Huidkanker

Huidkanker is een epidemie aan het worden: ieder jaar krijgen 25.000 mensen deze diagnose. Tegenwoordig weten we dat het zonlicht, en vooral het UV-deel, schadelijk kan zijn voor de huid. Maar hoe kunnen we huidkanker herkennen?

Verbranden is schadelijk

Het belangrijkste is om niet te verbranden. Maar bij een witte huid gaat dit best snel, dat kan namelijk al binnen 5 minuten gebeuren. Met een zonnebrandcrème met beschermingsfactor 15 kan men 15 keer zo lang, dus een uur, in de zon zitten voordat de huid verbrandt. Bij een hogere beschermingsfactor nog langer. Maar nog beter is het om iets aan te trekken, al moet dit niet doorzichtig zijn. Zet ook een zonnehoed op en kijk vooral goed uit midden op de dag, tussen 12.00 en 15.00 uur. Dan is de zon op zijn krachtigst. Ook onder een parasol kan men verbranden, bij bewolking en zeker in het zwembad waar het licht ook nog eens gereflecteerd wordt. Smeer een ruime laag zonnebrandcrème op de huid en herhaal dit proces na het zwemmen.

Gevolgen

Iedereen is wel eens verbrand in de zon. Onaangenaam, maar vooral gevaarlijk op den duur. Dat geldt ook voor de zonnebank, die bovendien minder verdikking van de huid geeft en dus zeker geen bescherming biedt tegen de echte zon.

Op oudere leeftijd ontstaan ruwe plekjes op de huid. Dat heet actinische keratose. Die zijn nog onschuldig, maar kunnen kanker worden. Daarom worden ze vaak weggehaald door bevriezing bijvoorbeeld. Door een overdaad aan zonlicht veroudert de huid ook veel sneller, men krijgt dus meer rimpels.

Welke signalen geeft de huid als het verkeerd reageert na een dagje zonnen?
Dat kan in de vorm van zonneallergie. Dat heeft niets te maken met verbranden. Sommige mensen hebben hier in het begin van de zomer last van. De huid reageert dan met jeukende bultjes, blaasjes en roodheid, vooral op plekken waar de zon komt zoals de onderarmen. Door geleidelijk wat meer in de zon te gaan, verdwijnt dat meestal. Men kan eczeemzalf smeren tegen de jeuk.

Huidkanker herkennen

Er zijn verschillende soorten huidkanker. De bekendste zijn melanomen. Dit zijn donkere plekjes, meestal uitgaand van een moedervlek. Als zo’n plekje groeit, bloedt, jeukt, van kleur verandert of grillig van vorm wordt, kan het een melanoom zijn. Dat moet er dan ruim uitgesneden worden. Vaker is het een basalioom. Zo’n plekje is meestal niet bruin, maar ziet er wat glazig uit en kan ook kapot gaan. Als zo’n plekje niet weggaat, kan het een basalioom zijn. Dat noemen we kanker omdat het niet vanzelf verdwijnt en steeds verder groeit, maar het kan niet uitzaaien. Het is pas ‘over’ als het helemaal verwijderd is. Dat is soms lastig als het op een moeilijke plaats zit, zoals op de neus.

Wat we op den duur bijna allemaal krijgen zijn ouderdomswratten. Deze liggen op de huid en niet erin zoals moedervlekken. Ze zijn te verwijderen. Dit kan door de huisarts gedaan worden. Onze vaste huisarts Ted van Essen praat over moedervlekken in de studio.

Laat het bij twijfel altijd aan de dokter zien. Wanneer de dokter twijfelt, wordt er een stukje verwijderd om te laten onderzoeken. Vaak is het goedaardig, een levervlek of een ouderdomswrat, maar in sommige gevallen niet en kan het een beschadiging zijn door zonlicht. Blijf echter niet altijd uit de zon om huidkanker te voorkomen, want zonlicht heeft ook goede kanten. Psoriasis kan er door verbeteren, de huid maakt vitamine D onder invloed van zonlicht en we worden er vrolijker van.

Moedervlek

Een moedervlek is een goedaardige opeenhoping van pigmentvormende cellen in de huid. Het is een normaal verschijnsel en bijna iedereen heeft ze. Een moedervlek ontstaat door een stoornis in de huid. Soms gebeurt dit al bij de geboorte, maar meestal tussen uw derde en twintigste levensjaar. Het aantal wordt bepaald door erfelijke factoren en de mate waarin de huid is blootgesteld aan zonlicht.

Verandert een moedervlek van kleur, jeukt hij of komt er bloed uit? Ga dan direct naar de huisarts. In dit geval kan het een melanoom zijn. Een melanoom is een kwaadaardige vorm van huidkanker. Deze vorm kan wel uitzaaien en in het ergste geval kunt u er aan overlijden. In Nederland krijgen jaarlijks tussen de 2000 en 3000 mensen een melanoom.

Dit onderwerp is besproken in Tijd voor MAX op 13 mei 2014.