alleen bijzonderheden worden genoteerd, niet wat er op dagelijkse basis met de bewoner gebeurt en welke zorg er nodig is. Dat wijkt af van de protocollen.

Ben Oude Nijhuis

Leyden Academy is niet de enige die denkt dat het anders kan in de ouderenzorg. Ook MAX-directeur Jan Slagter gaat het lot van de (dementerende) ouderen aan het hart. Slagter besluit zelf een kleinschalige woonvorm voor mensen met dementie op te zetten in Rotterdam-Overschie: het Ben Oude Nijhuis. Speciaal voor mensen met weinig geld. Met alleen een AOW of met daarnaast een klein aanvullend pensioen. “Ik vind dat veel mensen, vooral met een kleine beurs, aan hun lot worden overgelaten. Daar verzet ik me met hand en tand tegen.” Met deze kleinschalige woonvorm, vernoemd naar Ben Oude Nijhuis, wil Jan Slagter laten zien dat het kan: goede verpleeghuiszorg leveren van het geld dat de overheid ervoor over heeft.

Het verantwoorden van deze persoonsgerichte aanpak is volgens Slaets nog lastig. Want hoe wordt kwaliteit beoordeeld zonder vragenlijsten en cijfers? Het vraagt een andere manier van kijken naar de zorg. Zorgkantoren moeten door deze aanpak er meer op vertrouwen dat er goede zorg wordt geleverd zonder afgevinkte lijstjes.

(Bron: Trouw/SCP/Ben Ouden Nijhuis)