Hoe (on)gevaarlijk zijn essentiële oliën?

U heeft ze vast al eens bij de drogist, parfumerie of natuurwinkel gezien: flesjes met daarin zogenoemde essentiële oliën. Deze lekker geurende oliën kunt u bijvoorbeeld gebruiken in een verdamper om zo uw huis lekker te laten ruiken, maar mensen gebruiken ze soms ook om hun huid mee in te smeren of nemen het in. Hoe (on)gevaarlijk is dat?

Wat zijn essentiële oliën?

Essentiële oliën worden ook wel etherische oliën genoemd en zijn sterk geconcentreerde, vloeibare extracten van planten, bloemen en delen van bomen. U kunt dit soort olie in pure vorm kopen, maar ze worden ook verwerkt in cosmetica en in de vloeistof waar u geurstokjes in steekt.

Omdat pure essentiële oliën een natuurlijke basis hebben, worden ze vaak gezien als ongevaarlijk. Toch is dat niet helemaal terecht, meent het Belgisch Antigifcentrum, het nationaal vergiftigingen informatiecentrum van België. “Het gaat om erg geconcentreerde producten die bij overdosering een vergiftiging kunnen veroorzaken. Ze worden opgenomen in het bloed na inslikken, inademen of aanbrengen op de huid”, schrijft de organisatie op de eigen site.

Overdoseren

Dit overdoseren gebeurt niet zomaar. “Essentiële oliën zijn vooral giftig bij inslikken”, schrijft het antigifcentrum. “Sommigen zijn giftig na herhaalde blootstelling. Het risico is groter wanneer het om zuivere olie gaat.”
Wie te veel van dit soort olie inslikt kan maag- en buikklachten krijgen, ademhalingsproblemen of het bewustzijn verliezen. Als dit het geval is, is het verstandig om een beetje water te drinken en niet over te geven. Tijdens het braken kan de olie immers ook de luchtwegen irriteren, en dat wilt u voorkomen. Het kan nodig zijn om een arts te raadplegen. Als u of iemand die u kent in deze situatie verkeert, kunt u altijd informatie inwinnen bij het Nederlands Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum (NVIC). 

Huidcontact

Essentiële oliën innemen kan in sommige gevallen dus gevaarlijk zijn. Dit geldt ook voor het aanbrengen op de huid. Volgens het antigifcentrum in België kunnen dergelijke oliën voor een allergische reactie zorgen bij mensen die hier gevoelig voor zijn. Het helpt niet altijd om de olie te verdunnen, want ook de verdunde variant kan voor onder andere roodheid en een branderig gevoel zorgen. Heeft u hier last van? Laat dan zo’n 10 minuten lang lauw water over de aangedane plek stromen.

Verdampen

Verreweg de meeste mensen verdampen de oliën in een speciaal apparaat. Dit is volgens het antigifcentrum ook niet helemaal zonder risico. Sommige mensen kunnen geïrriteerde luchtwegen krijgen na het inademen van de damp. “Als er zich ernstige ademhalingsklachten voordoen, is medische hulp nodig.”

Volgens het Belgisch vergiftigingscentrum is het niet mogelijk om een eenduidig antwoord te geven op de vraag hoe giftig deze oliën in het algemeen zijn. Dit omdat niet elke plant dezelfde toxische eigenschappen heeft. “Wel zijn oliën van salie, hysop, ceder, eucalyptus en kamfer bijzonder gevaarlijk bij overdosering bij kinderen, omdat ze stuipen kunnen veroorzaken.”

Dieren en essentiële oliën

Essentiële oliën zijn in sommige gevallen ook gevaarlijk voor dieren. Een dierenneus is doorgaans veel gevoeliger, net als hun buik. Het is daarom geen overbodige luxe om dieren als honden en katten niet te veel in aanraking te laten komen met essentiële oliën, want zij kunnen hier doorgaans slecht tegen. Vooral als (damp van) de olie rechtsreeks in de bek of neus van het dier komt kan dit serieuze problemen veroorzaken.

Meer lezen over essentiële oliën en wat u kunt doen in het geval van klachten? Lees het op de site van het Belgische antigifcentrum.

(Bron: NVIC, Belgisch Antigifcentrum, PureWow, Margriet)